بررسي كاركرد ايمان و لوازم آن در هويَت‌پذيري زندگي در انديشة علامه طباطبايي
الموضوعات :سهیلا قلی پور شهرکی 1 , مجتبی جعفری اشکاوندی 2 , محسن فهیم 3 , علیرضا خواجه گیر 4
1 - دانشجوی دکتري فلسفه و كلام اسلامي، گروه الهيات و معارف اسلامي، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامي، نجف‌آباد، ايران
2 - استادیار گروه الهيات و معارف اسلامي، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامي، نجف‌آباد، ايران
3 - استادیار گروه الهيات و معارف اسلامي، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامي، نجف‌آباد، ايران
4 - استاديار گروه اديان و عرفان تطبيقي، دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه شهركرد، شهركرد، ايران
الکلمات المفتاحية: ايمان عمل سعادت اخلاق حيات ديني معناي زندگي علامه طباطبايي ,
ملخص المقالة :
«ايمان» اساسيترين عنصر حيات معنوي، گوهر زينت‌‌بخش روح بشري و درخشانترين پرتو عالم علوي است. يكي از مهمترين مباحث كلامي، بحث دربارة ايمان و عناصر وابسته به آن است، بگونه‌يي كه نميتوان نقش بنيادي آن را در شكلگيري هويت‌پذيري زندگي ناديده گرفت. پژوهش حاضر در پي اينست كه كاركرد ايمان و لوازم آن را در هويت‌پذيري زندگي، با روش توصيفي ـ تطبيقي از ديدگاه علامه‌طباطبايي بررسي نمايد. براي جمع‌آوري داده‌ها از روش كتابخانه‌يي استفاده شد و داده‌هاي پژوهش حاصل از گردآوري آثار علامه‌طباطبايي، كتب و مقالات مرتبط، بر اساس مباني معرفت‌شناسي و انسان‌شناسي ايشان از جوانب مختلف مورد تحليل و ارزيابي قرار گرفت. نتايج يافته‌ها نشان ميدهد كه او ايمان را امري قلبي، و التزام به لوازم و آثار عملي آن را ضروري ميشمارد و مراتب آن را در قياس با مراتب اسلام، چهار مرحله ميداند كه مهمترين مرحله، مرحلة چهارم است. همچنين كاركرد اخلاص در عمل در پرتو ايمان، جدا‌ناپذيربودن ايمان و عمل، تأثير عمل بر سعادت انسان و رابطة ايمان و اخلاق در هويت‌پذيري انسان بررسي شده است. علامه‌طباطبايي ايجاد آرامش قلبي، زائل شدن شك و ترديد، خشوع قلبي و محبت را از آثار و فوايد ايمان بر شمرده است. با ملاحظة اهميت معرفت‌شناسانه، ايمان در حيات ديني، ضمن ايجاد نگرش مثبت و اميدوارانه، به زندگي آدمي معنا و مفهوم ميبخشد.
قرآن كريم.
ايزوتسو، توشيهيكو (1378) مفهوم ايمان در كلام اسلامي، ترجمه زهرا پور سينا، تهران: سروش.
سبحاني، جعفر (1391) ايمان و آثار سازندة آن، قم: مؤسسه» امام صادق (ع).
شمس، مرادعلي (1384) با علامه در الميزان از منظر پرسش و پاسخ، ج1، قم: اسوه.
طباطبايي، سيدمحمدحسين (1363) الميزان، ترجمه محمدباقر موسوي همداني، ج1و 9و 11و 15و 18، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
طباطبايي، سيدمحمدحسين (1371) الميزان في تفسيرالقرآن، ج3 و 9، قم: اسماعيليان.
طباطبايي، سيدمحمدحسين (1374) ترجمة تفسيرالميزان، ج7 و 8 و10 و12 و18، قم: دفتر انتشارات اسلامي.
طباطبايي، سيدمحمدحسين (1388) بررسيهاي اسلامي، ج1و2، قم: بوستان كتاب.
طباطبايي، سيدمحمدحسين (1391) تحريري بر اصول فلسفه و روش رئاليسم، ج5، بكوشش محمدباقر شريعتي سبزواري، قم: بوستان كتاب.
طباطبايي، سيدمحمدحسين (1391) تعاليم اسلام، بكوشش سيدهادي خسرو شاهي، قم: بوستان كتاب.
فرانكل، ويكتور (1354) انسان درجستجوي معني، ترجمه اكبرمعارفي، تهران: دانشگاه تهران.
فلين، توماس (1391) اگزيستانسياليسم، ترجمه حسين كياني، تهران: بصيرت.
فيروزي، رضا (1395) نظريه ايمان، تهران: پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي.
مطهري، مرتضي (1375) آشنايي با قرآن، ج4، قم: صدرا.
مطهري، مرتضي (1376) علل گرايش به ماديگري، تهران: صدرا.
مطهري، مرتضي (1382) مقدمه‌اي بر جهان بيني اسلامي، قم: صدرا.
ملكيان، مصطفي (1389) مهر ماندگار، تهران: نگاه معاصر.
هيك، جان (1381) فلسفه دين، ترجمة بهزاد سالكي، تهران: الهدي.
واعظي، احمد (1377) انسان از ديدگاه اسلام، ج1، تهران: سمت.
يونگ، كارل گوستاو (1377) انسان و سمبلهايش، ترجمه محمود سلطانيه، تهران: انتشارات جامي.
