به کارگیری مؤلفه‌های کتابخانه سبز در کتابخانه های دانشگاهی ایران
الموضوعات :
فاطمه رضایی منش
1
,
محسن حاجی زین العابدینی
2
,
امیررضا اصنافی
3
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه شهید بهشتی
3 - دانشگاه شهید بهشتی
الکلمات المفتاحية: کتابخانه های دانشگاهی, توسعه پایدار, کتابخانه سبز, استاندارد لید, فرهنگ سبز,
ملخص المقالة :
هدف از انجام این پژوهش شناسایی وضعیت مؤلفه‌های کتابخانه‌سبز در کتابخانه‌های مرکزی جامعه موردنظر، روشن ساختن نقش کتابخانه‌ها در پیاده‌سازی فرهنگ جامعه سبز و ارائه راه‌حل و راهبردهایی به منظور رفع خلاهای موجود و پیاده‌سازی کتابخانه سبز است. پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری، شامل کتابخانه دانشگاه‌های سطح یک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از نظر فضا و تجهیزات و نیروی انسانی است. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. سپس داده‌های به‌دست آمده در سطح آمار توصیفی با نرم‌افزار SPSS و با محاسبه میانگین، انحراف معیار، فراوانی مطلق و درصد فراوانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های سطح یک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به مؤلفه‌های سبز و استاندارد لید وضعیت مطلوبی ندارند. برای داشتن کتابخانه دانشگاهی سبز باید از ترویج تفکر و فرهنگ سبز در جامعه شروع کرد. زیرا بسیاری از مشکلات ما در این زمینه ریشه در فرهنگ و استفاده نادرست از منابع طبیعی و تجدیدناپذیر است. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند کتابخانه‌ها را از وضعیت فعلی خود آگاه سازد که چه میزان با وضعیت ایده‌آل فاصله دارند و از راهبردهای ارائه شده در این پژوهش برای پیاده‌سازی کتابخانه سبز استفاده کنند. برای داشتن کتابخانه سبز دانشگاهی لزوماً نباید با ساختمان سبز شروع کنیم، بلکه این کتابخانه‌ها مأموریت‌هاي سبز نیز دارند و کتابخانه‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی چند مؤلفه سبز در کتابخانه خود به عنوان کتابخانه سبز شناخته شوند.
آقایی‌میرک‌آباد، اعظم و حاجی‌زین‌العابدینی، محسن (1399). «کاربرد فناوری اینترنت اشیا سبز در کتابخانه‌های سبز». ششمین کنفرانس بین‌المللی وب‌پژوهی، تهران. https://civilica.com/doc/1035486
حاجی‌زین‌العابدینی، محسن (1399). «کتابخانه ملی ایران دوستدار محیط‌زیست». به روز شده در (11/06/1399) از: http://www.nlai.ir/enterprise-news/-/asset_publisher/5Xxp6q5vfs9r/content/--7479
خلیلی، لیلا (1398). «نقش کتابخانه در ترویج و عملیاتی نمودن مأموریت سبز». کنفرانس ملی مدیریت، گردشگری و توسعه پایدار، تبریز، https://civilica.com/doc/1023225
رضوی، سحر(1397). «مطالعه نگرش کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های سطح یک کشور درباره اینترنت اشیا و ارائه الگوی کاربردی آن در کتابخانه‌های دانشگاهی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد.. استاد راهنما امیررضا اصنافی. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه شهید بهشتی.
رضوی، علی‌اصغر؛ قربانی، محبوبه و ترکاشوند، فتانه (1396). «کتابخانه‌ها در خدمت آموزش و پژوهش برای توسعه پایدار». دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش- 2 و 3 شهریور. دانشکده فنی و حرفه‌ای محمودآباد و اداره آموزش و پرورش- مازندران.
زاهدی، شیرین (1398).«ارزیابی و اولویت‌بندی شاخص‌ها و معیارهای تأثیرگذار برای کتابخانه‌های سبز». اولین همایش ملی ارزیابی علم، ارزیابی پژوهش‌های علمی (مسائل، ابزار و روش‌ها)، کرمان. https://civilica.com/doc/891106
طهماسبی‌لیمونی، صفیه و گوران‌اوریمی، کبری (1396). «ارزیابی نگرش سبز مدیران و کتابداران شاغل در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های استان مازندران». چهارمین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد سبز، بابلسر. https://civilica.com/doc/653675
عرفان‌منش، محمدامین و حسینی، الهه (۱۳۹۳). «نقش کتابخانه‌ها در توسعه پایدار». فصلنامه داخلی کنسرسیوم محتوای ملی، ۱۵: ۱۴- ۲۲.
قربانی، محبوبه (1381). «کتابخانه سبز». دایره‌المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی: س- ی، جلد دوم. تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
قربانی، محبوبه؛ باب‌الحوائجی، فهیمه و نوشین‌فرد، فاطمه (1396). «شاخص‌های مدیریت برای کتابخانه سبز». مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28(1): 47- 67.
