بررسی عوامل تأثیرگذار بر آمادگی دانشگاه‌ها برای تبدیل‌شدن به دانشگاهی با ویژگی‌های کارآفرینانه (مورد مطالعه: دانشگاه فردوسی مشهد)
الموضوعات :فرشته صادقی 1 , یعقوب مهارتی 2 , علیرضا خوراکیان 3
1 - دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشگاه فردوسی مشهد
3 - دانشگاه فردوسی مشهد
الکلمات المفتاحية: کارآفرینی دانشگاه کارآفرین ساختار کارآفرینانه فرهنگ کارآفرینانه مدیریت کارآفرینانه راهبرد کارآفرینانه ارتباط دانشگاه با صنعت,
ملخص المقالة :
امروزه، تجربه موفقيت‌آميز بيشتر كشورهاي پيشرفته و نيز برخي از كشورهاي در حال توسعه در عبور از بحران‌هاي اقتصادي به‌واسطه توسعه كارآفريني در آن كشورها، موجب‌شده تا ساير كشورها نيز براي كارآفريني، كارآفرينان و شكل‌گيري کسب‌وکارهای نوآورانه اهميت خاصي قائل شوند. اين امر بيش از هر چيز، حيطه آموزش را تحت تأثير قرار داده و منجر به این شده است که به‌تدریج، دانشگاه‌ها تغيير نقش داده و به‌سوی كارآفريني روي آورند. از این‌رو تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر آمادگی دانشگاه‌ها برای تبدیل‌شدن به دانشگاهی با ویژگی‌های کارآفرینانه انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق، مدیران دانشگاه فردوسی مشهد به تعداد 151 نفر می‌باشد. طبق جدول مورگان تعداد 114 نفر به‌طور تصادفی انتخاب شدند. پس از اطمینان از روایی و پایایی، این پرسشنامه به‌صورت حضوری بین اعضای جامعه توزیع گردید و در نهایت 120 پرسشنامه قابل استفاده برگشت داده شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز به کمک روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار لیزرل صورت پذیرفت. نتایج نشان داد تمام عوامل مورد بررسی در این تحقیق یعنی ساختار کارآفرینانه، فرهنگ کارآفرینانه، راهبرد کارآفرینانه، مدیریت کارآفرینانه و ارتباط دانشگاه با صنعت، از عوامل تأثیرگذار بر آمادگی دانشگاه‌ها برای تبدیل‌شدن به دانشگاهی با ویژگی‌های کارآفرینانه هستند. علاوه بر این نشان داده شد که از بین عوامل مورد بررسی، عامل ساختار کارآفرینانه بالاترین میزان تأثیر را بر آمادگی دانشگاه فردوسی مشهد برای تبدیل‌شدن به دانشگاهی با ویژگی‌های کارآفرینانه دارد.
1- رستگار، عباسعلی. آموزش کارآفرینی یا کارآفرینی (ارائه و تبیین مدل مفهومی آموزش ارزش‌آفرینی در مراکز رشد دانشگاهی)، اقتصاد، کار و جامعه، 98 و 99، 29-15، 1378.
2- شاه حسینی، علی و کاوسی، اسماعیل. نوآوری و کارآفرینی، (ویراش اول)، تهران، انتشارات آییژ. 1388.
3- صمدآقایی، جواد. سازمان‌های کارآفرین، موسسه عالی آموزش و تحقیق مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران. 1382.
4- کردنائیج، اسدالله.، احمدی، پرویز قربانی، زهرا.، و نیاکان لاهیجی، نازیلا. بررسی ویزگی‌های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه تربیت مدرس، توسعه کارآفرینی، 5(3)، 64-47. 1391.
5- کردنائیج، اسدالله. دانشگاه کارآفرین، آموزش عالی و نقش آن در ایجاد اشتغال، مدیریت توسعه، 7(26)، 33-17. 1384.
6- قهرمانی، محمد.، حاجی خواجه لو، صالح رشید.، و ابوپناری، عقیل. نقش رهبری تحولی در ارتقای دانشگاه به سازمان کارآفرین، مطالعه موردی: دانشگاه شهید بهشتی، توسعه کارآفرینی، 14، 204-185. 1390.
7- آقاجانی، حسینعلی.، کیواننفر، جواد تبیین ویژگی‌های دانشگاه نسل سوم (دانشگاه کارآفرین) (شاهد تجربی: دانشگاه مازندران)، همایش ملی دانشگاه کارآفرین، صنعت دانش محور، دانشگاه مازندران. 1394.
