بررسی نقش متغیرهای مبتنی بر بازار در بهبود عملکرد صادرکنندگان محصولات دانشبنیان
الموضوعات :شایان جلالت 1 , محمود مرادی 2 , محسن اکبری 3
1 - دانشگاه گیلان
2 - Bordeaux1 - France
3 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: محصولات دانشبنیان صادرات دانشبنیان بازار عملکرد قابلیت پویا,
ملخص المقالة :
طی دهه‌های اخیر، اقتصاد کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه‌ی جهان دچار نوعی تغییر تدریجی شده است. در این سال‌ها منابع و دارایی‌های فیزیکی اهمیت استراتژیک خود را از دست داده‌اند و نقش دانش چه در عرصه‌ی تولید محصول و چه در زمینهی ارائه‌ی خدمت پر‌اهمیت‌تر از هر زمان دیگری شده است. امروزه دانش به عنوان محرک بهره‌وری و رشد اقتصادی شناخته می‌شود و همین امر موجب شده تا نقش اطلاعات، فناوری و یادگیری در عملکرد اقتصادی در کانون توجهات قرار گیرد. به واسطه‌ی همین تغییرات بنیادین، تأسیس و فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط دانش‌محور و تولید و عرضه‌ی محصولات مبتنی بر دانش و فناوری‌های پیشرفته رشد قابل توجهی یافته است. یکی از ابعاد مهم فعالیت تولید‌کنندگان این نوع محصولات، حضور در بازارهای بین‌المللی است. سال‌هاست کشور‌های توسعه یافته‌ی جهان صادرات محصولات دانشبنیان را به عنوان یک رویکرد مؤثر در زمینهی توسعه‌ی اقتصادی مورد توجه قرار داده‌اند. با این وجود، توجه به چنین رویکردی در عرصه‌ی اقتصادی در کشور ایران سابقه‌ی زیادی نداشته و بررسی اطلاعات و آمار‌های موجود، نتایج متناقضی را در زمینهی عملکرد کشور در این حوزه نشان میدهد. پژوهش حاضر ضمن بررسی عملکرد کشور در زمینهی صادرات دانشبنیان و برخی از چالش‌هایی که فعالان این عرصه با آن مواجه‌اند، به تبیین راهکار‌های بهبود‌دهنده با تمرکز بر عوامل مؤثر بر عملکرد صادرکنندگان محصولات دانشبنیان در بازارهای صادراتی پرداخته و پیشنهاد‌های کاربردی و پژوهشی در این زمینه ارائه میدهد.
المصادر:
1- صادرات دانشبنیان. تاریخ استخراج (13/9/95)، از: tpo.ir/uploads/Introduction.HT.pdf.
2- میرکمالی، سیدمحمد؛ ایزدیان، زینب و مصدق، هادی. بررسی وضعیت مدیریت دانش در شرکت‌های دانشبنیان مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان. رشد فناوری، سال7، شماره 28، صص 2-9، 1390.
3- قلی‌پور، مجتبی؛ وحدت‌زاد، محمدعلی؛ اولیاء، محمدصالح و خادمی زارع، حسن. شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های شرکت‌های دانشبنیان با استفاده از روش شبکه عصلی مصنوعی (مطالعه موردی: شرکت‌های دانشبنیان یزد). رشد فناوری، سال 12، شماره 45، صص 17-25، 1394.
4- فخاری، حسین. بازخوانی تعریف شرکت‌های دانشبنیان براساس شرایط اقتصادی کشور. سیاست علم و فناوری، دوره 6، شماره 4، صص 69-88. 1393.
5- فخاری، حسین؛ سلیمانی، داود و دارایی، محمدرضا. بررسی تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر شرکت‌های دانشبنیان کشور. سیاست علم و فناوری، دوره 5، شماره 3، صص 1-16، 1392.
6- علی‌احمدی، علیرضا و قاضی نوری، سید سروش. اولویت‌بندی ابزارهای سیاستی حمایت از شرکت‌های تازه تأسیس فناوری‌محور در کشور با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره فازی. سیاست علم و فناوری، دوره 1، شماره 3، صص 73-89، 1387.
7- اکبرزاده، نجمه و شفیع‌زاده، احسان. بررسی نقش دولت در بهبود روند ایجاد و توسعه کسب و کارهای دانشبنیان. رشد فناوری، سال 9، شماره 33، صص 46-53، 1391.
8- باباخانیان، مهدی. شناسایی عوامل زمینه‌ای مؤثر بر راه‌اندازی شرکت‌های دانشبنیان مطالعه موردی: شرکت‌های دانشبنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری استان تهران. کنفرانس ملی رویکردهای نوین در مدیریت کسب و کار، تبریز، 1393.
9- شکریه، محمد. چالش‌های فرا روی اقتصاد و شرکت‌های دانشبنیان در ایران. دانشبنیان، شماره 1، صص30-31، 1394.
10- زارعی، احسان. ساخت ایران، استوار بر دانش، اما کم مشتری. دانشبنیان، شماره 8، صص 22-26. 1395.
11- پاک‌پرور، محمد مهدی. توسعه بازارهای صادراتی. دانشبنیان، شماره 4. صص 14-15. 1394.
12- صادرات 120 میلیون دلاری محصولات دانشبنیان در سال گذشته. تاریخ استخراج (14/9/95). از: donya-e-eqtesad.com/news/1078649.
13- حسینی، اکرم سادات. گزارش سخنرانی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری. تاریخ استخراج (14/9/95). از: forsatnet.ir/news/report.
14- حاجیان، زهرا. محصولات دانشبنیان؛ واردات 10 برابر صادرات. تاریخ استخراج (14/9/95). از: khorasannews.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=37416.
15- رشد ۲۲ درصدی صادرات محصولات دانشبنیان در سال‌های اخیر (سخرانی وزیر صنعت، معدن و تجارت). تاریخ استخراج (14/9/95). از: dolat.ir/detail/210316.