کراتر، م.؛ بث‌لاک، م. و اسکانلون م.ج. (1395). کتابدار کارآفرین: مباحثی در پویایی تجارت خصوصی در جهت ارائه خدمات حرفه‌ای، ترجمه گروه مترجمان، به کوشش عیسی زارعی تهران: چاپار.
کیارستمی، عادله و ماجدي، حمید (1395). «طراحی کتابخانه با رویکرد سبز و شوق مطالعه». نخستین کنفرانس ملی معماري شهرسازي جغرافیا و محیط‌زیست پایدار، قم.
کیانی‌زاده، رضا (1392). «راهکارهای معماری پایدار در طراحی کتابخانه‌ها». همایش ملی معماری پایدار و توسعه شهری، بوکان: شرکت سازه کویر.
گوران‌اوریمی، کبری؛ طهماسبی‌لیمونی، صفیه و طهماسبی، سالومه (1397). «بررسی دیدگاه مدیران و کتابداران در بهره‌برداري از مدل ارزش‌گذاري فناوري اطلاعات سبز در کتابخانه‌هاي دانشگاه‌هاي آزاد اسلامی استان مازندران». فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 9(2): 115- 135.
محمد شفیعی، محمدرضا و موحدخواه، پریسا (1398). «اثر گیاهان فضای سبز دز سلامت محیط‌زیست شهری». مطالعات طراحی شهری و پژوهش‌های شهری، ۲(۱).
ندافی، کاظم؛ نوری، جعفر؛ نبی‌زاده، رامین و نازک، شهبد (1387). «نظام مدیریت سبز در کتابخانه ملی ایران». علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 4(39): 262- 269 .
نریمانی، ایمان (۱۳۹۷). «مزایای اقتصادی کتابخانه‌های سبز». نهمین همایش سراسری محیط‌زیست انرژی و منابع طبیعی پایدار، تهران. https://civilica.com/doc/858625
Akhtar, S., & Melesse, M. (1994). “Africa, Informatio and Development: IDRC’s Experience”. Journal of Information Science .20(5): 314- 322.
Baroudi, C. (2015). Green IT: In the language of humanity. Translated by Zahrabi, M., Teheran: Hirmand.19. [In Persian].
Bell, S.J. (1999). “Using the scenario approach for achieving sustainable development in academic libraries”. ACRL ninth national conference April 8-11, 1999. Detroit: Michigan. Retrieved Nevember 19, 2015, from http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org
Chou, D.C. (2013). “Risk identification in Green IT practice”. Computer Standards & Interfaces (35)2: 231–237. DIO: 10.1016/j.csi.2012.10.001.
Genovese, P., & Albanese, P. (2011). “Sustainable libraries, sustainable services: A Global view”. IFLA PUERTORICO, 13-18 August, San Juan.
Hauk, P. (2015). “How to become/ How to identify a green library?”. Standards for certification. http://library.ifla.org/id/eprint/1237.
Hauk, P. (2018). “From Information Literacy to Green Literacy: Training Librarians as Trainers for Sustainability Literacy”. IFLA WLIC 2018- KualaLampur, Malaysia. http://library.ifla.org/id/eprint/2147
Hauke, P. & Werner, K.U. (2013). “Going green as a marketing tool for libraries: environmentaiiy sustainable management practices”. IFLA WLIC, Singapore.
Khalid, A., FaridMalik, G., & Mahmood, K. (2021). “Sustainable development challenges in libraries: A systematic literature review (2000- 2020)”. The Journal of Academic Librarianship, 47: 102347.
Marcum, J.W. (2009) Sustainable library imperative: Design for sustainability, Managing Library Finances, 22(1), 9-12, DOI 10.1108/08880450910955378 .Retrieved may 31, 2016 from http://www.emeraldinsight.com/doi/pdfplus/10.1108/08880450910955378
Norhayati, H., & Hafit, A. (2018). “Green Technology: Awareness among Academic Library Employees”. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 7(3): 161- 177.
Oyelude, A.A., & Alabi, A.O. (2013). “Greening: pluses and minuses of Nigerian libraries in promoting environmental sustainability”. IFLA WLIC, Singapore.
Parent, I. (2013). Opening Address by IFLA president. IFLA Journal. 39(4): 344-357. Retrieved 26 April 2014 from: http://ifl.sagepub.com/content/39/4/344.
Thomas, R. (2016). Green libraries: “India VS International Scenario”. Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, 4(37). DOI: 10.21922/srjis.4i37.10786.
Zhou, Y., Cai, J., Xu, Y., Wang, Y., Jiang, C., & Zhang, Q. (2021). Operation performance evaluation of green public buildings with AHP- fuzzy synthetic assessment method based on cloud model”. Journal of Engineering, 42: 102775.