8- بهزادی، نازنین رضوی، سید مصطفی.، و حسینی، سید رسول.، طراحی الگوی مفهومی دانشگاه کارآفرین با رویکرد کارآفرینی سازمانی، فصلنامه توسعه کارآفرینی، 7(4)، 713-697. 1392.
9- یداللهی فارسی، جهانگیر.، عزیزی زیارت، امید.، و خواستار، حمزه. بررسی رابطه بین ساختار و کارآفرینی سازمانی (مورد مطالعه: بانک‌های خصوصی سطح شهر تهران، فصلنامه توسعه کارآفرینی، 2(5)، 80-55. 1388.
10- مقدسی، جواد.، کیکاووسی آرانی، معصومه.، و کیکاوسی ارانی، لیلا. عوامل مؤثر بر كارآفرين شدن دانشگاه‌هاي علوم پزشكي در نظام آموزش عالي ايران، مدیریت بهداشت و درمان، 6(4)، 60-49. 1394.
11- ویسی، رضا.، و کریم‌زاده، پریسا. توسعه فرهنگ کارآفرینی؛ عوامل و راهکارها (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور استان مازندران)، دو فصلنامه برنامه و بودجه، 111، 183-159. 1389.
12- اسکوئیان، معصومه. بررسی عوامل درون‌سازمانی مؤثر بر کارآفرینی سازمانی، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، دانشگاه مازندران. 1391.
13- تقی پورظهیر، علی.، و حسن‌مرادی، نرگس. الگوی مناسب ایجاد دانشگاه کارآفرین، مجله علمی تحقیقی اقتصاد و مدیریت، 69، 40-31. 1385.
14- آراسته, حمیدرضا و جاهد. حسینعلی، ساختار سازمانی متناسب با دانشگاه کارآفرین، اولین همایش بین‌المللی مدیریت، آینده‌نگری، کارآفرینی و صنعت در آموزش عالی، سنندج، دانشگاه کردستان. ۱۳۹۰.
15- اندام، رضا.، و خارکن، مریم. ارتباط ساختار سازمانی و کارآفرینی در اداره کل ورزش و جوانان، تحقیقهای معاصر در مدیریت ورزشی، 4(8)، 63-55. 1393.
16- تورانی، سوگند زنگنه بایگی، مهدی.، صالحی، مسعود.، و چوبان قلعه جوق، بهرام بررسی رابطه بین ابعاد محتوایی و ابعاد ساختاری در ساختار سازمانی بیمارستان خاتم زاهدان، مجله تحقیقات نظام سلامت، 11(1)، 29-21. 1394.
17- قناتی، سوسن.، کردنائیج، اسدالله.، و یزدانی، حمیدرضا. بررسی وضعیت فرهنگ‌سازمانی کارآفرینانه در دانشگاه تهران، توسعه کارآفرینی، 3(10)، 133-115. 1389.
18- دفت، ریچاردال. مبانی تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، دفتر پزوهش های فرهنگی، چاپ اول، تهران. 1378.
19- یحیی‌پور، امید و قاسم‌نژاد، مریم. بسترسازی فرهنگی در دانشگاه، ماهنامه کار و جامعه، 162،57-51. 1391.
20- پورصادق، ناصر.، و سخاوتی، سیده یلدا. بررسی همراستایی استراتژی‌های سازمان با استراتژی‌های بازاریابی در شرکت‌های برتر صنایع غذایی کشور، فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، 1(1)، 13-1. 1391.
21- علیزاده، سکینه ملکی، محمدرضا.، خدایاری زرنق، رحیم.، درزی رامندی، سجاد.، و صادقی، احمد. رابطه استراتژی و ساختار سازمانی: یک مقیاس تطبیقی بین بیمارستان‌های دولتی و خصوصی تهان در سال 1390، فصلنامه بیمارستان، 13(3)، 8-1. 1392.
22- آراسته، حمیدرضا. ارتباط دانشگاه و صنعت، تحقیق و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 33، 98-57. 1383.
23- محسنی، رمضانعلی. همکاری‌های دانشگاه و صنعت، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، 285، 317-304. 1390.
24- علیمردانی، مهرزاد.، قهرمانی، محمد.، و ابوالقاسمی، محمود. بررسی رابطه میان ساختار سازمانی با کارآفرینی سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه شهید بهشتی)، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(3)، 144-131. 1388.
