ارتباط بين ارکان حکمت و حکومت آرماني در انديشه سهروردي با تطبيق بر آراء افلاطون
الموضوعات :
سعيد رحيميان
1
(دانشگاه شيراز)
الکلمات المفتاحية: عالم اعلي معرفت اشراقي حکومت مطلوب (مدينه فاضله) رياست حکومت ,
ملخص المقالة :
انديشه آرمانشهري بحث مفصلي است که قدمتي باندازه تاريخ بشري دارد. افلاطون نخستين فيلسوفي است که جامعه آرماني را در قالبي فلسفي به تصوير كشيده است. از سوي ديگر، در جهان اسلام فارابي آغازگر اين انديشه و ميراث گذار آن براي انديشمندان بعد از خود تا به امروز ميباشد. شيخ شهاب الدين سهروردي از جمله فيلسوفاني است که در جستجوي جامعه کمال مطلوب به انديشه فلسفي خويش سمت و سو ميدهد؛ حکومت مطلوبي که از دل هستي شناسي و معرفت شناسي اشراقي او بدست مي آيد. نوشتار حاضر بر آن است که به بررسي اين رابطه وثيق پرداخته و با توجه به جايگاه افلاطون در نزد سهروردي مواضع وفاق و خلاف اين دو انديشمند را در اين زمينه تعيين کند. با وجود شباهتهايي بين ديدگاه ايشان، بويژه در مواردي نظير گرايش انسان به جامعه مدني، تطابق و هماهنگي حکومت مطلوب آنها با نظام کائنات و منحصر بودن حاکميت به صاحبان معرفت به حقايق عالم اعلي، از استقلال انديشه سهروردي بخصوص در مبحث رياست حکومت مطلوب و صفات او نميتوان گذشت.
ابن‌سينا، النجاة من الغرق في بحرالضلالات، مقدمه و تصحيح محمد تقي دانش پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه، 1379.
ابراهيمي ديناني، غلامحسين، شعاع انديشه و شهود فلسفه¬ سهروردي، تهران، انتشارات حکمت، 1364.
ابوريان، محمدعلي، مباني اشراق از ديدگاه سهروردي، ترجمه محمدعلي شيخ، تهران، انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي، 1372.
اسفنديار، رجبعلي، وجوه سياسي فلسفه¬ شيخ شهاب‌الدين سهروردي، قم، بوستان کتاب، 1385.
افلاطون، جمهور، ترجمه فؤاد روحاني، تهران، شرکت انتشارات علمي و فرهنگي، 1384.
افلاطون ، دوره¬¬ آثار، ج1 و 3، ترجمه محمدحسن لطفي و رضا کاوياني، تهران، شرکت سهامي انتشارات خوارزمي، 1380.
افلاطون ، دوره¬ آثار، ج6، ترجمه محمدحسن لطفي، تهران، شرکت سهامي انتشارات خوارزمي، 1357.
بورمان، کارل، افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفي، تهران، انتشارات طرح نو، 1375.
رحيميان، سعيد، فيض و فاعليت وجودي از فلوطين تا ملاصدرا، قم، بوستان کتاب، 1381.
سهروردي، شهاب‌الدين يحيي، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، ج1، تصحيح و مقدمه¬ هانري کربن، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1380.
سهروردي، شهاب‌الدين يحيي، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، ج3، تصحيح و مقدمه¬ سيدحسين نصر، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1380.
سهروردي، شهاب‌الدين يحيي ، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، ج4، تصحيح و مقدمه¬ نجفقلي حبيبي، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1380.
شايگان، داريوش، هانري کربن، آفاق تفکر معنوي در اسلام ايراني، ترجمة باقر پرهام، تهران، نشر و پژوهش فروزان روز، 1373.
فارابي، ابونصر، آراء اهل المدينة الفاضلة و مضاداتها، تحقيق البيرنصري نادر، بيروت، دارالمشرق، 1991.م.
فاستر، مايکل، خداوندان انديشه¬ سياسي، ج1، ترجمه جواد شيخ الاسلامي، تهران، شرکت انتشارات علمي و فرهنگي، 1377.
ناظرزاده¬ کرماني، فرناز، فلسفه¬ ¬سياسي فارابي، تهران، انتشارات دانشگاه الزهراء (س)، 1376.
نوربخش، سيما، نور در حکمت سهروردي، تهران، نشر شهيد سعيد محبي، 1383.