16- منطقی، خسرو؛ نوروزی، بیتا و قربان‌زاده، حمید. درآمدی بر عملکرد صادراتی کالاهای دانشبنیان ایرانی با رویکرد رقابتمندی. پژوهشنامه بازرگانی، شماره 67، صص 51-70، 1392.
17- کلاهی، افشین. اقتصاد دانشبنیان، بایدها و نبایدها. نامه اتاق بازرگانی، سال 85، شماره 89، صص 65-70، 1393.
18- محمدزاده، یوسف و یحیوی دیزج، جعفر. اهمیت و نقش اقتصاد دانشبنیان در توسعۀ صادرات غیرنفتی. چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تهران، 1394.
19- اسماعیل‌پور، مجید و فخرایی، ابراهیم. شناسایی و دسته‌بندی موانع و مشکلات صادرات محصولات غیرنفتی. همایش ملی مدیریت بازرگانی با محوریت: کسب و کارهای کارآفرینانه و اقتصاد دانشبنیان، رامسر، 1392.
20- دریساوی بهمنشیر، رضا؛ بافنده، عبدالحسین و عزیزی، فضل‌اله. بررسی موانع صادرات غیر نفتی در استان خوزستان با استفاده از تحلیل عاملی. بررسی‌های بازارگانی، دوره 8، شماره 41، صص 67-88، 1389.
21- رحیم‌نیا، فریبرز و صادقیان، سیدحسن. جهت‌گیری استراتژیک و موفقیت شرکت‌های صادراتی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 1، شماره1، صص 115-136، 1390.
22- حافظی، مسعود. نوآوری در صادرات. دانشبنیان، شماره 10، صص20-25، 1395.
23- عزیزی، شهریار؛ مکی‌زاده، وحید و جمالیه بسطامی، بهتاش. مدل عملكرد صادراتي با رويكرد توانمندي‌هاي بازاريابي در صنعت نرم‌افزار ايران. مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 3، شماره 6، صص 45-62، 1390.
24- قره‌چه، منیژه؛ کریمی علویجه، محمدرضا و اکبری‌نژاد، معصومه سادات. تأثیر بازارگرایی و ارتباطات تجاری بر عملکرد صادراتی (مورد مطالعه صنایع دستی استان تهران). تحقیقات بازاریابی نوین، سال 3، شماره 11، صص 59-75، 1392.
25- محمدیان، محمود؛ الله‌وردی، مصطفی و سلیمی، امیر. بررسی تأثیر بازارگرایی صادرات و مزیت رقابتی بر عملکرد صادرات (مورد مطالعه: صادرکنندگان نمونه ایران در سال 1390). مدیریت بازرگانی، دوره 5، شماره 4، صص 61-78، 1392.
26- اسدنژاد، محمد و حجازی، سیدرضا. بررسی تأثیر قابلیت‌های پویا بر عملکرد شرکت‌های دانشبنیان. کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع، تهران، 1393.
27- مرادی، محمود؛ صفردوست، عاطیه و صفردوست، یاسر. بررسی ظرفیت جذب دانش و فناوری صنایع تولیدی و خدماتی (بررسی موردی شرکت‌های دارویی و بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران). توسعه تکنولوژی صنعتی، دوره 14، شماره 28، صص 37-50، 1395.
28- علویون، ابوالقاسم؛ عباسی، فاطمه؛ بسته‌نگار، مهرنوش و عبدی، علی. مدیریت دانش و پیاده‌سازي الکترونیکی اسناد در سازمان‌هاي فناور (مطالعه موردي شرکت آب و فاضلاب غرب و شهرک‌هاي غرب استان تهران). توسعه تکنولوژی صنعتی، دوره 12، شماره 24، صص 35-46، 1393.
29- C.-H. Lee and B.-N. Huang, "The relationship between exports and economic growth in East Asian countries: a multivariate threshold autoregressive approach," Journal of Economic Development, vol. 27, no. 2, pp. 45-68, 2002.
30- K. Emine and B. A. Topcu, "Export and economic growth in the case of the manufacturing industry: panel data analysis of developing countries," International Journal of Economics and Financial Issues, vol. 2, no. 2, p. 201, 2012.
31- N. Nummela, K. Puumalainen, and S. Saarenketo, "International growth orientation of knowledge-intensive SMEs," Journal of International Entrepreneurship, vol. 3, no. 1, pp. 5-18, 2005.
32- H. Löfsten and P. Lindelöf, "Science parks in Sweden–industrial renewal and development?," R&d Management, vol. 31, no. 3, pp. 309-322, 2001.
33- G. G. Gorman and S. McCarthy, "Business development support and knowledge-based businesses," The Journal of Technology Transfer, vol. 31, no. 1, pp. 131-143, 2006.
34- M.-C. Stoian, A. Rialp, and J. Rialp, "Export performance under the microscope: A glance through Spanish lenses," International Business Review, vol. 20, no. 2, pp. 117-135, 2011.
35- I. Filatotchev, X. Liu, T. Buck, and M. Wright, "The export orientation and export performance of high-technology SMEs in emerging markets: The effects of knowledge transfer by returnee entrepreneurs," Journal of International Business Studies, vol. 40, no. 6, pp. 1005-1021, 2009.
36- A. D’Angelo, "Innovation and export performance: a study of Italian high-tech SMEs," Journal of management & governance, vol. 16, no. 3, pp. 393-423, 2012.
37- High-technology exports (iran). Retrieved 02/12/2016, from data.worldbank.org/indicator.
38- List of products imported by Iran, Islamic Republic. Retrieved 03/12/2016, from trademap.org/Product_SelCountry_TS.aspx.
39- L. C. Leonidou, "An analysis of the barriers hindering small business export development," Journal of small business management, vol. 42, no. 3, pp. 279-302, 2004.
40- M. M. Uner, A. Kocak, E. Cavusgil, and S. T. Cavusgil, "Do barriers to export vary for born globals and across stages of internationalization? An empirical inquiry in the emerging market of Turkey," International Business Review, vol. 22, no. 5, pp. 800-813, 2013.
41- J. C. Pinho and L. Martins, "Exporting barriers: Insights from Portuguese small-and medium-sized exporters and non-exporters," Journal of international Entrepreneurship, vol. 8, no. 3, pp. 254-272, 2010.
