مدلی برای تغییر ساختارهای حاکمیتی برای اجرای حکومت دینی مبتنی بر ولایت فقیه
الموضوعات :
سید حاتم مهدوی نور
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرری (یادگار امام خمینی)، گروه معارف اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: حکومت دینی, ساختار حکومت دینی, مدیریت شهری, مدیریت محله, ولایت فقیه,
ملخص المقالة :
مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) برای برپایی حکومت اسلامی قیام کردند. امروز در دنیا گفتمان غالب دموکراسی است و به این منظور ماهیت حکومت ایران، جمهوری اسلامی شد که از لحاظ شکلی دموکراسی و از لحاظ محتوا اسلامی است. با توجه به بی‌تجربه بودن کشورهای اسلامی در دموکراسی نظام‌های حاکمیتی غربی برای اجرای دموکراسی پذیرفته شد. برای اسلامی کردن آن ولی فقیه در رأس و شورای نگهبان ناظر بر مصوبات مجلس شورای اسلامی شد. حال بعد از حدود چهار دهه ضروری است در ساختارهای حاکمیتی بازنگری شود و در صورت وجود ایراد نظامی مبتنی بر دین و متناسب با شرایط مکان و زمان برای اجرای قوانین دینی که در رأس آن ولی فقیه در زمان غیبت قرار دارد طراحی شود. در این پژوهش مبتنی بر مبانی دینی، ویژگی‌های مردم ایران و خصوصیات حکومت اسلامی مدلی برای اجرای حکومت دینی مبتنی بر ولایت فقیه ارائه شده است. از روش تحلیل محتوا برای به دست آوردن مبانی‌ای که در طراحی ساختارهای حاکمیتی به آن توجه شود استفاده شده است. روش پژوهش برای به دست آوردن خصوصیات مردم ایران تحلیل ۱۰۰۰ ساعت فیلم از رفتار مردم در حین رانندگی، از خیابان رد شدن و ... است که نگارنده از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۲ در موقعیت‌های مختلف ضبط کرده است و برای یافتن ویژگی‌های حکومت دینی (اسلامی) پرسش‌نامه‌ای بین ۳۰ نفر از خبرگان مدیریتی و دینی که به صورت گلوله برفی انتخاب شدند توزیع و با ستفاده از ای‌اچ‌پی تحلیل و رتبه‌بندی شد. برای تحقق این ویژگی‌ها با توجه به مبانی دینی و ویژگی‌های مردم نظامی طراحی شد که با مصاحبه با ده از از خبرگان مدیریتی و دینی اصلاح شد.
منابع
قرآن کریم
نهج‌البلاغه
اسدی, محمد رضا. “عجله و شتاب عامل ۷۰ درصد تصادفات رانندگی در ایران.” شهروند دردمند. ۲ فروردین ۱۳۹۰. http://mrasadi.ir/38/ (دستيابی در آذر ۳۰, ۱۳۹۵).
آصفی, محمد مهدی. مبانی نظری حکومت اسلامی (بررسی فقهی تطبیقی). با ترجمه محمد سپهری. تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی, ۱۳۸۵.
خامنه‌ای, سید علی. بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری. ۱۷ شهریور ۱۳۹۰. http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=17226 (دستيابی در دی ۱۵, ۱۳۹۵).
خبرگزاری تابناک. واکنش همزمان ۵ مرجع تقلید به «نظام بانکی ربوی» . ۲۹ آذر ۱۳۹۵. http://tabnak.ir/fa/news/649512 (دستيابی در آذر ۲۹, ۱۳۹۵).
—. ورود بیش از 14 میلیون پرونده به قوه قضائیه. ۸ تیر ۱۳۹۵. http://www.tabnak.ir/fa/news/601380 (دستيابی در آذر ۲۹, ۱۳۹۵).
خبرگزاری فرارو. ایران در رتبه ۱۳۶ «شاخص فساد» جهانی قرار گرفت. ۱۲ آذر ۱۳۹۳. http://fararu.com/fa/news/215767 (دستيابی در آذر ۲۹, ۱۳۹۵).
دلشاد تهرانی, مصطفی. دولت آفتاب. تهران: دریا, ۱۳۷۹.
دیباجی, سید محمد علی. پیامبران دولتمرد: پژوهشی درباره مدل‌های حکومت دینی در قرآن. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی, ۱۳۸۷.
رازانی, محمد علی. نظام حکومت اسلامی. تهران: مام, ۱۳۸۱.
رشیدی, مینا. “سفرنامه نویسان فرنگی ایرانیان را دروغگو می پنداشتند.” پایگاه خبری تحلیلی دنیای سفر. ۲۶ دی ۱۳۹۴. http://www.donyayesafar.com/n/4271 (دستيابی در آذر ۳۰, ۱۳۹۵).
شاهدی, غفار. مبانی کلامی حکومت دینی. قم: معارف, ۱۳۹۰.
قوامی, سید صمصام الدین. نهضت خدمت رسانی (نظریه خدمت). چاپ دوم، تهران: معاونت فرهنگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه, ۱۳۸۷.
مرکز آمار ایران. چکیده یافته‌های طرح آمارگیری گذران وقت در نقاط شهری - تابستان 1394. گزارش, تهران: مرکز آمار ایران, 1394.
مطهری, مرتضی. مجموعۀ آثار. چاپ هفتم. جلد 6. در لوح فشردۀ مجموعه آثار استاد شهید مطهری، قم: مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری علوم اسلامی, بی‌تا.
مهدوی نور, سید حاتم. آیین زندگی در عصر مدرن. علی اباد کتول: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول, ۱۳۹۳.
مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی. ارتقاي بهره وري عامل رشد اقتصادي كشور. بی‌تا. http://www.itsr.ir/Newsletter/article/127/ (دستيابی در اسفند ۸, ۱۳۹۴).
نقی زاده, محمد. معماری و شهرسازی اسلامی (مبانی نظری). راهیان به کوشش سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان, ۱۳۸۵.
