حکمت زرتشتی و آیین مجوس در منابع قدیم یونان و روم
الموضوعات :
1 - دانش آموخته دکتری فلسفه، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی
الکلمات المفتاحية: زرتشت, مجوس, حکمت, Magic , جادو, فلسفه,
ملخص المقالة :
پژوهش در مورد تأثیر آیین و جهانبینی زرتشتی بر فلسفة یونان و فیلسوفان باستان و بطورکلی بر تاریخ فلسفه، بعنوان موضوعي بنیادی برای بررسی پیدایش تاریخی فلسفه همواره مطرح بوده است. اندیشمندان باستان پيوسته از حکمت و فلسفة زرتشتی سخن گفتهاند و این حکمت و فلسفه را به آیین مجوس پیوند دادهاند. این نوشتار حکمت زرتشتی را از طریق منابع قدیم یونان و روم، و منشأ آن را که به آیین مجوس مرتبط است، مورد توجه قرار داده است. در منابع قدیم یونان و روم، مؤسس این حکمت، زرتشتی است که از زرتشت صاحب اوستا که در عهد گشتاسب میزیسته، بسیار کهنتر است. بهمين دليل اگر بخواهيم از نگاه اندیشمندان یونانی و رومی باستان حکمت و فلسفة زرتشتی را بررسي نماييم، باید آن را در آیین مجوس جستجو کنیم؛ آیینی که گویا از قدیمیترین مکاتب فلسفی و حکمت در دوران کهن بوده و از ایران باستان آغاز شده است.
ابنمنظور، محمد بن مکرم (1414 ق) لسان العرب، تحقيق جمالالدین میردامادی، بیروت: دار صادر.
ارسطو (1378) سماع طبيعی (فيزيک)، ترجمه محمدحسن لطفي، تهران: طرح نو.
اسدی طوسی، ابومنصور علی بن احمد (1319) کتاب لغت فرس، تصحیح عباس اقبال، تهران: چاپخانه مجلس.
بیرونی، ابوریحان (1390) آثار الباقیه عن القرون الخالیه، تصحيح عزیزالله علیزاده، تهران: فردوس.
بیرونی، ابوریحان (2002م) القانون المسعودی، تحقيق عبدالكريم سامي الجندي، بیروت: دارالکتب العلمیة.
حسینی زبیدی، محمدمرتضی (1414ق) تاج العروس من جواهر القاموس، تصحيح علی هلالی و علی سیری، بیروت: دارالفکر.
دهخدا، علياكبر (1377) لغتنامه، تهران: دانشگاه تهران.
شهرزوری، محمد بن محمود (1372) شرح حکمة الإشراق، تحقيق حسين ضیایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى.
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1364) الملل و النحل، قم: الشریف الرضی.
فاضل مقداد (1422ق) اللوامع الإلهية فی المباحث الكلامية، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق) کتاب العین، قم: هجرت.
کاپلستون، فردریک چارلز (1393) تاریخ فلسفه، ج2، ترجمة ابراهیم دادجو، تهران: علمي و فرهنگي.
یاقوت حموی (1995م) المعجم البلدان، بیروت: دار صادر.
Herodotus (1890). The Histories. trans. by G. C. Macaulay. London: Macmillan.
Diogenes Laertius (1925). Lives of the Eminent Philosophers. trans. by R. D. Hicks. Cambridge: Harvard University Press.
Pliny, A. (the Elder) (1855). The Natural History. trans. by H. T. Riley & J. Bostock. H. G. Bohn (Publisher).
Plutarch of Chaeronea (1878a). Isis and Osiris, or of the ancient religion and philosophy of Egypt. The Moralia. ed. by W. Watson Goodwin. https://topostext.org.
Plutarch of Chaeronea (1878b). Concerning the procreation of the soul as Discoursed In Timaeus. The Moralia. ed. by W. Watson Goodwin. https://topostext.org.
Justin (1876). History of the World. trans. by J. S. Watson. https://tertullian.org
Eusebius (2008). Chronography. trans. by A. Smith. https://archive.org.
Jerome (2005). The Chronicon or Chronicle, translated and formatted by Roger Pearse. https://tertullian.org
Hippolytus (1921). Philosophumena or the refutation of all heresies. trans. from the text of cruice by F. Legge. New York: Macmillan.