ارائه مدل ساختاری تفسیری جهت مدیریت ادعا در پروژه های عمرانی
الموضوعات :سید ابوالفضل موسوی 1 , مرتضی باقرپور 2
1 - دانشگاه علم و صنعت . دانشکده مهندسی صنایع
2 - دانشگاه علم و صنعت
الکلمات المفتاحية: مدیریت ادعا علل ایجاد ادعا پروژه های عمرانی مدلسازی ساختاری تفسیری,
ملخص المقالة :
مدیریت ادعا از جمله مهمترین مباحث و چالش های پروژه ها در دنیاست که بسیاری از ذینفعان پروژه ها، آن را از مخرب ترین اتفاقات در صنعت ساخت می دانند. افزایش ادعاها در صنعت ساخت با حصول اهداف اصلی سه گانه مدیریت پروژه (زمان، هزینه و کیفیت) رابطه معکوس دارد به طوری که افزایش ادعاها، سبب افزایش زمان و هزینه ها و کاهش کیفیت پروژه ها می گردد. ادعاها به ویژگی‌های ذاتی در صنعت ساخت تبدیل شده‌اند. اگرچه در هیچ پروژه‌ای نمی‌توان احتمال بروز ادعاها را از میان برد، اما می‌توان با شناسایی علل اصلی ایجاد ادعاها و رابطه میان آنها، تا حد زیادی از وقوع آنها در پروژه‌های آتی جلوگیری کرد. در همین راستا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان ، تعداد 34 علت ایجاد ادعا در پروژه های عمرانی به دست آمده است که به وسیله پرسشنامه ای شامل احتمال وقوع و شدت تاثیر، میان عوامل پروژه شامل کارفرما، مشاور و پیمانکاران پروژه های عمرانی که شرایط خبرگی را دارند، توزیع گردید و با بررسی نتایج جمع آوری شده، رتبه بندی علل و مهم ترین علل ایجاد ادعا شامل 10 علت اصلی، بر اساس شاخص اهمیت تعیین شده است. سپس با استفاده از رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری، مدل روابط میان علل ایجاد ادعا در پروژه های عمرانی ترسیم گردید. درانتها نیز راهکارهایی جهت پیشگیری و مدیریت ادعاها بر اساس مدل به دست آمده در 4 مرحله از فرایند پروژه ارائه می گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد4 علت"انتخاب پیمانکار بر مبنای قیمت پایین تر و بدون در نظر گرفتن صلاحیت و توانایی فنی"،" قیمت پایین قرارداد به دلیل رقابت بالا"،"ابهام و تناقض در اسناد یا مفاد قرارداد"،" تغییرات شدید و غیر منتظره در نرخ ارز و بهره بانکی"، از بالاترین قدرت نفوذ و اثرگذاری بر دیگر علل برخوردارند و در نتیجه دارای بالاترین اهمیت در کاهش و پیشگیری از بروز ادعاها می باشند.
ابراهیمی، ن. ا. ، فراهانی،م. و شیخ، م. ج. (1389) " آسیب شناسی و ریشه یابی فرایند مدیریت ادعا ها و رفع اختلافات در قراردادهای طرح و ساخت، مطالعه موردی قراردادهای وزارت نفت"، ششمین کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه، 27-26 دی، تهران، ایران.#
تلخابی، ه. (1392)"بررسی و تحلیل علل ایجاد ادعاهای پیمانکاری قراردادهای طرح و ساخت عمرانی پروژه های زیرزمینی کشور"، نشریه مهندسی تونل و فضاهای زیر زمینی، دوره3، شماره1. #
خاکی، غ.ر. (1384) روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی (چاپ دوم)، انتشارات بازتاب.#
شاکری، ا. و منصوری، م. (1393) "مدیریت دعاوی ادعاهای پیمانکاران عمرانی"، همایش ملی مهندسی عمران کاربردی و دستاوردهای نوین، تهران، ایران. #
صفوی، ع. ، شایانفر، م. و نصر آزادانی، م. (1386) " بررسی علل تاخیر زمان اجرای پروژه های عمرانی شهری با توجه به عوامل پروژه"، ششمین کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه، 27-26 دی، تهران، ایران.#
ظریف، س. و نوری، س. (1387) " ارائه الگویی برای مدیریت پروژه ارزش محور در طرح های عمرانی"، سومین کنفرانس ملی مهندسی ارزش، تهران، ایران.#
محمد کریمی، ش. و عربشاهی، ن. (1391) روشهای حل اختلافات و دعاوی قراردادهای ساخت (چاپ دوم) ، انتشارات فدک ایساتیس.#
Abdullateef,A.O. and Anavhe,P.," Perceived Claim Sources in the Nigerian Construction Industry" , Department of Construction Management , 2014,Vol.4, No.3, pp.281-295.#