25- نیک نهاد، صفورا.، حسینی، سید عماد.، و رضوی، سید محمدحسین. ارتباط ابعاد ساختار سازمانی و کارآفرینی مدیران سازمان‌های ورزشی کشور، مطالعات مدیریت ورزشی، 30، 152-139. 1394.
26- Gibb, A. "Towards the Entrepreneurial University: Entrepreneurship Education as a Lever for Change". The National Council for Graduate Entrepreneurship (NCGE). 2005.
27- Arora, A., Fosfuri, A., & Gambardella, A. Markets for Technology: Economics of Innovation and Corporate Strategy. Cambridge. 2001.
28- Etzkowitz, H., & Leydesdorff, L. The dynamics of Innovation: From the national systems and “mode2” to a Triple Helix of university-industrygovernment relation. Research policy, 20(2), 23-109. 2000.
29- Guerrero, M.; Urbano, D. The development of an entrepreneurial university. Business Economics Department, Autonomous University of Barcelona, 08193 Bellaterra, Barcelona, Spain. 2015.
30- Antoncic, B., & Hisrich, R. D. Clarifying intrapreneurship concept. Journal of smll business and enterprise development, 10(1), 7-24. 2003.
31- Lundvall, B. A. National systems of production; Innovation and comperence building. 2002.
32- Gibb, A. "Exploring the Synergistic Potential in Entrepreneurial University Development: Towards the Building of a Strategic Framework". Annals of Innovation & Entrepreneurship, 3. 1-21. 2012
33- Tipu, S. A. A., Zeffane, R., & Ryan, J. Students’ entrepreneurial readiness in the United Arab Emirates: an empirical inquiry of related factors, International Journal of Business and Globalisation, 6(3/4), 383-398. 2011.
34- Schillo, R. S., Persaud, A., & Jin, M. Entrepreneurial readiness in the context of national systems of entrepreneurship, Small Bus Econ, 46, 619-637. 2016.
35- Clark, B. R. The Entrepreneurial University: Demand and Response. Tertiary Education and Management, 4(1), 5-16. 1998.
36- Sporn, B. Building adaptive universities: Emerging organisational forms based on experiences of European and US universities. Tertiary Education and Management, 7(2), 121–134. 2001.
37- Salamzadeh, A., Farsi, J. Y., Motavaseli, M., Markovic, M. R., & Kesim, H. K. institutional factors affecting the transformation of entrepreneurial universities. Business and Globalisation, 14(3), 271-291. 2015.
38- Wissema, J.G. Towards the Third Generation University: Managing the University in Transition. Edward Elgar Publisher. 2009.
39- Kirby, D. A. Creating entrepreneurial universities in the UK: Applying entrepreneurship theory to practice. Journal of Technology Transfer, 31(5), 599 603. 2005.
40- Samadaghayi, J. Entrepreneurship Organizations, Institute of Management and Planning, Tehran, Iran. 2003.
41- Fox, J. M. Organizational entrepreneurship and the organizational performance linkage in university extension. 2005.
42- Miles, R.E. And Snow, C.C., Organizational Strategy, Structure and Process, McGraw Hill. N.Y. Model for Internationalisation of Higher Education: The Caceof City. 1987.
43- Todorvice, Z. W., Mcnaughton, R. B., & Guild, P. ENTRE-U: An entrepreneurial orientation scale for universities, Technovation, 31, 128–137, Doi:10.1016/j.technovation.2010.10.0092011.
44- Guerrero, M.; Urbano, D., Fayolle, A., Klofsten, M., & Mian, S. Entrepreneurial universities: emerging models in the new social and economic landscape, Small Business Economics, 1-13, DOI: 10.1007/s11187-016-9755-4. 2016.
45- Kalar, B., & Antoncic, B. (2015). The entrepreneurial university, academic activities and technology and knowledge transfer in four European countries, Technovation, 36-37, 1-11, 10.1016/j.technovation.2014.11.002., 2015.
46- Othman, N., Hashim, N., & Wahid, H. A. Readiness towards entrepreneurship education Students and Malaysian universities, Journal of Education and Training, 54(8/9), 697-708, Doi: 10.1108/00400911211274837. 2012.
47- Hunter, J. D. Improving organizational performance through the use of effective elements of organizational. 15, 12-21. 2002.
48- Levesque, L. Factors influencing entrepreneurship in top executives, unpublished PHD dissertation. University of Massachusetts. 1996.
