ابزارهای ارزشیابی یادگیرندگان در محیط یادگیری الکترونیکی
الموضوعات :حامد عباسی کسانی 1 , غلامرضا شمس مورکانی 2 , فرهاد سراجی 3 , مرتضی رضایی زاده 4
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه شهید بهشتی
3 - دانشگاه بوعلی سینا
4 - دانشگاه شهید بهشتی
الکلمات المفتاحية: فراترکیب ارزشیابی یادگیرندگان یادگیری الکترونیکی ارتباط همزمان ارتباط ناهمزمان,
ملخص المقالة :
با گسترش آموزش الکترونیکی، ارزشیابی در این حوزه به چالشی بزرگ تبدیل شده است. ارزشیابی یک عنصر حیاتی در فرایند یاددهی ـ یادگیری محسوب می‌شود و می‌تواند بر تدریس و آموزش تأثیر بگذارد. در واقع ارزشیابی جزء لاینفک هر نوع نظام آموزش است؛ بنابراین ابزارهای ارزشیابی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند. تمرکز پژوهش حاضر نیز بر فراترکیب ابزارهای ارزشیابی یادگیرندگان در محیط یادگیری الکترونیکی می‌باشد. رویکرد پژوهش حاضر، کیفی و روش آن، فراترکیب می‌باشد. در این راستا، جامعه آماری پژوهش را اسناد و پژوهش‌های مرتبط با ابزارهای ارزشیابی در محیط یادگیری الکترونیکی تشکیل دادند که در مجموع 21 واحد مطالعاتی به روش نمونه‌گیری در دسترس، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که 24 ابزار برای ارزشیابی یادگیرندگان در یادگیری الکترونیکی استفاده می‌شود که در دو دسته ابزارهای ارزشیابی با ارتباط همزمان و ابزارهای ارزشیابی با ارتباط ناهمزمان قرار داده شدند و در این میان، ابزارهای ارزشیابی با ارتباط همزمان همچون آزمون‌ها، چت و گروه‌های مباحثه آنلاین، و تکالیف گروهی مشترک، و ابزارهای ارزشیابی با ارتباط ناهمزمان همچون خودارزشیابی، پروژه‌ها، پوشه کار الکترونیکی، سنجش توسط همتایان، و مقاله‌ها دارای بیشترین موارد استفاده برای ارزشیابی یادگیرندگان در محیط یادگیری الکترونیکی می‌باشند. همچنین آزمون‌ها و تکالیف گروهی مشترک در هر دو دسته ابزارهای ارزشیابی با ارتباط همزمان و ابزارهای ارزشیابی با ارتباط ناهمزمان، مشترک بودند. در پایان پیشنهاد می‌شود که جهت ارزشیابی یادگیرندگان در محیط یادگیری الکترونیکی از چند روش ارزشیابی استفاده شود، چرا که موجب افزایش اعتبار ارزشیابی می‌گردد.
1- اناری‌نژاد، عباس؛ ساکتی، پرویز و صفوی، سیدعلی‌اکبر. طراحی چارچوب مفهومی ارزشیابی برنامه‌های یادگیری الکترونیکی در مؤسسات آموزش عالی. فناوری آموزش، 1389، 4(3)، 201-191.
2- علایی، مرضیه؛ جلیلیان، نسرین؛ پورنجف، عبدالحسین؛ اعظمی، عظیم و مهدی‌زاده، فریبا. بررسی مقایسه‌ای نتایج خودسنجی و ارزشیابی دانشجویان از عملکرد آموزشی اعضاء هیأت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایلام ۸۶-۱۳۸۵. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 1389، ۱۸ (۴)، 55-50.
3- اسدی حویزیان، شهلا؛ شریعتی، عبدالعلی؛ حقیقی، شایسته؛ لطیفی، سیدمحمود و شینی جابری، پریسا. بررسی تأثیر آموزش و ارزشیابی بالینی به روش پورت فولیو بر میزان رضایتمندی دانشجویان پرستاری: یک مطالعه کارآزمایی بالینی. مجله بالینی پرستاری و مامایی، 1393، ۳ (۳)، 79-70.
4- رنجبرگل، فاطمه و کرمی، آزاده. ارزشیابی یادگیری الکترونیکی. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، 1394، تهران، 15خرداد.
5- ساکی، مهری و موسوی، ستاره. نگاهی اجمالی به ابزارهای ارزشیابی و استفاده از ارزشیابی ترکیبی به‌عنوان نوآوری. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، مؤسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار، 1394.
6- عبدلی، سمانه و محمدحسنی، نسرین. سنتزپژوهی مؤلفه‌ها، ابزارها و روش‌های به‌کار رفته در ارزشیابی یادگیری الکترونیکی و ارائه الگوی جامع برای ارزشیابی آموزش الکترونیکی. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 1394، 5 (9)، 172 – 153.
