ارائه الگویی برای مؤلفه های شهروند دیجیتال در شهرستان بیرجند
الموضوعات :صادق حامدی نسب 1 , سمیه بخشی پریخانی 2
1 - دانشگاه بیرجند
2 - دانشگاه خوارزمی
الکلمات المفتاحية: روایی, پایایی, اعتبار, شهروند دیجیتال, تحلیل عاملی,
ملخص المقالة :
با توجه به رشد روزافزون رسانههای نوین، روز به روز بر تعداد شهروندان دیجیتال در جامعه افزوده میشود. شهروند دیجیتال به شهروندی گفته می شود که توانایی استفاده از خدمات برخطی که دولت هر کشور ارائه می کند را در حد مطلوب داشته باشد. هدف این پژوهش، بررسی روایی و پایایی مقیاس شهروند دیجیتال در شهر بیرجند بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد 18 سال به بالای ساکن شهر بیرجند بودند که از میان آن ها 384 نفر به روش نمونه گیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه شهروند دیجیتال چویی، گلاسمن و کریستول است [16]. روايي محتوایی و صوري نسخه فارسی آن بر اساس نظر صاحب نظران تأیید شد. ساختار عاملی پرسشنامه شهروند دیجیتال با استفاده از هر دو شیوه تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 4 ماده در بیش از یک عامل، بارعاملی بالا دارند؛ که این مادهها حذف شدند و در نهایت مدل نهایی شامل 4 عامل؛ فعالیت سیاسی اینترنتی، مهارت های فناورانه، دیدگاه انتقادی و آگاهی های محلی- جهانی به دست آمد که حاوی 22 ماده است. برای پایایی این ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که این ضریب برای مولفه های آن بین 79/0 تا 90/0 به دست آمد؛ با توجه به اینکه شاخص‌های روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس شهروند دیجیتال همگی در حد مطلوبی بودند، می‌توان از آن به‌عنوان ابزاری روا و پایا برای شناسایی شهروندان دیجیتال استفاده نمود.
1. احمدی، سیروس؛ حیدری، آرمان؛ زارعی، محبوبه. (1395). هدف تحلیل جامعه‌شناختی رابطه اعتماد اجتماعی و شهروند الکترونیک در شهر یاسوج. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 6(20)، 49-68.
2. استاندارد مهارت و آموزشی شهروند الکترونیک. (1388). گروه برنامه درسی فناوری اطلاعات سازمان آموزش فنی و حرفه¬ای کشور و وزارت کار و امور اجتماعی.
3. اکبری، محسن (1381). بررسی علل بی¬رغبتی خرید از فروشگاه الکترونیک شهروند در سطح شهر تهران. پایان¬نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی بین¬المللی. دانشگاه تهران.
4. بابانسب، رسول؛ ضرابی، اصغر. (1394). تحلیلی بر شاخص های شهروند الکترونیکی از نظر شهروندان در شهر تبریز. مطالعات شهری، 4 (13)، 57- 70.
5. جلالی، علی¬اکبر. (1384). شهروند الکترونیک. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
6. سرافرازی، مهرزاد و معمار زاده، غلامرضا. (1386). پارادایم دولت الکترونیک ضرورتی اساسی در استقرار شهرداری الکترونیک. چهارمین کنفرانس بین¬المللی مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات. سالن هتل بین¬المللی المپیک. تهران.
7. شاه¬طلبی، بدری، قلی زاده، رحیم و شریفی، سعید (1389). مؤلفه¬های آموزش فرهنگ شهروندی برای دانش¬آموزان دوره راهنمایی تحصیلی با تأکید بر حیطه آموزه¬های دینی و شهروند الکترونیک. فصلنامه علوم تربیتی، 10، 178- 157.
8. شکرریز، محمدرضا. (1390). شهروند الکترونیک (کتاب درسی شاخه کاردانش). تهران: پیام کوثر.
9. کاستلز، مانوئل. (1393). قدرت ارتباطات. ترجمه حسین بصیریان جهرمی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
10. گریسون، دی. آر؛ و آندرسون، تری. (2003). یادگیری الکترونیکی در قرن 21 (مبانی نظری و عملی). ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و سعید صفایی موحد 1384. تهران: انتشارات علوم و فنون.
11. گودرزی، فریده (1385). بررسی تأثیر دوره آموزش ضمن خدمت فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT در مهارت¬های شغلی از دیدگاه معلمان مقطع متوسطه استان لرستان. پایان¬نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
12. محمد جانی، ابراهیم؛ زارعیزوارکی، اسماعیل؛ مفیدی، فرخنده. (1392). بررسی جایگاه شهروند الکترونیک در کتاب کار و فناوری پایه ششم ابتدایی. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 3(3)، 71-88.
13. هو، رابرت. (1943). راهنمای تجزیه‌وتحلیل داده¬های تک متغیره و چندمتغیره و تفسیر آن¬ها با SPSS. ترجمه علی عسگری، 1392، شیراز: کوشا مهر.
14. Arif, R. (2016). Internet as a hope or a hoax for emerging democracies: revisiting the concept of citizenship in the digital age. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 236. 4 – 8.
15. Bennett, W. Lance. (2008). Changing Citizenship in the Digital Age. MA: The MIT Press,. 1–24. doi: 10.1162/dmal.9780262524827.001.
16. Choi M., Glassman M. & Cristol D., (2017). What it means to be a citizen in the internet age: Development of a reliable and valid digital citizenship scale, Computers & Education, doi: 10.1016/j.compedu.2017.01.002.
17. Curran, M. B., & Ribble, M. (2017). P–20 Model of Digital Citizenship. New Directions for Student Leadership, 2017(153), 35-46.
18. D'Haenens, L., Koeman, J., & Saeys, F. (2007). Digital citizenship among ethnic minority youths in the Netherlands and Flanders. New Media & Society, 9(2), 278-299.
19. Eizediyazdanabadi, A., & Mirzaei, M. (2010). Infrastructure and requirements for electronic citizenship education in
secondary schools in Tehran. Review Quarterly Journal of Journal of Humanities of Imam Hossein University, 18(80),107-132. (in Persian).
20. Herrera, L. (2012). Youth and citizenship in the digital age: A view from Egypt. Harvard Educational Review, 82(3), 333-352.
21. Hollandsworth, R., Dowdy, L., & Donovan, J. (2011). Digital citizenship in K-12: It takes a village. TechTrends, 55(4), 37-47.
22. Isman, A., & Canan Gungoren, O. (2014). Digital Citizenship. Turkish Online Journal of Educational Technology, 13(1), 73-77.
23. Jeffrey, W. S, & Jongpil, Ch. (2009). Using E- Government to Reinforce Government Citizen Relationships Comparing Government reform in the United states and China. Journal of Social Science Computer Review, 27/ 1, 3- 23.
24. Jones, L. M., & Mitchell, K. J. (2015). Defining and measuring youth digital citizenship. New Media & Society, 17 (5), 1-17.
25. Juan- Gabriel, C. N., Jose, R. C. O, & Jose, L. M. C. (2012). E-government and citizens engage,ent with Local affairs through e- websites: The case of Spanish municipalities. International Journal of Information Management, 32, 469- 478.
26. Moonsun,. C. (2016). A concept analysis of digital citizenship for democratic citizenship education in the internet age. Theory & Research in Social Education, 44(4), 565-607.
27. Sullivan, C. (2016). Digital citizenship and the right to digital identity under international law. Law center, georgetown university,washington, dc, usa. Computer law & security review 32 .474–481.
