نقش اقناعی استعارۀ مفهومی در گفتمان اجتماعی- سیاسی صمد بهرنگی (مطالعه موردی قصۀ "پسرک لبوفروش")
الموضوعات :
دکتر ابوالفضل غنی زاده
1
(دانشگاه پیام نور )
الکلمات المفتاحية: ", داستان", , ", صمد بهرنگی", , ", استعارۀ اقناعی", , ", گفتمان اجتماعی- سیاسی", , ", پسرک لبوفروش", ,
ملخص المقالة :
استعاره؛ نگاشت قلمروهای متناظر (مبدأ و مقصد) در نظام مفهومی است. استعاره گر با استفاده از اعتبار اولیه، ثانویه و نهایی همچنین قدرت اقناعی، از طریق ارتقای اطمینان دانشی در نظام شناختی استعاره گیر، با استفاده از دامنۀ منبع و به‌کارگیری کانال ارتباطی مؤثر همچنین رعایت شاخص‌های بافتی و استعانت از راهبردهای کمکی بلاغت به توسعه و افزایش ضریب معنایی (مفهوم‌سازی و گفتمان) متن کمک می‌کند. در پژوهش حاضر نقش اقناعی صمد بهرنگی به‌عنوان استعاره گر در ایجاد گفتمان اجتماعی- سیاسی در قصۀ "پسرک لبوفروش" مورد بررسی قرار می‌گیرد در این راستا پس از طرح مقدمه و اشاره اجمالی به مفاهیم پژوهش و تبیین نقش اقناعی استعاره در تولید گفتمان اجتماعی- سیاسی قصه، نتیجه‌گیری می‌شود که دامنۀ منبع (حسی) استعاره‌های صمد بهرنگی در قصه "پسرک لبوفروش" گزارۀ ظلم و دامنه مقصد آن نابرابری اجتماعی و فاصله فاحش طبقاتی است که از نظام سیاسی سوسیال‌دموکرات نشات گرفته است. نویسنده با تولید این نگاشت‌ها در افکار عمومی به مطالبۀ توسعه عدالت اجتماعی از طریق تغییر نظام حاکم جامعه کمک می‌کند.
منابع
الف-کتاب
1. آقاگل‌زاده، فردوس (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی.
2. بهرنگی، صمد (1397)، قصه‌های بهرنگ، تبریز: نشر گنجینه دانش.
3. بشیریه، حسن (1384)، تحلیل گفتمان دریچه‌ای برای کشف ناگفته‌ها، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
4. تاجیک، محمدرضا (1383)، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
5. فرقانی، محمدمهدی (1382) راه دراز گذار، تهران: فرهنگ و اندیشه.
6. فرکلاف، نورمن(1379)،تحلیل گفتمان انتقادی، مترجمان فاطمه شایسته پیران و دیگران، ویراستاران محمد نبوی و مهران مهاجر، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
7. راسخ، محمد (1392)، درآمدی بر زبان‌شناسی شناختی، نظریه‌ها و مفاهیم، تهران: سمت.
8. ساسانی، فرهاد (1383)، استعاره، مبنای تفکر و زیبایی‌آفرینی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزۀ هنری، سورۀ مهر، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
9. صفری، کوروش (1383)، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: سوره مهر، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
10. صفریان، سلمان (1391)، تحلیل محتوای آثار صمد بهرنگی، تألیف ، تهران، نشر اندیشه نو.
11. عابدی، مهدیه (1391)، «مقایسۀ استعاره‌های مفهومی در فارسی نوشتاری روزمره و شعر معاصر»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زبان‌شناسی همگانی. تهران: دانشگاه پیام نور.
12. گال، جویس، گال مردیت، دامین و بورگ، والتر (1382)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی (جلد اول)؛ ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، چاپ اول، تهران: سمت.
13. لیکاف، جورج و جانسون، مارک (1394)، استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، ترجمۀ هاجر آقاابراهیمی، تهران: نشر علمی.
14. میرفخرایی، تژا (1383)، فرایند تحلیل گفتمان، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
15. ون‌دایک، تئون ای (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان، ترجمه تژا میرفخرایی و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
16. هاوکس، ترنس (1377)، استعاره، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز.
17. یارمحمدی، لطف الله(1388)، گفتمانشناسی رایج و انتقادی، تهران: انتشارات هرمس.
ب-مقالات
18. برخورداری رمضان و مدنی، سید هادی (1395)، «تحلیل محتوای کیفی قصه‌های صمد بهرنگی به‌منظور بررسی امکان استخراج مضامین تربیتی-انتقادی»، نشریه خانواده و پژوهش، دوره 13، شماره 30; صص 93 - 116.
19.
20. سجودی، فرزان، (1391)، «بررسی معناشناختی استعارۀ زمان در داستان‌های کودک به زبان فارسی»، فصلنامۀ نقد ادبی، س 5، شمارۀ 19، صص 135-156.
21. گلفام، ارسلان و یوسفی راد، فاطمه (1381)، «زبان‌شناسی شناختی و استعاره»، تازه‌های علوم شناختی، د 4، ش 3 (پیاپی 1)، صص 59 ـ 64.
22. فاضلی، فیروز و سلطانی، بهروز(1394)، الگوی اقناعی استعاره در گفتمان اجتماعی – سیاسی، ش 8 ، صص 91-114.
23. معصومی، علی و کردبچه، مریم (1389)، «استعاره‌های هستی‌شناختی در دست‌نوشته‌های کودکان»، پازند، سال ششم، شماره 22 و 23، صص 79-97.
24. محمودی تازه کند فاطمه (1391)، «گفتمان، قدرت و زبان در قصه‌های بهرنگی از دیدگاه تاریخ‌گرایی نوین»، نشریه نقد ادبی، بهار 1391، دوره 5، شماره 17، صص 175 - 191.
25. عبدالله ولی پور و همتی، رقیه (1396)، «در جست‌وجوی کمال مطلوب، بررسی تطبیقی «ماهی سیاه کوچولو» نوشته‌ی صمد بهرنگی با جاناتان مرغ دریایی، اثر ریچارد باخ، نشریه مطالعات ادبیات کودک، پاییز و زمستان 1396، دوره 8، شماره 2 (پیاپی 16) 73، صص 161 – 178.
ج-لاتین
26. Landau, M.J. M.D. Robinson & B.P. Meier (2013). The Power of Metaphor: Examining Its Influence on Social Life. Washington, DC: APA Press.
27. Hovland, C.I. I.L. Janis & H.H. Kelley (1953). Communication and Persuasion. New Haven, Corm: Yale University Press.
28. Wood, W.L. & A. AT. Eagly. (1981). "Stages in the Analysis of Persuasive Message". Journal of Personality and Social Psychology. Vol. 40. pp. 246-259.
