تحليل مباني فلسفي انسان‌شناسي در فلسفه مصر باستان
الموضوعات :
محمد حسین مدد الهی
1
(دانشگاه شاهد)
حسین زمانیها
2
(دانشگاه شاهد)
الکلمات المفتاحية: فلسفه مصر باستان فلسفه¬ يونان هستي‌شناسي مآت انسان‌شناسي ,
ملخص المقالة :
يونانيان از مدتها پيش از ظهور تالس در قرن ششم قبل از ميلاد، با فرهنگ مصر آشنايي نزديک داشته و از دانش آنها بخصوص در حوزه رياضيات بهره فراوان برده اند. در حوزه فلسفه نيز مطالعات اخير نشان ميدهد که تالس از نزديک با تفکر مصر باستان آشنا بوده و در مباحث فلسفي خود متأثر از انديشه‌هاي مصريان باستان بوده است. در تفکر مصريان باستان برغم بهره‌گيري از اسطوره‌ها براي تحليل و تبيين حقايق جهان هستي، رگه‌هايي از تفکر فلسفي به معني خاص آن نيز ديده ميشود. در تفکر مصر باستان در مباحثي همچون هستي‌شناسي، سياست و جامعه و انسان‌شناسي رگه‌هايي از تفکر ناب فلسفي مشاهده ميشود؛ تفکري که بر محور مفهوم عميق و ذو ابعاد «مآت» شکل ميگيرد. مآت در عرصه هستي‌شناسي بمعناي نظم، در عرصه سياست و جامعه بمعناي عدالت و در عرصه انسان‌شناسي بمعناي راستي و درستي است. در عرصه انسان‌شناسي بطور خاص مصريان باستان بر اين عقيده‌اند که وجود انسان داراي ابعاد و مراتب نه‌گانه‌يي است که در بين اين ابعاد و مراتب نوعي وحدت حاکم است. آنچه باعث ظهور تام اين مراتب و بخصوص آخرين مرتبه آن يعني تفکر و انديشه و بتبع آن جاودانگي انسان است، تبعيت از مآت يا قوانين حاکم بر نظام هستي است. بدين شکل، ايشان بين انسان‌شناسي و هستي‌شناسي خود ارتباطي نزديک ايجاد ميکنند.
Asante, M. K., “The Idea of the Soul in Ancient Egypt”, Gaudium Sciendi, 6 Number, 2014.
Ashby Muata, The Mystical Chapters of the Rau nu Prtm Hru: The Ancient Egyptian Book of Enlightenment, Miami: Cruzian Mystical Books, 2000.
Bleiberg, Edward, Arts and Humanities through the Eras, Ancient Egypt 2675-332 BCE, Detroit: Thomson Gale, 2005.
Bleiberg, Edward, To Live Forever: Egyptian Treasures from the Brooklyn Museum, NY: Brooklyn Museum, 2008.
Budge, Wallis, the Gods of the Egyptians, vol. 1, Chicago: Open Court Publishing Co., 1904.
Bunson, Margaret R., Encyclpedia of Ancient Egypt, New York: Facts On File, Inc, 2002.
Burnet, John, Greek Philosophy: Thales to Plato, London: A & C Black Ltd, 1920.
Copleston, Frederick, A History of Western Philosophy, vol. 1, London: Continuum, 2003.
Dicks, D. R., “Thales”, Cambridge The Classical Quarterly, Cambridge University Press, 9 Number, 1959.
Fletcher, Colin. R.,“Thales-our Founder?”, London: The Mathematical Gazette, The Mathematical Association, vol. 66, 438, 1982.
Graness, Anke, “Writing the History of Philosophy in Africa: Where to Begin?”, Journal of African Cultural Studies: 1-16, 2015.
Hallen, Barry, “A Short History of African Philosophy”, Indiana: Indiana University Press, 2002.
Harris, Eleanor L., Ancient Egyptian Divination and Magic, Boston: Red Wheel Weiser, 1998.
Ikram, Salima, Death and Burial in Ancient Egypt, Harlow: Longman, 2003.
Ikram, Salima, Ancient Egypt: An Introduction, Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
Lef kowitz, Mary, Not Out of Africa: How Afrocentrism Became an Excuse to Teach Myth as History, New York: Basic Books, 1996.
Lichtheim, Miriam, Ancient Egyptian Literature, Volume I: The Old and Middle Kingdoms, California: University of California Press, 2006.
Miniaci, Gianluca, “The Case of the Third Intermediate Period ‘Shabti-Maker (?) of the Amun Domain’ Diamun / Padiamun and the Change in Conception of Shabti Statuettes”, The Journal of Egyptian Archaeology, London: Sage Publications, 100, 2014.
Nardo, Don, Exploring Cultural History - Living in Ancient Egypt, Detroit: Thomson Gale, 2004.
Shaw, Ian, The Oxford History of Ancient Egypt, Oxford, London: Oxford University Press, 2003.
Uzdavinys, Algis, Philosophy as a Rite of Rebirth: From Ancient Egypt to Neoplatonism, Wiltshire: The Prometheus Trus Publication, 2008.
Žabkar, Louis V., A Study of the Ba Concept in Ancient Egyptian Texts, Chicago: University of Chicago Press, 1968.
Ziskind, Bernard and Halioua, Bruno, “La conception du cœur dans l’Égypte ancienne”, Med Sci, volume 20, 3 Number, Paris, 2004.
