تصویر دیگر افلاطون از نامیرایی در محاورةمیهمانی
الموضوعات :
حمیدرضا محبوبی آرانی
1
(دانشگاه تربيت مدرس )
الکلمات المفتاحية: نامیرایی نفس یاد و خاطره صور فضیلت افلاطون ,
ملخص المقالة :
نظر رایج و تثبیت‌شده در فلسفة افلاطون آن است که وی به نامیرایی نفس پس از مرگ،بعنوان نامیرایی امری ماندگار و ثابت قائل است. نفس آدمی ـ دست‌کم بخش مهمی از آن که همان عقل است‌ـ گوهری است از جنسی دیگر و آمده از جهانی دیگر که بعد از مرگ بنحوی باقی میماند. اما محاورةمیهمانی افلاطون چشم‌اندازی از نامیرایی ترسیم ميكند که با تصویر چهره‌‌ييپدیده‌شناسانه از نفس و انتساب میل برای نامیرایی به اروس، نفس را دستخوش دگرگونی ميداندو در نتیجه، نامیرایی آن رامتفاوت از نامیرایی در برداشت رایج میشمارد. مدعاي مقالة حاضر اینست که برای فهم و تفسیر افلاطون از نامیرایی در محاورةمیهمانی لازم است به برخی از اشارات وی و در ضمن، به بحث زایش و پرورش و نیز یاد و خاطره دقت شود تا بتوان بر اساس آن به مدلی پویا و آفرینشگرانه از نامیرایی رسید که نه مستلزم ماندگاری نفسی اینهمان پس از مرگ است که به اندرنگری ایستا و ساکنِ مُثل مبتهج است و نه وجود نفسی از جنسی دیگر را پیشفرض ميگيرد. این نوشتار ضمن برشمردن و توصیف مدلهايچهارگانه‌‌يي که افلاطون از نامیرایی ترسیم ميكند، به ترسیم ويژگيهای مهم و مشترک و در مواردی متمایز آنها ميپردازد و نشان ميدهد که این نامیرایی پیوندی ناگسستنی با آفرینش گفتارهای دربارة فضیلت حقیقی یا تصویرهای آن، زندگی در یاد و خاطرة نسلهای آینده و نیز تأثیرگذاری غیرمستقیم در جهان دارد.
خامنه‌ای، سید محمد (1387) روح و نفس، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
محبوبی آرانی، حمیدرضا (1397) «نيكبختي و اندرنگری صورت زیبا در محاورة میهمانی (همگسارش) افلاطون»، تاریخ فلسفه، سال نهم، شمارة دوم، پیاپی 34.
Cooksey, T. L. (2010). Plato’s Symposium. Continuum International Publishing Group.
Destrée, P. (2017). How Does Contemplation Make You Happy? An Ethical Reading of Diotima’s Speech. in Plato’s Symposium, A Critical Guide. eds. P. Destrée and Z. Giannopoulou, Cambridge University Press.
Fox, R. L. (1973). Alexander the Great. London.
Guthrie, W. K. C. (1986). A History of Greek Thought. Vol. IV. Cambridge University Press.
Hackforth, R. (1950). Immortality in Plato’s Symposium. Classical Review. No.64. pp.43–45.
Hooper, A. (2013). The memory of virtue: Achieving immortality in Plato's symposium. in Classical Quarterly. Vol.63. No.2.
Hooper, A. (2015). The Memory of Virtue: Immortality and Kleos in Plato’s Symposium. PhD Dissertation. The University of Sydney. Department of Philosophy.
Irwin, T. (1977). Plato’s Moral Theory. Oxford.
Luce, J. V. (1952). Immortality in Plato’s Symposium: A Reply. Classical Review. No.66. pp.131–41.
Kraut, R. (1973). Egoism, Love and Political Office in Plato. Philosophical Review. No.82. pp.346–349.
Nightingale, A. (2017). The Mortal Soul and Immortal Happiness. in Plato’s Symposium, A Critical Guide. eds. P. Destrée and Z. Giannopoulou. Cambridge University Press.
Plato (1997). Complete Works. ed. J. M. Cooper. Hackett Publishing.
Plato (2008). The Symposium. eds. M. C. Howatson and F. C. C. Sheffield. trans. by M. C. Howatson. Cambridge University Press.
Price, A. W. (1989). Love and Friendship in Plato and Aristotle. Oxford.
Jaeger, W. (1945). Paideia, The Ideals of Greek Culture. trans. by Gilbert Highet. Oxford University Press.
Sheffield, F. C. C. (2006). Plato’s Symposium: The Ethics of Desire. Oxford University Press.
