جایگاه علت اولی در مابعدالطبیعه فرانسیسکو سوآرز
الموضوعات :
مستانه کاکائی
1
(دانشگاه علامه طباطبائی)
دکتر حسین کلباسی اشتری
2
(دانشگاه علامه طباطبايي)
الکلمات المفتاحية: خدا وجود علت فاعلی علت غایی مباحثات مابعدالطبیعی,
ملخص المقالة :
در سیر فلسفه و اندیشة فیلسوفان، از خدا در جایگاههایی مختلف، بعنوان محرک لایتحرک، فکر فکر، علت‌العلل و علت نخستین بحث شده است. یکی از فیلسوفان تأثیرگذار بر نهضتهای اصلاحی کلیسا در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی، فرانسیسکو سوآرز است. کتاب مباحثات مابعدالطبیعی او با پنجاه‌وچهار مباحثه و بحث وجودشناسی عام و علل، وجودشناسی خاص و انواع وجود، جایگاهی والا در تاریخ فلسفه دارد. پرسش مقالۀ حاضر اینست که سوآرز چه جایگاهی به بحث خدا داده و با چه رویکردی از او بحث کرده است؟ آیا میتوان اسامی مختلفی که بنا بر مبانی فلسفی خود برای خداوند برشمرده را از حیث مفهومی به یک مفهوم تقلیل داد؟ پژوهش پیش‌رو نشان میدهد که سه جایگاه برای خدا نزد سوآرز میتوان یافت: خدا بعنوان علت فاعلی؛ خدا بعنوان علت غایی (در جلد نخست مباحثات مابعدالطبیعی) و خدا بعنوان وجود (در جلد دوم کتاب). بر حسب تعریفی که او از هر یک از این عناوین ارائه داده است، میتوان همه را با مفهوم و معنای وجودی تبیین کرد. او در هر سه جایگاه رویکرد فلسفی دارد اما در جایگاه سوم با رویکرد کلامی نیز به مسئله خدا پرداخته و بحث خدا را با متن کتاب مقدس گره میزند.
فتحی عمادآبادی، اصغر؛ کرباسی‌زاده، علی (1398) «بررسی تطبیقی موضوع مابعدالطبیعه در سوآرز و ابن‌سینا»، تاریخ فلسفه، ش28، ص69ـ49.
کرباسی‌زاده، علی (1396) «جایگاه و منزلت سوآرز در فلسفه غرب»، زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر مجتهدی، تهران: انجمن آثار و مفاخر ایران.
کلباسی اشتری، حسین؛ کاکایی، مستانه (1398) «جایگاه وجود در خداشناسی فرانسیسکو سوآرز»، الهیات تطبیقی، ش21، ص28ـ17.
Cantens, B. (2002). Ultimate reality in the metaphysics of Francisco Suárez, Ultimate Reality and Meaning. Vol.25, No.2, pp.73-92.
Fastiggi, Robert L. (2007). Francisco Suárez, S. J. (1548-1617) on Mary’s Virginitas in Partu and Subsequent Doctrinal Development, Marian Studies, Vol. 58, article 6; https://ecommons.udayton.edu/marian_studies/vol58/iss1/6.
Gilson, E. (1966). The christian philosophy, New York: Random House.
Salas, Victor M. and Fastiggi, Robert L. (2015). A companion to Francisco Suarez, Leiden: Brill.
Suarez, F. (1944). Selections from Three Works, translated by Gladys L. Williams and Others, Oxford: Clarendon Press.
Suarez, F. (2002). On Creation, Conservation and Concurrence, Metaphysical Disputations (DM20-22), translation and introduction by A. J. Freddoso, South Bend: St. Augustine’s Press.
Suarez, F. (2004). The Metaphysical Demonstration of the Existence of God (DM28-29), trans. by John P. Doyle. South Bend: St. Augustines Press.
Suarez, F. (2008). Metaphysical Disputations (DM23), sect9, Sydney Peneer, Last revision: September/16/2015; http://www.sydneypenner.ca/su/DM_23_9.pdf (accessed 25/01/2017).
Suarez, F. (2015) Metaphysical Disputations (DM23), sect1, Sydney Peneer, Last revision: August/19/2015;
http://www.sydneypenner.ca/su/DM_23_1.pdf (accessed 25/01/2017).
Suarez, F. (2017) Metaphysical Disputations (DM12), sect3, Sydney Peneer, Last revision: September/16/2015; http://www.sydneypenner.ca/su/dm_12_3.pdf (accessed 25/01/2017).
Suarez, F. (2011) Metaphysical Disputations (DM24), Sydney Peneer, Last revision: January/1/2011;
http://www.sydneypenner.ca/su/DM_24.pdf (accessed 25/01/2017).
Tuttle, Jakobe (2013) Suárez's Metaphysics of Efficient Causation, Ph.D. Diss., Purdue University.