42- K. Al-Hyari, G. Al-Weshah, and M. Alnsour, "Barriers to internationalisation in SMEs: evidence from Jordan," Marketing Intelligence & Planning, vol. 30, no. 2, pp. 188-211, 2012.
43- G. Tesfom and C. Lutz, "A classification of export marketing problems of small and medium sized manufacturing firms in developing countries," International Journal of Emerging Markets, vol. 1, no. 3, pp. 262-281, 2006.
44- K. Z. Zhou and C. B. Li, "How strategic orientations influence the building of dynamic capability in emerging economies," Journal of Business Research, vol. 63, no. 3, pp. 224-231, 2010.
45- C. C. Cheng and E. K. Huizingh, "When is open innovation beneficial? The role of strategic orientation," Journal of Product Innovation Management, vol. 31, no. 6, pp. 1235-1253, 2014.
46- J. C. Narver and S. F. Slater, "The effect of a market orientation on business profitability," The Journal of marketing, pp. 20-35, 1990.
47- H. Sujan, B. A. Weitz, and N. Kumar, "Learning orientation, working smart, and effective selling," The Journal of Marketing, pp. 39-52, 1994.
48- H. Gatignon and J.-M. Xuereb, "Strategic orientation of the firm and new product performance," Journal of marketing research, pp. 77-90, 1997.
49- C. C. Cheng and E. K. Huizingh, "When is open innovation beneficial? The role of strategic orientation," Journal of Product Innovation Management, vol. 31, no. 6, pp. 1235-1253, 2014.
50- E. M. Van Raaij and J. Stoelhorst, "The implementation of a market orientation: A review and integration of the contributions to date," European Journal of Marketing, vol. 42, no. 11/12, pp. 1265-1293, 2008.
51- R. Grewal, M. Chandrashekaran, J. L. Johnson, and G. Mallapragada, "Environments, unobserved heterogeneity, and the effect of market orientation on outcomes for high-tech firms," Journal of the Academy of Marketing Science, vol. 41, no. 2, pp. 206-233, 2013.
52- J. C. Narver, S. F. Slater, and D. L. MacLachlan, "Responsive and proactive market orientation and new‐product success," Journal of product innovation management, vol. 21, no. 5, pp. 334-347, 2004.
53- T. K. Madsen, H. E. Sørensen, and R. Torres-Ortega, "The market orientation of domestic and international new ventures," in Entrepreneurship in International Marketing: Emerald Group Publishing Limited, 2015, pp. 21-44.
54- G. M. Ahimbisibwe, J. M. Ntayi, and M. Ngoma, "Export Market Orientation, innovation and performance of fruit exporting firms in Uganda," European Scientific Journal, vol. 9, no. 4, 2013.
55- T. Dalgic, "International marketing and market orientation: an early conceptual attempt at integration," Advances in International marketing, vol. 6, no. 1, pp. 69-82, 1994.
56- J. W. Cadogan∗¶ and A. Diamantopoulos, "Narver and Slater, Kohli and Jaworski and the market orientation construct: integration and internationalization," Journal of strategic marketing, vol. 3, no. 1, pp. 41-60, 1995.
57- A. Akyol and G. Akehurst, "An investigation of export performance variations related to corporate export market orientation," European Business Review, vol. 15, no. 1, pp. 5-19, 2003.
58- J. W. Cadogan, C. C. Cui, and E. Kwok Yeung Li, "Export market-oriented behavior and export performance: The moderating roles of competitive intensity and technological turbulence," International marketing review, vol. 20, no. 5, pp. 493-513, 2003.
59- C. Dodd, "Export market orientation and performance: An analysis of Australian exporters," in Proceedings of the ANZMAC 2005 Conference: Marketing in International and Cross-cultural Environments, Purchase, S.(ur.), Freemantle, Western Australia, 2005, pp. 28-34.
60- T. Chi and Y. Sun, "Development of firm export market oriented behavior: Evidence from an emerging economy," International Business Review, vol. 22, no. 1, pp. 339-350, 2013.
61- G. M. Rose and A. Shoham, "Export performance and market orientation: Establishing an empirical link," Journal of Business Research, vol. 55, no. 3, pp. 217-225, 2002.
62- J. Zhang and M. Zhu, "Market orientation, product innovation and export performance: evidence from Chinese manufacturers," Journal of Strategic Marketing, vol. 24, no. 5, pp. 377-397, 2016.
63- J. W. Cadogan, A. Diamantopoulos, and C. P. De Mortanges, "A measure of export market orientation: scale development and cross-cultural validation," Journal of International Business Studies, vol. 30, no. 4, pp. 689-707, 1999.
64- T. Li and R. J. Calantone, "The impact of market knowledge competence on new product advantage: conceptualization and empirical examination," The Journal of Marketing, pp. 13-29, 1998.
65- B. Wernerfelt, "A resource‐based view of the firm," Strategic management journal, vol. 5, no. 2, pp. 171-180, 1984.
66- B. Roxas, D. Chadee, and T. Wu, "Export knowledge and performance of small and medium-sized enterprises in the Philippines: the moderating effects of relational capital," in Impacts of emerging economies and firms on international business: Springer, 2012, pp. 250-271.
67- J. Girard and J. Girard, "Defining knowledge management: Toward an applied compendium," Online Journal of Applied Knowledge Management, 3 (1), 1, vol. 20, 2015.
68- M. Baptista Nunes, F. Annansingh, B. Eaglestone, and R. Wakefield, "Knowledge management issues in knowledge-intensive SMEs," Journal of Documentation, vol. 62, no. 1, pp. 101-119, 2006.
69- S. Durst and I. Runar Edvardsson, "Knowledge management in SMEs: a literature review," Journal of Knowledge Management, vol. 16, no. 6, pp. 879-903, 2012.
70- R. Zhang, K.-y. Wang, and L.-k. Xia, "An empirical study on market knowledge competence, marketing capabilities, and organizational performance," in Management Science and Engineering, 2008. ICMSE 2008. 15th Annual Conference Proceedings., International Conference on, 2008, pp. 1018-1023: IEEE.