7- آتشک، محمد. مبانی نظری و کاربردی یادگیری الکترونیکی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 1386، 13، 1 (43)، 156 – 135.
8- اصغری، مهرداد؛ علیزاده، مهستی؛ کاظمی، عبدالحسن؛ صفری، حسین؛ اصغری، فرهاد؛ باقری اصل، محمدمهدی و حیدرزاده، سیامک. چالش‌های آموزش الکترونیکی در علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هیأت‌علمی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 1391، 7(1)، 5، 34-26.
9- محسنی زنوزی، هاشم. تکنولوژی آموزشی. تهران: نشر یسطرون، 1393.
10- نوروزی، ابوالقاسم. مقدمه‌ای بر سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی. تهران: انتشارات آوای نور، 1386.
11- سیف، علی‌اکبر. روش‌های اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی. تهران: نشر دوران، 1394.
12- گروهی از مؤلفان. مبانی نظری و عملی تکنولوژی آموزشی. جلد دوم، ویراستار حسین زنگنه، تهران: انتشارات آوای نور، 1393.
13- سهرابی، بابک؛ اعظمی، امیر و یزدانی، حمیدرضا. آسیب‌شناسی پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فرا ترکیب. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 1390، 2(6)، 24-9.
14- سلیمی، قاسم؛ حسینی، نیره؛ مرزوقی، رحمت‌الله؛ ترک‌زاده، جعفر و محمدی، مهدی. سنتزپژوهی مؤلفه‌های کارکردهای ارشادگری پژوهشی دانشجویان دکتری. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 1398؛ 9(25): 158-113.
15- بابایی، محمود. مقدمه‌ای بر یادگیری الکترونیکی. تهران: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 1389.
16- امین خندقی، مقصود و باغانی، مریم. ارزشیابی فراگیران در محیط آموزش الکترونیکی با مروری بر مدل GPAM_WATA. پنجمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین‌المللی یادگیری و آموزش الکترونیکی، 1389، تهران، 10 و 11 آذرماه.
17- سراجی، فرهاد؛ عطاران، محمد؛ نادری، عزت‌الله و مجید، علی عسگری. طراحی برنامه درسی دانشگاه مجازی. مطالعات برنامه درسی، 1386، 2 (6)، 118-79.
18- سراجی، فرهاد. ارزشیابی در فضای مجازی. دانشنامه ایرانی برنامه درسی 9، 1393، 5 - 1.
19- سراجی، فرهاد و عطاران، محمد. يادگيری الكترونيكی (مبانی، طراحی، اجرا و ارزشيابی). همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی‌سینا، 1396.
20- طلیعه، قادر. چگونگی استفاده از ابزارهای ارزشیابی فرایندی (نوشته شده در وبلاگ). 1389، بازیابی شده از: http://gtaylar.blogfa.com/post/16.
21- مرکز توسعه آموزش‌های مجازی پارس. شیوه‌های نوین ارزشیابی پیشرفت تحصیلی. (بی‌تا)، بازیابی شده از: https://elearnpars.org/article/Assessment-of-Educational-Progress.
22- ویستا. اهمیت ارزشیابی مستمر در فرایند آموزشی. 1396، برگرفته از: http://vista.ir/article/125811/ اهمیت- ارزشیابی- مستمر- در- فرایند- آموزشی.
23- فرج‌اللهی، مهران و حقیقی، فهیمه‌السادات. سنجش برخط آموزشی: راهبردی نوین و امکان‌پذیر برای ارزیابی یادگیری برخط. مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی، 1390، 4، 33-24.
24- رحیمی‌دوست، غلامحسین و رضوی، سیدعباس. اشاعه نوآوری و پدیده یادگیری الکترونیکی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 1385، 13(4)، 142-127.
25- اکبری بورنگ، محمد؛ جعفری ثانی، حسین؛ آهنچیان، محمدرضا و کارشکی، حسین. ارزیابی کیفیت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‌های ایران براساس جهت‌گیری‌های برنامه درسی و تجربه مدرسان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 1391، 61، 97-75.
26- حسینی، وحیده؛ جولایی، سودابه و اسکندری، منیژه. پورت‌فولیو (واژه‌نامه توصیفی). مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 1389، ۱۰(۲)، 197-996.
27- گلزاری، زینب. پوشه کار الکترونیکی. دانشنامه برنامه درسی ایران، محور 17، برنامه‌ریزی درسی و فناوری اطلاعات و ارتباطات، 1394، 5-1.
28- زارعی، حجت‌الله؛ ملکی، حسن و سبزی‌پور، امیر. نقش خودارزشیابی در فرایند یادگیری و آموزش دانش‌آموزان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 1391، 5 (2)، 136-131.
29- رضایی، علی‌اکبر و سیف، علی‌اکبر. تأثير ارزشيابي توصيفي بر ويژگي‌هاي شناختي، عاطفي و رواني - حركتي دانش‌آموزان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 1385، 5(18)، 40-11.
