رابطه بین ویژگی های شخصیتی، رفتار اخلاقی و احساس گناه با رفتار شهروندی اجباری
الموضوعات :محمد علی نادی 1 , هاجر عزیزی 2 , نفیسه مسجدی 3
1 - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان اصفهان
2 - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان اصفهان
3 - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان اصفهان
الکلمات المفتاحية: ویژگی های شخصیتی, رفتار اخلاقی, احساس گناه, رفتار شهروندی اجباری, دبیران دوره متوسطه,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطة بین ویژگیهای شخصیتی، رفتار اخلاقی و احساس گناه با رفتار شهروندی اجباری بود. بدین منظور 320 نفر از دبیران دبیرستانهای دخترانه شهر اصفهان به شیوة تصادفی طبقهای و متناسب با سهم جمعیتی هر ناحیه بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش، علیّ- همبستگی و ابزار پژوهش شامل مقیاس رفتار شهروندی اجباری ویگودا- گادوت، سیاهه ویژگیهای شخصیتی کاستا و مک کری، مقیاس رفتار اخلاقی لوزیر و مقیاس احساس گناه مارشال، سانفنتر و تانگنی بود. دادهها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ویژگیهای شخصیتی (ویژگیهای برونگرایی، دلپذیر بودن و باوجدان بودن) با رفتار شهروندی اجباری رابطه منفی، ویژگی انعطافپذیری رابطه منفی و ویژگی روان گسسته رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج الگوسازی معادله ساختاری نشان داد که از بین ویژگیهای شخصیتی، بعد باوجدان بودن و دلپذیر بودن با رفتار اخلاقی رابطة معنادار و مستقیم دارد. همچنین ویژگیهای باوجدان بودن، انعطافپذیری، برونگرایی و روان گسستگی با احساس گناه رابطه معنادار و مستقیم و متغیر رفتار اخلاقی و احساس گناه رابطه مستقیم و معنادار با رفتار شهروندی اجباری دارند.
پور یوسف، سیاوش، آزاد فلاح، پرویز (1391). ارتباط بین ویژگیهای شخصیتی، تعهد سازمانی و سبکهای مقابلهای کارکنان. مجله روانشناسی. 16 (4)، 369-355.
رضایی، منصور، غلامعلی لواسانی مسعود، حجازی، الهه (1394). رابطه هوش معنوی و راهبردهای مدیریت زندگی با رفتار شهروندی سازمانی معلمان. مجله روانشناسی. 19 (3)، 326-314.
سليماني، نادر (1390). بررسي رابطه بين رفتار اخلاقي مديران با رفتار شهروندی سازماني معلمان و کارکنان در مدارس شهرستان گرمسار. مجله نوآوري هاي مديريت آموزشي. 7 (1)، 11-27.
شاطری، کریم، یوزباشی، علیرضا، نوری زاده، رحمان(1388). رفتار شهروندی اجباری در سازمان. مجله تدبیر. 212، 58-61.
طالب، محسن (1392). رابطه بین رفتارهای اجباری مدنی-سازمانی با رفتارهای مدنی- سازمانی با در نظر گرفتن نقش استرس و فرسودگی هیجانی. پایاننامه ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
سید عباس زاده میرمحمد، امانی ساری بگلو، جواد، خضری آذر، هیمن و پاشوی، قاسم (1391). مقدمهای بر مدل یابی معادلات ساختاری به روش PLS و کاربرد آن در علوم رفتاری. انتشارات دانشگاه ارومیه.
عابدی تراب، رضا، آخش، سلمان و ملکی حسنوند، مسلم (1394). توجه به مفهوم رفتار شهروندی اجباری سازمانی بهعنوان ضرورتی جدی در مدیریت سازمانهای هزارة سوم، اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی. شیراز. موسسه عالی علوم و فناوری حکیم عرفی شیراز.https://www.civilica.com/Paper-ICPE01-ICPE01_072.html
قاضى مرادى، حسن (1393). در ستايش شرم. جامعهشناسی شرم در ایران. تهران: نشر اختران.
کریمی، یوسف (1393). نگرش و تغییر نگرش. تهران: نشر ویرایش.