71- S. F. Slater, E. M. Olson, and H. Eibe Sørensen, "Creating and exploiting market knowledge assets," Journal of Business Strategy, vol. 33, no. 4, pp. 18-27, 2012.
72- H. E. Ozkaya, C. Droge, G. T. M. Hult, R. Calantone, and E. Ozkaya, "Market orientation, knowledge competence, and innovation," International Journal of Research in Marketing, vol. 32, no. 3, pp. 309-318, 2015.
73- J. Rowley, "The wisdom hierarchy: representations of the DIKW hierarchy," Journal of information science, vol. 33, no. 2, pp. 163-180, 2007.
74- M. Musteen and D. K. Datta, "Learning about foreign markets: A study of Czech SMEs," Journal of International Entrepreneurship, vol. 9, no. 2, pp. 91-109, 2011.
75- K. Eriksson and S. Chetty, "The effect of experience and absorptive capacity on foreign market knowledge," International Business Review, vol. 12, no. 6, pp. 673-695, 2003.
76- B. M. Oviatt and P. P. McDougall, "Toward a theory of international new ventures," Journal of international business studies, pp. 45-64, 1994.
77- S. A. Zahra, "A theory of international new ventures: a decade of research," Journal of International Business Studies, vol. 36, no. 1, pp. 20-28, 2005.
78- K. Toften and S. Ottar Olsen, "Export market information use, organizational knowledge, and firm performance: a conceptual framework," International Marketing Review, vol. 20, no. 1, pp. 95-110, 2003.
79- T. Li and S. Tamer Cavusgil, "Decomposing the effects of market knowledge competence in new product export: a dimensionality analysis," European Journal of Marketing, vol. 34, no. 1/2, pp. 57-80, 2000.
80- L. Tardieu, "Knowledge and the maintenance of entrepreneurial capability," Center for Economic Analysis, Université d ‘Aix-Marseille, 2003.
81- A. J. Groen, "Knowledge intensive entrepreneurship in networks: towards a multi-level/multi dimensional approach," Journal of Enterprising Culture, vol. 13, no. 01, pp. 69-88, 2005.
82- S. Zahra, S. Abdel-Gawad, S. Svejenova, and H. Sapienza, "Entrepreneurial capability: opportunity pursuit and game changing," in DRUID Conference On Innovation, strategy, and structure-Organizations, Institutions, Systems and Regions at Copenhagen Business School, Denmark, June, 2011, pp. 15-17.
83- D. J. Teece, G. Pisano, and A. Shuen, "Dynamic capabilities and strategic management," Strategic management journal, pp. 509-533, 1997.
84- K. Woldesenbet, M. Ram, and T. Jones, "Supplying large firms: The role of entrepreneurial and dynamic capabilities in small businesses," International Small Business Journal, vol. 30, no. 5, pp. 493-512, 2012.
85- M. Scheepers, J. Hough, and J. Bloom, "Nurturing the corporate entrepreneurship capability," Southern African Business Review, vol. 12, no. 3, pp. 50-75, 2008.
86- S. A. Zahra and D. M. Garvis, "International corporate entrepreneurship and firm performance: The moderating effect of international environmental hostility," Journal of business venturing, vol. 15, no. 5, pp. 469-492, 2000.
87- A. Navarro-García, "Drivers of export entrepreneurship," International business review, vol. 25, no. 1, pp. 244-254, 2016.
88- M. T. Nuseir, "Analyzing the Influence of International Entrepreneurship on the SMEs Exporting Performance Using Structural Equation Model: An Empirical Study in Jordan," International Journal of Business and Management, vol. 11, no. 2, p. 153, 2016.
89- D. J. Teece, G. Pisano, and A. Shuen, "Dynamic capabilities and strategic management," Strategic management journal, pp. 509-533, 1997.
90- L. G. M. Mury, "Analysis of SME Brazilian Exporters of Electro-electronics in the Context of International Entrepreneurship," Journal of Entrepreneurship and Innovation in Emerging Economies, vol. 2, no. 1, pp. 24-37, 2016.
91- A. De Chiara and A. Minguzzi, "Success factors in SME's internationalization processes: An Italian investigation," Journal of small business management, vol. 40, no. 2, p. 144, 2002.
92- A. Roudini and M. H. M. Osman, "The Role of International Entrepreneurship Capability on International Performance in Born Global Firms," I-Business, vol. 4, pp. 126-135, 2012.
93- V. Braun and V. Clarke, "Using thematic analysis in psychology," Qualitative research in psychology, vol. 3, no. 2, pp. 77-101, 2006.
94- A. K. Kohli and B. J. Jaworski, "Market orientation: the construct, research propositions, and managerial implications," The Journal of Marketing, pp. 1-18, 1990.
95- R. W. Ruekert, "Developing a market orientation: an organizational strategy perspective," International journal of research in marketing, vol. 9, no. 3, pp. 225-245, 1992.
96- W. E. Baker and J. M. Sinkula, "The synergistic effect of market orientation and learning orientation on organizational performance," Journal of the academy of marketing science, vol. 27, no. 4, pp. 411-427, 1999.
97- J. K. Han, N. Kim, and R. K. Srivastava, "Market orientation and organizational performance: is innovation a missing link?," The Journal of marketing, pp. 30-45, 1998.
98- K. Atuahene-Gima, "Market orientation and innovation," Journal of business research, vol. 35, no. 2, pp. 93-103, 1996.
99- N. A. Morgan, D. W. Vorhies, and C. H. Mason, "Market orientation, marketing capabilities, and firm performance," Strategic Management Journal, vol. 30, no. 8, pp. 909-920, 2009.
100- C. Moorman, "Organizational market information processes: cultural antecedents and new product outcomes," Journal of marketing research, pp. 318-335, 1995.
101- M. Song, T. Wang, and M. E. Parry, "Do market information processes improve new venture performance?," Journal of Business Venturing, vol. 25, no. 6, pp. 556-568, 2010.
