تبیین رابطۀ سببی میان معصیت الهی و بلایای طبیعی
الموضوعات :محمد رسول آهنگران 1 , سید محمد حسینی پور 2
1 - دانشگاه تهران - پردیس فارابی
2 - دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی؛ دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
الکلمات المفتاحية: ادیان ابراهیمی, بلایای طبیعی, گناه, ابتلا, استدراج,
ملخص المقالة :
از دیدگاه پیروان ادیان ابراهیمی طبق اخباری که در عهدین و قرآن آمدهاند، یکی از عوامل نزول بلایای طبیعی گناه است. این درحالی است که فرضیه رقیب از سوی مادهگرایان حکایت از تأثیر عوامل مادی در حوادث طبیعی داشته و ادعای دینگرایان را رد میکند. در این مقاله ضمن بررسی این دو دیدگاه و تبیین عدم تعارض بین دو نظریه در چیستی علت نزدیک حوادث طبیعی، وجود رابطه معنادار بین گناه و بلایای طبیعی در ادایان ابراهیمی بررسی و سپس با استفاده از آیات قرآن، ابعاد مختلف این رابطه در اسلام تشریح شده است. در آخر ثابت شد که از منظر قرآن، گناه علت تامه غیرمنحصره برای نزول بلایای طبیعی است و گستره آن مقیّد به زمان و مکان خاصی نیست؛ هرچند، این رابطه مشمول تمامی گناهان نمیشود و در مورد گناهان اعتقادی بزرگ و گناهان غیراعتقادی که بهصورت دستهجمعی انجام شوند، ممکنالوقوع است. البته رابطه فوق، مانعبردار بوده و ممکن است این نوع عقوبتها به دلایلی چون توبه، استدراج و مشیت الهی، محو شده یا به تعویق بیفتند
قرآن کریم
عهدین
ابن عاشور، محمد الطاهر، (1984م). التحریر و التنویر، تونس، الدار التونسیة للنشر.
ابن عطیه آندلسی، (1422هـ). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دار الکتب العلمیة.
ابن فارس، احمد بن فارس، (1399ق.) مقاییس اللغة، بیروت، دار الفکر.
ابن هشام، (1387ش). مغنی الأدیب، غلامعلی صفایی، قم، قدس.
اسماعیل حقی، (1405هـ). روح البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار الفکر.
آلوسی، محمود بن عبدالله، (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دارالکتب العلمیة.
جوادی آملی، عبدالله، (1389ش). جامعه در قرآن، قم، مؤسسه اسراء.
جوادی آملی، عبدالله، (1384ش). حیات حقیقی انسان در قرآن، قم، مؤسسه اسراء.
راغب اصفهانی، حسین بن محمّد، (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دار العلم.
رشید شرطونی، (1394ش). مبادئ العربیة، سیدعلی حسینی، قم، دار العلم.
زمخشری، محمود بن عمر، (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دار الکتب العربی.
سیوطی، جلال الدین، (1392ش). الإتقان فی علوم القرآن، سیدمحمود طیب حسینی(دشتی)، قم، دانشکده اصول الدین.
طباطبایی، سید محمدحسین، (1367ش). تفسیر المیزان، سید محمدباقر موسوی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن، (1427ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المرتضی.
طبری، محمدبن جریر، (2000م). جامع البیان فی تأویل القرآن، دمشق، مؤسسة الرسالة.طیب، سید عبدالحسین، (1392ش). أطیب البیان، قم، سبطین.
فخر رازی، (1420هـ). التفسیر الکبیر، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
قرائتی، محسن، (1387ش). تفسیر نور، تهران، مركز فرهنگی درسهایی از قرآن.
گراهام، بیلی، (1371ش). هفت گناه مهلک، بیمک، بینا.
ماسون، دنیز، (1379ش). قرآن و کتابمقدس درونمایههای مشترك، فاطمه تهامی، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.مصباح یزدی، محمدتقی، (1391ش). آموزش فلسفه، قم، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
مکارم شیرازی، ناصر، (1380ش). تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
میبدی، ابوالفضل، (1361ش). کشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران، سپهر.
واحدی نیشابوری، (1430هـ). التّفسیر البسیط، ریاض، عمادة البحث العلمی للجامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
هوردن، ویلیام، (1380ش). راهنمای الهیات پروتستان، طاطاووس میکائیلیان، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
Billy Graham, (1984), “Peace with God”, world wide publication, No.1078.
Lacocaue, andre, (1978), ”sin and Guilt” ,in Mircea Eliade , the Encyclopedia Of Religion, newyork, Macmillan publishing company.
Madeleine S. Miller and J. Lane Miller, (1973), ” Blacks Bible Dictionary”, by Harper and Row.
https://fa.wikipedia.org/
https://www.aa.com.tr/fa.
