«وحدت وجود»، «وحدت شهود» و سخن‌گفتن از خداوند
الموضوعات :
1 - دانشگاه شيراز
2 - دانشگاه شيراز
الکلمات المفتاحية: وحدت وجود وحدت شهود ابن عربي علاءالدوله سمناني خداي متشخص ,
ملخص المقالة :
يكي از مهمترين مباحث در فلسفه، كلام و عرفان اسلامي، بحث سخن‌گفتن از خداست. در اين رابطه، «وحدت وجود» و «وحدت شهود» بعنوان دو نگرش به نحوة ارتباط بندة سالك عارف با خداوند و سخن‌گفتن از وي مطرح گشته‌اند. هر يك از ايندو ديدگاه نمايندگاني در سنت عرفان اسلامي داشته و هر كدام معتقدات خاصي در باب وحدت عارفانه دارند. در اين نوشتار، ابتدا با طرح نظرية وحدت وجود (بر پاية آراء ابن عربي) و سپس وحدت شهود (بر اساس ديدگاه علاءالدوله سمناني)، اختلاف آنها در باب وحدت مورد بحث قرار گرفته و سپس مفهوم «خداي متشخص» بعنوان يكي از استلزامات و معتقدات نظرية وحدت شهود، در مقابل خداي مطلق وحدت وجود، بررسي خواهد شد.
قرآن كريم#.
ابن‌عربي، محي‌الدين محمد، الفتوحات المكيه، بيروت، دارصادر، بي‌تا.#.
ابن‌عربي، محي‌الدين محمد، فصوص الحكم، تصحيح عفيفي، تهران، الزهراء، اُفست بيروت، 1366.#
استيس، والتر ترنس، دين و نگرش نوين، ترجمة احمدرضا جليلي، تهران، حكمت، 1381.#
ايزوتسو، توشيهيكو، صوفيسم و تائوئيسم، ترجمة محمدجواد گوهري، تهران، روزنه، 1378.#
جهانگيري، محسن، ابن عربي؛ چهرة برجستة عرفان اسلامي، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1375.#
چيتيك، ويليام، «وحدت وجود و تطورات آن»، نشرية پژوهشگران، شمارة 1.#
زوزني، حسين بن احمد، كتاب المصادر، مشهد، چاپ تقي بينش، 1345ـ1340.#
سمناني، علاءالدوله، العروة لأهل الخلوة و الجلوة، تصحيح و توضيح نجيب مايل هروي، تهران، مولي، 1362.#
سمناني، علاءالدوله، خمخانة وحدت، بكوشش عبدالرفيع حقيقت، تهران، شركت مؤلفان و مترجمان ايران، 1362.#
سمناني، علاءالدوله، ديوان كامل اشعار فارسي و عربي، به اهتمام عبدالرفيع حقيقت، تهران، شركت مؤلفان و مترجمان، 1364.#
شمس، محمدجواد، تنزيه و تشبيه در مكتب ودانته و مكتب ابن عربي، تهران، نشر اديان، 1389.#
ضياء نور، فضل الله، وحدت وجود، تهران، زوار، 1369.#
طباطبايي، سيد محمدحسين، نهاية الحكمه، قم، دفتر نشر اسلامي، 1362.#
عبدالحكيم، خليفه، عرفان مولوي، ترجمة احمد محمدي و احمد اميرعلايي، تهران، جيبي، 1356.#
عليزماني، اميرعباس، سخن‌گفتن از خدا، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشة اسلامي، 1386.#
قنبري، بخشعلي، «مولوي و نظريه‌هاي وحدت»، اطلا‌عات حكمت و معرفت، ش21، آذر 1386.#
كاكايي، قاسم، وحدت وجود به روايت ابن عربي و مايستر اكهارت، تهران، هرمس، 1385.#
كاكايي، قاسم، «شيخ علاءالدوله سمناني و نظرية وحدت وجود»، فصلنامة انديشة ديني، شمارة پياپي10، ص122ـ97.#
نيكلسون، رينولد. ا، عرفان عارفان مسلمان، ترجمة اسدالله آزاد، مشهد، دانشگاه فردوسي، 1372.#
نيكلسون، رينولد. ا، تصوف اسلامي و رابطه انسان و خدا، ترجمة محمدرضا شفيعي كدكني، تهران، سخن، 1382.#
يثربي، سيد يحيي، فلسفة عرفان، قم، دفتر تبليغات حوزة علميه قم، 1374.#
Brummer, Vincent, Speaking of a Personal God, New York, Cambridge University Press, 1992.#