گال، مردیت، بورگ، والتر، گال، جویس (1387). روش های پژوهش کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمۀ احمد نصر و همکاران. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
نظریان، بلال، عیسی خانی، احمد (1394). بررسی ارتباط ابعاد پنجگانه شخصیت و رفتار شهروندی سازمانی مدیران دانشگاههای پیام نور استان گیلان. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول. 23، 86-75.
هاشمی، تورج، آرین پور، الناز، ماشینچی عباسی، نعیمه (1393). نقش جهتگیری اجتماعی بر رفتار اخلاقی با توجه به نقش میانجی معنویت. شناخت اجتماعی. 3 (5)، 30-44.
Ahmadian S, Sesen H, & Soran S. (2017). Expanding the boundaries of compulsory citizenship behavior: Its impact on some organizational outputs. Business and Economic Horizons, 13 (1): 110-118, http://dx.doi.org/10.15208/beh.2017.08
Barrick, M.R., Mount, M.K., Judge, T.A. (2001). The FFM personality dimensions and job performance: Meta-analysis of meta-analysis in “International Journal of Selection and Assessment, 9: 9-30.
Bruno, S., Lutwak, N., & Agin, M. (2009). Conceptualization of guilt and the corresponding relationship to emotional ambivalence, self-disclosure, loneliness and alienation. Personality and Individual Differences, 47: 487-491
Clarke, S., & Robertson, I.T. (2005). A meta-analytic review of the big five personality factors and accident involvement in occupational and non- occupation settings. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78: 355-376.
Cloninger, R. (2004). Mood and Affect. Feeling good. The science of well-being. New York. Oxford University Press.
Cohen, A., & Kol Y. (2004). Professionalism and organization citizenship behavior: An empirical examination, among Israeli nurses, Journal of Managerial Psychology, 19 (4), 386.
Desivilya, H.S., Sabag, Y., & Ashton, E. (2006). Prosaically tendencies in organizations, International Journal of Organizational Analysis, 14 (1): 22-42.
Diane, L., & Wilde. (2002). Determinants of ethical behavior of public administrators: Profession, position, and organizational climate. Tennessee State University.
Eisenberg, N. (2000). Emotion, regulation, and moral development. Annul. Rev. Psycho, 51: 665-697.
Kim, S., Oneill, W., & Cho, H. (2010). When an employee not help coworkers? The effect of leader- member exchange on employee envy and organizational citizenship behavior, International Journal of Hospitality Management, 29: 530-537.
Peabody, D., De., & Raad, B. (2002). The substantive nature of psycho lexical Personality factors. A comparison across languages. Journal of Personality and Social Psychology, 83, 983-997.
Peng, Z. L., & Zhao, H.D. (2012). Does organization citizenship behavior really benefit the organization? Study on the compulsory citizenship behavior in china. Vanki Business International, 3 (1): 15-92.
Tepper, B.J. (2000). Consequences of abusive supervision. Academy of Management Journal, 43 (2), 178- 190.
Tepper, B.J., Duffy, M.K., Hoobler, J., & Ensley, M.D. (2004). Moderators of the relationships between coworkers’ organizational citizenship behavior and fellow employees’ attitudes. Journal of Applied Psychology, 89 (3): 455-465
Thomas, L., Baker, T.G., Hunt, M.C., & Anderwes. (2006). Promoting behavior and organizational citizenship behavior. United States: Clemson University.
Vigoda-Gadot, E. (2007). Redrawing the boundaries of OCB? An empirical examination of compulsory extra-role behavior in the workplace, Journal of Business and Psychology, 21: 377-405
Vigoda-Gadot, E. (2006). Compulsory citizenship behavior: Theorizing some dark sides of the good soldier syndrome in organizations. Journal for the Theory of Social Behavior, 36: 1.
Zarota, P. (1995). An instrument to assess the five factor model of personality. Polska lista Przymiotnikowa (PLP). Studia Psychogi: czne, 33, 227-256.
Zellars, K.L., Tepper, B.J., & Duffy, M.K., (2002). Abusive supervision and subordinates organizational citizenship behavior. Journal of Applied Psychology. 8:1068- 1076.
Zhao, H., Peng, Z., & Chen, H.K., (2014). Compulsory citizenship behavior and organizational citizenship behavior: The role of organizational identification and perceived interactional justice. The Journal of Psychology, 148(2): 177–196
Wells, M., & Jones, R. (2000). Childhood parentification and shame-proneness: A prelieminary syudy. American Journal of Family Therapy. 28:19-27
