قاعده «الحق ماهيته إنيته» در سنت اسلامي و فلسفه يوناني
الموضوعات :هدي حبيبي‌منش 1 , شمس‌الله سراج 2
1 - دانشگاه ايلام
2 - دانشگاه ايلام
الکلمات المفتاحية: ماهيت وجود واجب‌الوجود ارسطو افلوطين روايات اسلامي فلسفه اسلامي,
ملخص المقالة :
مسئله عينيت وجود و ماهيت در واجب تعالي که در آثار فلاسفه مسلمان با تعبير «الحق ماهيته إنيته» بيان شده و بعنوان يک قاعده فلسفي به آن پرداخته ميشود، مسئله‌يي است که بزرگان حکمت اسلامي تفاسير و نتايج متفاوتي از آن ارائه داده‌اند. بي‌شک آراء فلاسفه يونان و تعاليم دين اسلام در شکلگيري اين قاعده نزد حکماي مسلمان نقش بسزايي داشته است. نوشتار حاضر در پي ريشه‌يابي تحليلي اين قاعده است و بنظر ميرسد تحليل مفهومي هريک از اصطلاحات بکار رفته در اين قاعده، ياري‌رسان محقق در نتيجه‌گيري بهتر و عميقتر باشد.
آشتياني، سيدجلال‌الدين، شرح فصوص الحکمة، تحقيق و ويرايش محمد ملکي، چ1، تهران، انتشارات علمي و فرهنگي، چ1، 1387.#
ابن‌سينا، الشفاء(الهيات)، تصحيح سعيد زايد، قم، مكتبة آيةالله المرعشي، 1404.ق.#
ابن‌سينا، النجاة، مقدمه و تصحيح محمد تقي دانش‌پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چ2، 1379.#
ارسطو، متافيزيک، ترجمه شرف‌الدين خراساني، تهران، انتشارات حكمت، چ3، 1384.#
ابن‌ابي‌الحديد، شرح نهج البلاغة، قم، مكتبة آيةالله المرعشي، ج6، 1378.#
پورجوادي، نصرالله، درآمدي بر فلسفه افلوطين، تهران، انجمن فلسفه ايران، 1358.#
جوادي آملي، عبدالله، رحيق مختوم، تنظيم و تدوين حميد پارسانيا، قم، مرکز نشر إسراء، چ4، ج2، 1389.#
رضي، سيد شريف، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتي، تهران، انتشارات پيام عدالت، چ3، 1392.#
سهروردي، شيخ شهاب‌الدين، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، تصحيح و مقدمه هانري كربن و سيد حسين نصر و نجفقلي حبيبي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي، چ2، 1375.#
صابري، عزيزالله فياض، پژوهشي در فلسفه اسلامي، قم، مؤسسه بوستان کتاب، چ1، 1388.#
صليبا، جميل؛ صانعي دره بيدي، منوچهر، فرهنگ‌نامه فلسفي، تهران، انتشارات حكمت، چ1، 1366.#
طباطبايي، محمدحسين، بداية الحکمة، ترجمه و شرح علي شيرواني، قم، بوستان کتاب، چ12، ج2، 1389.#
طباطبايي، محمدحسين، بداية الحکمة، ترجمه و شرح علي شيرواني، قم، بوستان کتاب، چ4، ج1، 1389.#
طباطبايي، محمدحسين، نهاية الحکمة، ترجمه و شرح علي شيرواني، قم، بوستان کتاب، چ6، ج1، 1390.#
فارابي، ابونصر، رسائل فلسفي، ترجمه سعيد رحيميان، تهاران، انتشارات علمي و فرهنگي، چ1، 1387.#
فارابي، ابونصر؛ غازاني السيد اسماعيل، فصوص الحكمة و شرحه، مقدمه و تحقيق علي اوجبي، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، چ1، 1381.#
کاپلستون، فردريک، تاريخ فلسفه، ترجمه سيدجلال‌الدين مجتبوي، تهران، انتشارات علمي و فرهنگي و انتشارات سروش، ج1، 1375.#
مجلسي، محمد باقر، بحار الأنوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، ج3، 1404.ق.#
مختاري مازندراني، حسين، صفات جمال و جلال خدا در نهج‌البلاغه، قم، دفتر تبليغات اسلامي، 1374.#
ملاصدرا، الحكمة المتعالية في الاسفار العقلية الاربعة، بيروت، دار احياء التراث، چ3، 1981م.#
