بررسي قاعدۀ امكان اشرف و نسبت آن با اصالت وجود
الموضوعات :
1 - دانشگاه شهيد بهشتي
2 - دانشگاه خوارزمي
الکلمات المفتاحية: مكان اشرف امكان فقري اصالت وجود اصل عليت سهروردي ,
ملخص المقالة :
قاعدة امكان اشرف از قواعد مهم فلسفة اشراق است. شيخ اشراق، اهتمام ويژه‌يي به اين قاعده داشته است و در اكثر آثار خود بر اين قاعده اقامة استدلال كرده است. هدف اصلي ما در اين نوشتار بررسي نسبت قاعدة امكان اشرف با اصالت وجود است. بدين‌منظور، لازم است به اين پرسشها پاسخ داده شود: آيا برهان مشهور اين قاعده كه در آثار سهروردي و پيروان او مطرح شده، بر اصالت ماهيت مبتني است؟ موضع ملاصدرا بعنوان مؤسس فلسفة اصالت وجودي، در قبال اين قاعده و برهان آن چيست؟ آيا تاكنون تقريري از قاعدة امكان اشرف با ابتناء بر اصالت وجود ارائه شده است؟ نقاط قوت و ضعف براهين و تقريرهاي مختلف اين قاعده چيست؟ از طرفي، اشكالاتي نيز بر اين قاعده مطرح شده است كه با تكيه بر مباني حكمت متعاليه قابل دفع ميباشند. محقق دواني، اشكالي بر قاعده مطرح نموده است كه ملاصدرا بر اساس اصالت وجود و فروعات آن، به اشكال پاسخ داده است. اين پاسخ ميتواند زمينه‌ساز تقرير ديگري از قاعده شود كه در مقاله بدان پرداخته شده است.
ابراهيمي ديناني، غلامحسين، قواعد كلي در فلسفه اسلامي، ج1، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي،1380.
دواني، جلال الدين محمد بن اسعد، ثلاث رسائل، مشهد، نشرآستان قدس رضوي، 1411 ق.
سبزواري، ملاهادي، اسرار الحكم، تهران، كتابفروشي اسلاميه، 1362.
سبزواري، ملاهادي، شرح المنظومه، قم، بيدار، 1390. سهروردي، مجموعة مصنفات شيخ اشراق، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1380.
شهرزوري، شمس الدين محمد، شرح حكمة الاشراق، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي،1380.
شيرازي، قطب الدين، شرح حكمة الاشراق، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامي، 1379.
شيرازي، قطب الدين، شرح حكمة الاشراق به انضمام تعليقات صدر المتألهين، تهران، انتشارات حكمت، 1391.
طباطبايي، محمدحسين، بدايةالحكمه، قم، مؤسسه نشر اسلامي، 1435ق.
طباطبايي، محمدحسين، نهايةالحكمه، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)،1390.
عبوديت، عبدالرسول، درآمدي به نظام حكمت صدرايي، ج1، تهران، سمت، 1392.
ملاصدرا، الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، ج7، تحقيق و تصحيح دكتر مقصود محمدي، تهران، بنياد حكمت اسلامي صدرا، 1380.
ملاصدرا، الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، ج7، بيروت، دار احياء التراث العربي،1410ق.
ملاصدرا، الشواهد الربوبية في المناهج السلوكيه، تحقيق و تصحيح دكتر سيدمصطفي محقق داماد، تهران، بنياد حكمت اسلامي صدرا، 1382.
ميرداماد، القبسات، تهران، دانشگاه تهران، 1379.