102- L.-M. Sainio, H. Salojärvi, P. Hurmelinna-Laukkanen, and S. Saarenketo, "Market knowledge competence–a driving force or a roadblock for radical innovations?," International Journal of Technology Marketing, vol. 6, no. 3, pp. 227-240, 2011.
103- D. Kandemir, "A study of market knowledge competence as a source of SBU performance," Doctor of Philisophy, Michigan State University, 2005.
104- M. Zhang, P. Tansuhaj, and J. McCullough, "International entrepreneurial capability: The measurement and a comparison between born global firms and traditional exporters in China," Journal of International Entrepreneurship, vol. 7, no. 4, pp. 292-322, 2009.
105- S. A. Zahra and D. M. Garvis, "International corporate entrepreneurship and firm performance: The moderating effect of international environmental hostility," Journal of business venturing, vol. 15, no. 5, pp. 469-492, 2000.
106- B. Merrilees, D. Miller, and J. Tiessen, "Serendipity, leverage and the process of entrepreneurial internationalization," Small Enterprise Research, vol. 6, no. 2, pp. 3-11, 1998.
107- C. Salvato, S. Sciascia, and F. G. Alberti, "The microfoundations of corporate entrepreneurship as an organizational capability," The international journal of entrepreneurship and innovation, vol. 10, no. 4, pp. 279-289, 2009.
1- صادرات دانشبنیان. تاریخ استخراج (13/9/95)، از: tpo.ir/uploads/Introduction.HT.pdf.
2- میرکمالی، سیدمحمد؛ ایزدیان، زینب و مصدق، هادی. بررسی وضعیت مدیریت دانش در شرکت‌های دانشبنیان مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان. رشد فناوری، سال7، شماره 28، صص 2-9، 1390.
3- قلی‌پور، مجتبی؛ وحدت‌زاد، محمدعلی؛ اولیاء، محمدصالح و خادمی زارع، حسن. شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های شرکت‌های دانشبنیان با استفاده از روش شبکه عصلی مصنوعی (مطالعه موردی: شرکت‌های دانشبنیان یزد). رشد فناوری، سال 12، شماره 45، صص 17-25، 1394.
4- فخاری، حسین. بازخوانی تعریف شرکت‌های دانشبنیان براساس شرایط اقتصادی کشور. سیاست علم و فناوری، دوره 6، شماره 4، صص 69-88. 1393.
5- فخاری، حسین؛ سلیمانی، داود و دارایی، محمدرضا. بررسی تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر شرکت‌های دانشبنیان کشور. سیاست علم و فناوری، دوره 5، شماره 3، صص 1-16، 1392.
6- علی‌احمدی، علیرضا و قاضی نوری، سید سروش. اولویت‌بندی ابزارهای سیاستی حمایت از شرکت‌های تازه تأسیس فناوری‌محور در کشور با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره فازی. سیاست علم و فناوری، دوره 1، شماره 3، صص 73-89، 1387.
7- اکبرزاده، نجمه و شفیع‌زاده، احسان. بررسی نقش دولت در بهبود روند ایجاد و توسعه کسب و کارهای دانشبنیان. رشد فناوری، سال 9، شماره 33، صص 46-53، 1391.
8- باباخانیان، مهدی. شناسایی عوامل زمینه‌ای مؤثر بر راه‌اندازی شرکت‌های دانشبنیان مطالعه موردی: شرکت‌های دانشبنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری استان تهران. کنفرانس ملی رویکردهای نوین در مدیریت کسب و کار، تبریز، 1393.
9- شکریه، محمد. چالش‌های فرا روی اقتصاد و شرکت‌های دانشبنیان در ایران. دانشبنیان، شماره 1، صص30-31، 1394.
10- زارعی، احسان. ساخت ایران، استوار بر دانش، اما کم مشتری. دانشبنیان، شماره 8، صص 22-26. 1395.
11- پاک‌پرور، محمد مهدی. توسعه بازارهای صادراتی. دانشبنیان، شماره 4. صص 14-15. 1394.
12- صادرات 120 میلیون دلاری محصولات دانشبنیان در سال گذشته. تاریخ استخراج (14/9/95). از: donya-e-eqtesad.com/news/1078649.
13- حسینی، اکرم سادات. گزارش سخنرانی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری. تاریخ استخراج (14/9/95). از: forsatnet.ir/news/report.
14- حاجیان، زهرا. محصولات دانشبنیان؛ واردات 10 برابر صادرات. تاریخ استخراج (14/9/95). از: khorasannews.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=37416.
15- رشد ۲۲ درصدی صادرات محصولات دانشبنیان در سال‌های اخیر (سخرانی وزیر صنعت، معدن و تجارت). تاریخ استخراج (14/9/95). از: dolat.ir/detail/210316.
16- منطقی، خسرو؛ نوروزی، بیتا و قربان‌زاده، حمید. درآمدی بر عملکرد صادراتی کالاهای دانشبنیان ایرانی با رویکرد رقابتمندی. پژوهشنامه بازرگانی، شماره 67، صص 51-70، 1392.
17- کلاهی، افشین. اقتصاد دانشبنیان، بایدها و نبایدها. نامه اتاق بازرگانی، سال 85، شماره 89، صص 65-70، 1393.
18- محمدزاده، یوسف و یحیوی دیزج، جعفر. اهمیت و نقش اقتصاد دانشبنیان در توسعۀ صادرات غیرنفتی. چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تهران، 1394.
19- اسماعیل‌پور، مجید و فخرایی، ابراهیم. شناسایی و دسته‌بندی موانع و مشکلات صادرات محصولات غیرنفتی. همایش ملی مدیریت بازرگانی با محوریت: کسب و کارهای کارآفرینانه و اقتصاد دانشبنیان، رامسر، 1392.
20- دریساوی بهمنشیر، رضا؛ بافنده، عبدالحسین و عزیزی، فضل‌اله. بررسی موانع صادرات غیر نفتی در استان خوزستان با استفاده از تحلیل عاملی. بررسی‌های بازارگانی، دوره 8، شماره 41، صص 67-88، 1389.