30- Al-Zagheer, H. Exploring the Role between E-Learning and Students’ Skills. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2017, 7(5), 322-327.
31- Allen, I. E., & Seaman, J. Staying the course: Online education in the United States, 2008. Sloan Consortium, 2008, PO Box 1238, Newburyport, MA 01950.
32- Chaudhary, S. V. S., & Dey, N. Assessment in open and distance learning system (ODL): A challenge. Open Praxis, 2013, 5(3), 207-216.
33- Kearns, L. R. Student assessment in online learning: Challenges and effective practices. Journal of Online Learning and Teaching, 2012, 8(3), 198.
34- Dev, K. E-learning and higher education. International Journal of Academic Research and Development, 2018, 3(2), 1679-1682.
35- Akmayeva, G. Impact of access control and copyright in e-learning from user’s perspective in the United Kingdom (Doctoral dissertation, Brunel University London), 2017.
36- Rasmussen, J. E-learning for choral conductors: a study of how e-learning can be used to change the way we teach and learn conducting, 2016.
37- Clark, R. C., & Mayer, R. E. E-learning and the science of instruction: Proven guidelines for consumers and designers of multimedia learning. John Wiley & Sons, 2016.
38- Mahmoud, A. Y., Barakat, M. S., & Ajjour, M. J. Design and development of eLearning university system. Journal of multidisciplinary engineering science studies (JMESS), 2016, 2(5), 498-504.
39- Arkorful, V., & Abaidoo, N. The role of e-learning, advantages and disadvantages of its adoption in higher education. International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, 2015, 12 (1), 29-42.
40- Asirvatham, D. Multimedia University [Monograph on the internet. update 2007; cited 2008 May 8.
41- Bora, U. J., & Ahmed, M. E-learning using cloud computing. International Journal of Science and Modern Engineering, 2013, 1(2), 9-12.
42- Gaebel, M., Kupriyanova, V., Morais, R., & Colucci, E. E-Learning in European Higher Education Institutions: Results of a Mapping Survey Conducted in October-December 2013. European University Association, 2014.
43- Tyler, R. W. Basic principles of curriculum and instruction. In Curriculum Studies Reader E2 (pp. 60-68). Routledge, 2013.
44- Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R., & Worthen, B. R. Program evaluation: Alternative approaches and practical guidelines, 2004.
45- Booth, R., Clayton, B., Hartcher, R., Hungar, S., Hyde, P., & Wilson, P. The Development of Quality Online Assessment in Vocational Education and Training. Volume 1 [and] Volume 2. National Centre for Vocational Education Research, 252 Kensington Road, Leabrook, South Australia 5068, 2003, Australia (Volume 1; Cat. no. 961; $34.65 Australian).
46- Hedges, H. Research synthesis as a scientific process. The handbook of research synthesis and meta-analysis, 2009, 1.
47- Sandelowski, M., & Barroso, J. Handbook for synthesizing qualitative research. 2009, Springer Publishing Company.
48- McLoughlin, C. Broadening assessment strategies with information technology. Learning & Teaching with Technology: principles and practices, 2003, 193-207.
49- Swan, K. Virtual interaction: Design factors affecting student satisfaction and perceived learning in asynchronous online courses. Distance education, 2001, 22(2), 306-331.
50- Arend, B. Course assessment practices and student learning strategies in online courses. Journal of Asynchronous Learning Networks, 2007, 11(4), 3-17.
51- Habeeb Omer, A. ELEARNING DESIGN AND DEVELOPMENT, Creating Successful Assessments for eLearning – Part 1, 2016, Retrieved from https://elearningindustry.com/successful-assessments-for-elearning-part-1.
52- McElhone, R. Different Ways to Assess Learners Online. 2016, Retrieved from https://bonlinelearning.com.au/blog/different-ways-to-assess-learners-online/.
53- Verner, S. Top 10 ways to assess your student. (n.d.), Retrieved from: https://busyteacher.org/7082-top-10-ways-to-assess-your-students.html.
54- Williamson, M. Assessment and feedback toolkit. (n.d.), Retrieved from: https://www.gla.ac.uk/myglasgow/leads/aftoolkit/assessment/ methods/#/ casestudies.
55- Snae, C., Brueckner, M., & Hirata, E. Distance online learning and evaluation framework. Polibits, 2008, (38), 69-74.
56- Fallon, C., & Brown, S. E-learning standards: a guide to purchasing, developing, and deploying standards-conformant e-learning. CRC Press, 2016.
57- Fisher, M., & Hill, A. Eportfolio adoption and implementation in a multiple campus university environment 'a reflection on opportunities and challenges in learning and teaching at the Australian Catholic University. Literacy Information and Computer Education Journal (online), 2015, 6(1), 1821.
58- Mehrotra, C., Hollister, C. D., & McGahey, L. Distance learning: Principles for effective design, delivery, and evaluation. Sage Publications, 2001.
