تبیین رضایت و موافقت در درمان کودکان از منظر فقه، قانون و اخلاق پزشکی
الموضوعات :
کورش دل‌پسند
1
(استادیار اخلاق پزشکی، گروه اخلاق پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران)
زهرا فیروزآبادی
2
(پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران)
احمد مشکوری
3
(استادیار اخلاق پزشکی، گروه علوم حدیث، اخلاق و آداب پزشکی، دانشکده سلامت و دین، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران)
افسانه قنبری
4
(پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران)
محمد نوریان
5
(پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: رضایت, موافقت, درمان, کودکان, فقه, قانون مدنی, اخلاق پزشکی, حقوق کودک,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: حرفه‌مندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیت‌های ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه، قانون و اخلاق است. از این رو چگونگی چارچوب قوانین ایران در خصوص اخذ رضایت از کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و تهاجمی و تعیین معیارهای قانونی موافقت و رضایت از کودک و اولیای قانونی وی در این نوشتار مورد بررسی قرار می‌گیرند. روش: این تحقیق بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه اسناد و منابع معتبر کتابخانه‌ای است. یافته‌ها: در شرایطی که ولی کودک مصالح وی را رعایت می‌کند، بهترین تصمیم‌گیرنده در خصوص فرآیندهای درمانی می‌باشد، ولی در مواردی که ولی قهری دارای رفتار پرخطر نسبت به طفل است و اجازه انجام اقدامات درمانی مورد نیاز کودک را نمی‌دهد، حرفه‌مندان سلامت برای کسب اذن و اجازه شروع مداخلات درمانی باید از طریق دادستانی کسب تکلیف کرده و درخواست مجوز نمایند. بحث و نتیجه‌گیری: رضایت و موافقت در کودکان، فرآیندی پیوسته و در موقعیت‌های درمانی، وابسته به توان و درک کودک از موقعیت مزبور است. در بسیاری از امور درمانی، سهیم‌کردن کودکان در تصمیم‌گیری، سبب همکاری آنان در فرآیند درمان می‌گردد. نظام‌نامه پیشنهادی در اخذ رضایت درمان کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و غیر جراحی و مداخلات تهاجمی و جراحی ارائه می‌گردد.
1. Shojaei AA. Ethical Challenges in Pediatrics. Qom: Andisheh Mandegar; 2019.
2. Ethical Guide to Research on Vulnerable Groups. 2019.
3. Safai SH. Civil rights of persons and interdicted. Tehran: Research Center for Humanities Research and Development of Humanities Textbooks; 2013.
4. Unicef. Convention on the Rights of the Child. 1989.
5. Katoozian N. Civil law in the present order. Tehran: Mizan; 2016.
6. Semsarzadeh AR. Supervision Affairs of Incests. Tehran: Judiciary Publications; 2019.
7. Muhammad bin Mecca ST. Lame Dameshghiye. Qom: Dar al-Fekr; No Date.
8. Qebleie Khoi K. Ayat al-Ahkam. Tehran: Samt; 2012.
9. Civil law, Assistant to formulate, amend and disseminate presidential laws and regulations. 4th ed. Tehran: Assistant to Formulate, Amend and Disseminate Presidential Laws and Regulations; 2015.
10. Rezaei F. A review of child protection institutions in Iranian law. Sisters' Seminary Research Database Across the Country. Article ID: 16448. Available at: http://www.pooyeshwhcir/paper/view/16448. Accessed March 11, 2020.
11. Child and Youth Protection Act. Tehran: Parliament Research Center; 2004. Available at: https://www.rc.majlis.ir/fa/law/show/ 93849. Accessed March 15, 2020.
12. Mehrpour H. Womens Rghits. Tehran: Etelaat Publication; 2017.
13. Wolpe P. Neuroethics. Encyclopedia of bioethics. New York: Macmillan Reference; 2004. Vol.4 p.1894-1898.