21- رحیم‌نیا، فریبرز و صادقیان، سیدحسن. جهت‌گیری استراتژیک و موفقیت شرکت‌های صادراتی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 1، شماره1، صص 115-136، 1390.
22- حافظی، مسعود. نوآوری در صادرات. دانشبنیان، شماره 10، صص20-25، 1395.
23- عزیزی، شهریار؛ مکی‌زاده، وحید و جمالیه بسطامی، بهتاش. مدل عملكرد صادراتي با رويكرد توانمندي‌هاي بازاريابي در صنعت نرم‌افزار ايران. مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 3، شماره 6، صص 45-62، 1390.
24- قره‌چه، منیژه؛ کریمی علویجه، محمدرضا و اکبری‌نژاد، معصومه سادات. تأثیر بازارگرایی و ارتباطات تجاری بر عملکرد صادراتی (مورد مطالعه صنایع دستی استان تهران). تحقیقات بازاریابی نوین، سال 3، شماره 11، صص 59-75، 1392.
25- محمدیان، محمود؛ الله‌وردی، مصطفی و سلیمی، امیر. بررسی تأثیر بازارگرایی صادرات و مزیت رقابتی بر عملکرد صادرات (مورد مطالعه: صادرکنندگان نمونه ایران در سال 1390). مدیریت بازرگانی، دوره 5، شماره 4، صص 61-78، 1392.
26- اسدنژاد، محمد و حجازی، سیدرضا. بررسی تأثیر قابلیت‌های پویا بر عملکرد شرکت‌های دانشبنیان. کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع، تهران، 1393.
27- مرادی، محمود؛ صفردوست، عاطیه و صفردوست، یاسر. بررسی ظرفیت جذب دانش و فناوری صنایع تولیدی و خدماتی (بررسی موردی شرکت‌های دارویی و بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران). توسعه تکنولوژی صنعتی، دوره 14، شماره 28، صص 37-50، 1395.
28- علویون، ابوالقاسم؛ عباسی، فاطمه؛ بسته‌نگار، مهرنوش و عبدی، علی. مدیریت دانش و پیاده‌سازي الکترونیکی اسناد در سازمان‌هاي فناور (مطالعه موردي شرکت آب و فاضلاب غرب و شهرک‌هاي غرب استان تهران). توسعه تکنولوژی صنعتی، دوره 12، شماره 24، صص 35-46، 1393.
29- C.-H. Lee and B.-N. Huang, "The relationship between exports and economic growth in East Asian countries: a multivariate threshold autoregressive approach," Journal of Economic Development, vol. 27, no. 2, pp. 45-68, 2002.
30- K. Emine and B. A. Topcu, "Export and economic growth in the case of the manufacturing industry: panel data analysis of developing countries," International Journal of Economics and Financial Issues, vol. 2, no. 2, p. 201, 2012.
31- N. Nummela, K. Puumalainen, and S. Saarenketo, "International growth orientation of knowledge-intensive SMEs," Journal of International Entrepreneurship, vol. 3, no. 1, pp. 5-18, 2005.
32- H. Löfsten and P. Lindelöf, "Science parks in Sweden–industrial renewal and development?," R&d Management, vol. 31, no. 3, pp. 309-322, 2001.
33- G. G. Gorman and S. McCarthy, "Business development support and knowledge-based businesses," The Journal of Technology Transfer, vol. 31, no. 1, pp. 131-143, 2006.
34- M.-C. Stoian, A. Rialp, and J. Rialp, "Export performance under the microscope: A glance through Spanish lenses," International Business Review, vol. 20, no. 2, pp. 117-135, 2011.
35- I. Filatotchev, X. Liu, T. Buck, and M. Wright, "The export orientation and export performance of high-technology SMEs in emerging markets: The effects of knowledge transfer by returnee entrepreneurs," Journal of International Business Studies, vol. 40, no. 6, pp. 1005-1021, 2009.
36- A. D’Angelo, "Innovation and export performance: a study of Italian high-tech SMEs," Journal of management & governance, vol. 16, no. 3, pp. 393-423, 2012.
37- High-technology exports (iran). Retrieved 02/12/2016, from data.worldbank.org/indicator.
38- List of products imported by Iran, Islamic Republic. Retrieved 03/12/2016, from trademap.org/Product_SelCountry_TS.aspx.
39- L. C. Leonidou, "An analysis of the barriers hindering small business export development," Journal of small business management, vol. 42, no. 3, pp. 279-302, 2004.
40- M. M. Uner, A. Kocak, E. Cavusgil, and S. T. Cavusgil, "Do barriers to export vary for born globals and across stages of internationalization? An empirical inquiry in the emerging market of Turkey," International Business Review, vol. 22, no. 5, pp. 800-813, 2013.
41- J. C. Pinho and L. Martins, "Exporting barriers: Insights from Portuguese small-and medium-sized exporters and non-exporters," Journal of international Entrepreneurship, vol. 8, no. 3, pp. 254-272, 2010.
42- K. Al-Hyari, G. Al-Weshah, and M. Alnsour, "Barriers to internationalisation in SMEs: evidence from Jordan," Marketing Intelligence & Planning, vol. 30, no. 2, pp. 188-211, 2012.
43- G. Tesfom and C. Lutz, "A classification of export marketing problems of small and medium sized manufacturing firms in developing countries," International Journal of Emerging Markets, vol. 1, no. 3, pp. 262-281, 2006.
44- K. Z. Zhou and C. B. Li, "How strategic orientations influence the building of dynamic capability in emerging economies," Journal of Business Research, vol. 63, no. 3, pp. 224-231, 2010.
45- C. C. Cheng and E. K. Huizingh, "When is open innovation beneficial? The role of strategic orientation," Journal of Product Innovation Management, vol. 31, no. 6, pp. 1235-1253, 2014.
46- J. C. Narver and S. F. Slater, "The effect of a market orientation on business profitability," The Journal of marketing, pp. 20-35, 1990.
47- H. Sujan, B. A. Weitz, and N. Kumar, "Learning orientation, working smart, and effective selling," The Journal of Marketing, pp. 39-52, 1994.
