«نفس» نور است يا وجود؟ (بررسي تفسير وجودي ملاصدرا از ديدگاه شيخ اشراق دربارة نور بودن نفس)
الموضوعات :
1 - دانشگاه علامه طباطبائي
2 - دانشگاه علامه طباطبايي
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
ملاصدرا در آثار خود، بويژه در تعليقات بر شرح حكمةالاشراق، از آراء شيخ اشراق درباره» نور خوانشهايي ارائه ميدهد كه همسو با آموزه‌هاي مكتب فكري خود وي، يعني متكي بر مباحث وجودي است. از مهمترين اين خوانشها، تفسير نور بودن نفس يا «من» به «وجود» است. نظرات ملاصدرا در اين نوع خوانشها، كه بر تفسير نوريت نفس به وجود هم اثر ميگذارد، بر يكسان‌انگاري نور و وجود استوار است، حال آنكه با توجه به آموزه‌هاي مكتب اشراق نميتوان نور، بمعناي مورد نظر شيخ اشراق را با وجود يكي دانست. در اين مقاله، نخست مشروح مباحث شيخ اشراق و خوانشهاي وجودي ملاصدرا در مبحث نوريت نفس، تقرير و آنگاه در دو مرحله خوانشهاي ملاصدرا بررسي و نقد ميشود؛ اول با بررسي و نقد نظرية يكسان‌انگاري نور و وجود و دوم بررسي و نقد مضمون خوانشهاي وجودي. علاوه بر مبنامحوري، دليل تفاوت تعبير شيخ اشراق و ملاصدرا از نفس اينست كه شروع فلسفه از نفس، ويژگي منحصر بفرد مكتب اشراق است حال آنكه نفس‌شناسي نزد ملاصدرا جزو مباحث حكمت بشمار مي‌آيد. با شروع از نفس، اصطلاح نور شكل ميگيرد، حال آنكه در مبناي ملاصدرا اصطلاح وجود از قبل سامان يافته و نفس به آن متصف و تفسير ميشود.
