علم‌النفس از منظر ابنسينا و ابن‌مسكويه
الموضوعات :سيداحمد حسيني 1 , مريم گماري 2
1 - دانشگاه شهيد مدني آذربايجان
2 - دانشگاه شهيد مدني آذربايجان
الکلمات المفتاحية: نفس ارتباط نفس با بدن قواي نفس ابن‌مسکويه افلاطون ارسطو ,
ملخص المقالة :
مهمترين مبناي فلسفه اخلاق ابن‌مسکويه را نفس‌شناسي او تشکيل ميدهد. ابن‌مسکويه در بحثهاي خود در ارتباط با اخلاق، درصدد شناساندن ويژگي منحصر بفرد انسان است. او اثبات ميکند که در انسان چيزي وجود دارد برتر از بدن جسماني و آن نفس است. انسان بکمک نفس ناطقة خود ميتواند به حيات متعالي ـ آنگونه که شايستة مقام انسانيت است ـ دست يابد. ابن‌مسکويه براي ارائه ديدگاه خود مبني بر چگونگي دستيابي انسان به سعادت، نخست نفس مجرد انساني را اثبات ميکند و سپس به بيان ويژگيهاي منحصر بفرد نفس انساني ميپردازد. اما از آنجا که تطبيق و مقايسه به شناخت بهتر نظريات فلسفي کمک ميکند، براي شناخت هرچه بهتر نظريات ابن‌مسکويه، انديشه‌هاي او را در مقايسه با نفس‌شناسي ابنسينا قرار داده‌ايم. در نوشتار حاضر نفس از نظر ابن‌مسکويه و ابنسينا بررسي ميشود و در ذيل آن به چيستي نفس، وجود، حدوث، ارتباط آن با بدن، قواي نفس و بقاي آن اشاره ميگردد.
ابنسينا، الاشارات و التنبيهات، ترجمة حسن ملکشاهي، تهران، انتشارات سروش، 1388. #
ابنسينا، الهيات النجاة، ترجمة سيديحي يثربي، قم، بوستان کتاب، 1385. #
ابنسينا، النفس من کتاب الشفاء، تحقيق حسن‌زادة آملي، قم، لمکتب الاعلام الاسلامي، 1417ق/ 1375. #
ابنسينا، طبيعيات دانشنامة علايي، مقدمه و تصحيح سيدمحمد مشکوه، همدان، دانشگاه بوعلي سينا، 1383. #
ابنسينا، رسائل، ترجمة ضياء‌الدين دري، تهران، انتشارات مركزي 1360. #
ابن‌مسکويه، احمد، الفوزالأصغر، تصحيح مجيد دستياري، قم، انتشارات آيت اشراق، 1388. #
ابن‌مسکويه، احمد، تهذيب الاخلاق، قم، انتشارات بيدار، 1412ق. #
اخوان الصفا، رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء، بيروت، الدارالاسلامية، 1412ق. #
ارسطو، دربارة نفس، ترجمة عليمراد داودي، تهران، انتشارات حکمت، 1378. #
ارسطو، متافيزيک، ترجمة شرف‌الدين خراساني، تهران، انتشارات نشر گفتار، 1366. #
افلاطون، دورة آثار افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفي و رضا کاوياني، تهران، انتشارات خوارزمي، 1367. #
کاپلستون، فردريک، تاريخ فلسفه، ج1، ترجمة سيدجلال‌الدين مجتبوي، تهران، انتشارات سروش، 1385. #
گاتري، دبليو. کي. سي، فلاسفة يونان، ترجمة حسن فتحي، تهران، انتشارات فکر روز، 1375. #