48- H. Gatignon and J.-M. Xuereb, "Strategic orientation of the firm and new product performance," Journal of marketing research, pp. 77-90, 1997.
49- C. C. Cheng and E. K. Huizingh, "When is open innovation beneficial? The role of strategic orientation," Journal of Product Innovation Management, vol. 31, no. 6, pp. 1235-1253, 2014.
50- E. M. Van Raaij and J. Stoelhorst, "The implementation of a market orientation: A review and integration of the contributions to date," European Journal of Marketing, vol. 42, no. 11/12, pp. 1265-1293, 2008.
51- R. Grewal, M. Chandrashekaran, J. L. Johnson, and G. Mallapragada, "Environments, unobserved heterogeneity, and the effect of market orientation on outcomes for high-tech firms," Journal of the Academy of Marketing Science, vol. 41, no. 2, pp. 206-233, 2013.
52- J. C. Narver, S. F. Slater, and D. L. MacLachlan, "Responsive and proactive market orientation and new‐product success," Journal of product innovation management, vol. 21, no. 5, pp. 334-347, 2004.
53- T. K. Madsen, H. E. Sørensen, and R. Torres-Ortega, "The market orientation of domestic and international new ventures," in Entrepreneurship in International Marketing: Emerald Group Publishing Limited, 2015, pp. 21-44.
54- G. M. Ahimbisibwe, J. M. Ntayi, and M. Ngoma, "Export Market Orientation, innovation and performance of fruit exporting firms in Uganda," European Scientific Journal, vol. 9, no. 4, 2013.
55- T. Dalgic, "International marketing and market orientation: an early conceptual attempt at integration," Advances in International marketing, vol. 6, no. 1, pp. 69-82, 1994.
56- J. W. Cadogan∗¶ and A. Diamantopoulos, "Narver and Slater, Kohli and Jaworski and the market orientation construct: integration and internationalization," Journal of strategic marketing, vol. 3, no. 1, pp. 41-60, 1995.
57- A. Akyol and G. Akehurst, "An investigation of export performance variations related to corporate export market orientation," European Business Review, vol. 15, no. 1, pp. 5-19, 2003.
58- J. W. Cadogan, C. C. Cui, and E. Kwok Yeung Li, "Export market-oriented behavior and export performance: The moderating roles of competitive intensity and technological turbulence," International marketing review, vol. 20, no. 5, pp. 493-513, 2003.
59- C. Dodd, "Export market orientation and performance: An analysis of Australian exporters," in Proceedings of the ANZMAC 2005 Conference: Marketing in International and Cross-cultural Environments, Purchase, S.(ur.), Freemantle, Western Australia, 2005, pp. 28-34.
60- T. Chi and Y. Sun, "Development of firm export market oriented behavior: Evidence from an emerging economy," International Business Review, vol. 22, no. 1, pp. 339-350, 2013.
61- G. M. Rose and A. Shoham, "Export performance and market orientation: Establishing an empirical link," Journal of Business Research, vol. 55, no. 3, pp. 217-225, 2002.
62- J. Zhang and M. Zhu, "Market orientation, product innovation and export performance: evidence from Chinese manufacturers," Journal of Strategic Marketing, vol. 24, no. 5, pp. 377-397, 2016.
63- J. W. Cadogan, A. Diamantopoulos, and C. P. De Mortanges, "A measure of export market orientation: scale development and cross-cultural validation," Journal of International Business Studies, vol. 30, no. 4, pp. 689-707, 1999.
64- T. Li and R. J. Calantone, "The impact of market knowledge competence on new product advantage: conceptualization and empirical examination," The Journal of Marketing, pp. 13-29, 1998.
65- B. Wernerfelt, "A resource‐based view of the firm," Strategic management journal, vol. 5, no. 2, pp. 171-180, 1984.
66- B. Roxas, D. Chadee, and T. Wu, "Export knowledge and performance of small and medium-sized enterprises in the Philippines: the moderating effects of relational capital," in Impacts of emerging economies and firms on international business: Springer, 2012, pp. 250-271.
67- J. Girard and J. Girard, "Defining knowledge management: Toward an applied compendium," Online Journal of Applied Knowledge Management, 3 (1), 1, vol. 20, 2015.
68- M. Baptista Nunes, F. Annansingh, B. Eaglestone, and R. Wakefield, "Knowledge management issues in knowledge-intensive SMEs," Journal of Documentation, vol. 62, no. 1, pp. 101-119, 2006.
69- S. Durst and I. Runar Edvardsson, "Knowledge management in SMEs: a literature review," Journal of Knowledge Management, vol. 16, no. 6, pp. 879-903, 2012.
70- R. Zhang, K.-y. Wang, and L.-k. Xia, "An empirical study on market knowledge competence, marketing capabilities, and organizational performance," in Management Science and Engineering, 2008. ICMSE 2008. 15th Annual Conference Proceedings., International Conference on, 2008, pp. 1018-1023: IEEE.
71- S. F. Slater, E. M. Olson, and H. Eibe Sørensen, "Creating and exploiting market knowledge assets," Journal of Business Strategy, vol. 33, no. 4, pp. 18-27, 2012.
72- H. E. Ozkaya, C. Droge, G. T. M. Hult, R. Calantone, and E. Ozkaya, "Market orientation, knowledge competence, and innovation," International Journal of Research in Marketing, vol. 32, no. 3, pp. 309-318, 2015.
73- J. Rowley, "The wisdom hierarchy: representations of the DIKW hierarchy," Journal of information science, vol. 33, no. 2, pp. 163-180, 2007.
74- M. Musteen and D. K. Datta, "Learning about foreign markets: A study of Czech SMEs," Journal of International Entrepreneurship, vol. 9, no. 2, pp. 91-109, 2011.
75- K. Eriksson and S. Chetty, "The effect of experience and absorptive capacity on foreign market knowledge," International Business Review, vol. 12, no. 6, pp. 673-695, 2003.
76- B. M. Oviatt and P. P. McDougall, "Toward a theory of international new ventures," Journal of international business studies, pp. 45-64, 1994.