Agarwal A., Shankar R., Tiwari M.K., "Modeling agility of supply chain"; Industrial Marketing Management, 2007.#
Al Mohsin, M.,"Claim Analysis of Construction Projects in Oman", International Journal On Advanced Scince Engineering Information Technology 2012 ,Vol.2 , PP.72-78.#
Bonaventura.H.W and Tobgay, S.,"Construction Claim Types and Causes for a Large-Scale Hydropower Project in Bhutan", Journal of Construction in Developing Countries , 2015, pp.49-63.#
Bassioni , H. and A. El-Razek,"Avoiding Claims in Egyptian Construction Project :A Quantitative Survey", 2012, PP.75-84.#
Chandramowli,S. and Transue,M.," Analysis of Barriers to Development in Landfill Communities Using Interpretive Structural Modeling", Habitat International, 2011 ,PP.246-253.#
Digalvar,A. and Giridhar,G.,"Interpretive Structure Modeling Approach for Development of Electric Vehicle Market in India"12th Global Conference on Sustainable Manufacturing, 2015 ,PP.40-45.#
Dhaval M.Parikh and G.J.Joshi, "Claim Cause Relationship Study of Highway Construction Projects in India Through Factor Analysis", International Journal of Civil Structural, jun 2013,Vol.3, Issue 2, PP.43-45.#
Faisal,M.,Banwet,D.K. and Shankar,R.,"Supply Chain Risk Mitigation: Modeling the Enablers, Business Process Management , 2006 , PP.535-552. #
Kamal, Ouda, "Investigating of Factor Causes Claims Creation in Construction Projects in the Gaza Strip-Palestine", January 2014.#
Kumar, S.,Luthra, S., Haleem, A.,"Customer Involvement in Greening the Supply Chain: an Interpretive Structural Modeling Methodology", Journal of Industrial Engineering International, 2013,PP.1-13.#
Mandal A., Deshmukh S.G." Vendor selection using interpretive structural modeling (ISM)", International Journal of Operation & Production Management, 1994, pp.52-59.#
Moura,H. and Teixeira, J., "Type of Construction Claims:A Portuguese Survey", 23 annual ARCOM Conference , 2007, PP.129-135.#
Nor Azmi ,B. and Hamimah, A., "A Study of Construction Claim Management Problems in Malaysia", 2nd Global Conference on Business , Economics , Management and Tourism, 2014, PP.63-70.#
Project Management Institute Maryland. 2013, A Guide to The Project Management Body Of Knowledge:
(PMBOK Guide). 5th Edition.,#
Ravi,V. and Shankar,R.," Analysis of Interactions Among the Barriers of Reverse Logestics ", Technological Forecasting and Social Change ,2005 , PP.1011-1029.#
Semple,Ch.,Hartman,F. and Jergeas,G.,"Construction Claims and Dispute: Cause and Cost/Time Overruns", Journal of Construction Engineering and Management , 1994, PP.758-795.#
Shah, A., Bhatt, R. and Bhavsar, j.,"Types and Causes of Construction Claims",International Journal of Engineering Research&Technology, 2014,Vol. 3, issue12, pp.732-735.#
Soliman,A. ,Ibrahim,A. and Mohamed,H. , " Reducing Construction Dispute Through Effective Claim Management ", American Journal of Civil Engineering and Architectture,2014,Vol.2, No.6,PP-186-196.#
Zaneldin, Essam,"Construction Claims in the United Arab Emirates:Types,Causes and Frequency", International Journal of Project Management, 2006,Vol.2, pp.453-459.#
