تحلیل وضعیت حقوق کودک در جهان: استخراج دلالت‌هایی برای ایران
الموضوعات :لیلا ناصری 1 , آمنه عالی 2 , محمود عباسی 3
1 - استادیار حقوق بین الملل عمومی، جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2 - استادیار روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 - دانشیار، رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: حقوق کودک, فهرست ارزیابی گزارش 2019, شاخص‌های کمی و کیفی,
ملخص المقالة :
ارتقاء بهزیستی کودکان در سراسر جهان و دفاع از حقوق آن‌ها، هدف آرمانی پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودک است و کشورهای متعهد به آن، تلاش گسترده‌ای برای جامه عمل پوشاندن به این هدف انجام داده‌اند. اما اطمینان از تحقق این امر مستلزم ارزیابی عملکرد است؛ اینکه دولت‌ها چقدر در عمل به تعهد خود پایبند هستند و چقدر در عملیاتی سازی مفاد آن موفق‌اند. در پژوهش حاضر، ارزیابی سالانه از وضعیت حقوق کودک بر اساس 20 شاخص کمی و کیفی در پنج حوزه بررسی می شود. توجه به یافته‌های آن و کاربست بهینه نتایج این گزارش در هر کشور، اقدامی مؤثر در پیشبرد اهداف است. مروری تحلیلی بر گزارش ارزیابی 2019 و استخراج دلالت‌هایی برای بهبود عملکرد در زمینه رعایت حقوق کودک در ایران، هدف مقاله حاضر است. بر اساس تحلیل یافته‌ها و تفسیر نتایج این گزارش می‌توان استنباط کرد، اکثر کشورها با یک الگوی مشابه طی این سال‌ها عمل کرده‌اند اما یافته‌های کلی حاکی از شکاف عمیق بین حوزه عمل و سیاست‌های بین‌المللی حقوق کودک در جهان است. رتبه ایران در بین 181 کشور 100 می‌باشد که وضعیت مطلوبی نیست. در حالی که در شاخص‌های کمی رتبه ایران بالاتر از حد متوسط محاسبه شده اما در شاخص‌های کیفی مربوط به حوزه بسترسازی برای تأمین حقوق کودک، نتایج بسیار ضعیف است. این یافته تأکیدی است بر لزوم توجه به قانونگذاری و اجرای صحیح قوانین در کشور، تعیین بهترین بودجه موجود برای حقوق کودک، توسعه همکاری دولت و جامعه مدنی، توجه به مشارکت کودکان و عدم تبعیض بین گروه‌های خاص.
1. Kosher H, Jiang X, Ben-Arieh A, Huebner E. Advances in Children's Rights and Children's Well-Being Measurement: Implications for School Psychologists. School Psychology Quarterly 2014; 29(1): 7–20.
2. Krappmann L. The weight of the child’s view (Article 12 of the Convention on the Rights of the Child). International Journal of Children’s Rights 2010; 18: 501–513.
3. Bradshaw J, Hoelscher P, Richardson D. An index of child well- being in the European Union. Social Indicators Research 2007; 80(1): 133–177.
4. Garbarino J, Briggs A. An Approach to Assessing “Accountability” in Implementing the UN Convention on the Rights of the Child. School psychology international 2014; 35(1): 29 – 35.
5. UNICEF: www.data.unicef.org; UNDP: www.hdr.undp.org/data; UN Committee on the Rights of the Child: www.ohchr.org/en/hrbodies/crc/pages/crcindex/aspx
6. UNICEF. Rights under the Convention on the Rights of the Child 2011: Available at: http://www.unicef.org/crc/index_30177.html
7. Available at: https://www.yjc.ir/fa/news.
8. Available at: https://www.isna.ir.
9. Reynart D, Bie M B, Vandevelde S. A review of children’s rights literature since the adoption of the United Nations Convention on the Rights of the Child. Childhood 2009; 16(1): 518- 534.
10. Available at: https://www.taadolnewspaper.ir.
11. Alaimo K, Klug B. Children as equals: exploring the rights of the child. University Press of America; 2002 Sep 15; Lanham, US.
12. United Nations (UN). Convention on the Rights of the Child 1989: Available from http: //www2.ohchr.org/english/law/crc.htm.
13. Abbasi A. A Comparative Study of Iranian Laws and Regulations with the Convention on the Rights of the Child. Jurisprudence and Family Law 2010; 15(53): 96- 117.
14. Shriberg D, Desal P. Bridging social justice and children’s rights to enhance school psychology scholarship and practice. Psychology in the Schools 2014; 51: 3-14.
15. Peterson-Badali M, Ruck M D. Studying children’s perspectives on self-determination and nurturance rights: Issues and challenges. Journal of Social Issues 2008: 64(4): 749–769.
16. Prasse D P. Children’s rights and the educational enterprise: Form versus function. School Psychology Review. 1991; 20(3): 359-368.
17. Hallett C, Prout A, editors. Hearing the voices of children: Social policy for a new century. London: Routledge Publishing; 2003.
18. Mazaheri Q, Salehi E. Child citizen: a comparative comparison of children's tights in Islam, the citizenship charter and the convention on the rights of the child. Citizenship Studies 2017; 4(13): 361- 384.
19. Stier S. Children’s rights and society’s duties. Journal of Social Issues 1978; 34(2): 46 – 58.
20. Tohidi A, Keykhosro M. Achieving children's human rights through a detailed review of the concept of the best interests of the child in the teachings of international lawyers. Legal Investigation of Treaty 2018; 2(3): 171-191.