77- S. A. Zahra, "A theory of international new ventures: a decade of research," Journal of International Business Studies, vol. 36, no. 1, pp. 20-28, 2005.
78- K. Toften and S. Ottar Olsen, "Export market information use, organizational knowledge, and firm performance: a conceptual framework," International Marketing Review, vol. 20, no. 1, pp. 95-110, 2003.
79- T. Li and S. Tamer Cavusgil, "Decomposing the effects of market knowledge competence in new product export: a dimensionality analysis," European Journal of Marketing, vol. 34, no. 1/2, pp. 57-80, 2000.
80- L. Tardieu, "Knowledge and the maintenance of entrepreneurial capability," Center for Economic Analysis, Université d ‘Aix-Marseille, 2003.
81- A. J. Groen, "Knowledge intensive entrepreneurship in networks: towards a multi-level/multi dimensional approach," Journal of Enterprising Culture, vol. 13, no. 01, pp. 69-88, 2005.
82- S. Zahra, S. Abdel-Gawad, S. Svejenova, and H. Sapienza, "Entrepreneurial capability: opportunity pursuit and game changing," in DRUID Conference On Innovation, strategy, and structure-Organizations, Institutions, Systems and Regions at Copenhagen Business School, Denmark, June, 2011, pp. 15-17.
83- D. J. Teece, G. Pisano, and A. Shuen, "Dynamic capabilities and strategic management," Strategic management journal, pp. 509-533, 1997.
84- K. Woldesenbet, M. Ram, and T. Jones, "Supplying large firms: The role of entrepreneurial and dynamic capabilities in small businesses," International Small Business Journal, vol. 30, no. 5, pp. 493-512, 2012.
85- M. Scheepers, J. Hough, and J. Bloom, "Nurturing the corporate entrepreneurship capability," Southern African Business Review, vol. 12, no. 3, pp. 50-75, 2008.
86- S. A. Zahra and D. M. Garvis, "International corporate entrepreneurship and firm performance: The moderating effect of international environmental hostility," Journal of business venturing, vol. 15, no. 5, pp. 469-492, 2000.
87- A. Navarro-García, "Drivers of export entrepreneurship," International business review, vol. 25, no. 1, pp. 244-254, 2016.
88- M. T. Nuseir, "Analyzing the Influence of International Entrepreneurship on the SMEs Exporting Performance Using Structural Equation Model: An Empirical Study in Jordan," International Journal of Business and Management, vol. 11, no. 2, p. 153, 2016.
89- D. J. Teece, G. Pisano, and A. Shuen, "Dynamic capabilities and strategic management," Strategic management journal, pp. 509-533, 1997.
90- L. G. M. Mury, "Analysis of SME Brazilian Exporters of Electro-electronics in the Context of International Entrepreneurship," Journal of Entrepreneurship and Innovation in Emerging Economies, vol. 2, no. 1, pp. 24-37, 2016.
91- A. De Chiara and A. Minguzzi, "Success factors in SME's internationalization processes: An Italian investigation," Journal of small business management, vol. 40, no. 2, p. 144, 2002.
92- A. Roudini and M. H. M. Osman, "The Role of International Entrepreneurship Capability on International Performance in Born Global Firms," I-Business, vol. 4, pp. 126-135, 2012.
93- V. Braun and V. Clarke, "Using thematic analysis in psychology," Qualitative research in psychology, vol. 3, no. 2, pp. 77-101, 2006.
94- A. K. Kohli and B. J. Jaworski, "Market orientation: the construct, research propositions, and managerial implications," The Journal of Marketing, pp. 1-18, 1990.
95- R. W. Ruekert, "Developing a market orientation: an organizational strategy perspective," International journal of research in marketing, vol. 9, no. 3, pp. 225-245, 1992.
96- W. E. Baker and J. M. Sinkula, "The synergistic effect of market orientation and learning orientation on organizational performance," Journal of the academy of marketing science, vol. 27, no. 4, pp. 411-427, 1999.
97- J. K. Han, N. Kim, and R. K. Srivastava, "Market orientation and organizational performance: is innovation a missing link?," The Journal of marketing, pp. 30-45, 1998.
98- K. Atuahene-Gima, "Market orientation and innovation," Journal of business research, vol. 35, no. 2, pp. 93-103, 1996.
99- N. A. Morgan, D. W. Vorhies, and C. H. Mason, "Market orientation, marketing capabilities, and firm performance," Strategic Management Journal, vol. 30, no. 8, pp. 909-920, 2009.
100- C. Moorman, "Organizational market information processes: cultural antecedents and new product outcomes," Journal of marketing research, pp. 318-335, 1995.
101- M. Song, T. Wang, and M. E. Parry, "Do market information processes improve new venture performance?," Journal of Business Venturing, vol. 25, no. 6, pp. 556-568, 2010.
102- L.-M. Sainio, H. Salojärvi, P. Hurmelinna-Laukkanen, and S. Saarenketo, "Market knowledge competence–a driving force or a roadblock for radical innovations?," International Journal of Technology Marketing, vol. 6, no. 3, pp. 227-240, 2011.
103- D. Kandemir, "A study of market knowledge competence as a source of SBU performance," Doctor of Philisophy, Michigan State University, 2005.
104- M. Zhang, P. Tansuhaj, and J. McCullough, "International entrepreneurial capability: The measurement and a comparison between born global firms and traditional exporters in China," Journal of International Entrepreneurship, vol. 7, no. 4, pp. 292-322, 2009.
105- S. A. Zahra and D. M. Garvis, "International corporate entrepreneurship and firm performance: The moderating effect of international environmental hostility," Journal of business venturing, vol. 15, no. 5, pp. 469-492, 2000.
106- B. Merrilees, D. Miller, and J. Tiessen, "Serendipity, leverage and the process of entrepreneurial internationalization," Small Enterprise Research, vol. 6, no. 2, pp. 3-11, 1998.
107- C. Salvato, S. Sciascia, and F. G. Alberti, "The microfoundations of corporate entrepreneurship as an organizational capability," The international journal of entrepreneurship and innovation, vol. 10, no. 4, pp. 279-289, 2009.
