امر به معروف و نهی از منکر و تأثیر آن بر سلامت اجتماعی جامعه در آموزه‌های اسلامی
الموضوعات :
علی مردانی
1
(دانشگاه تهران)
الکلمات المفتاحية: سلامت اجتماعی, نظارت مردم, جامعه, امر به معروف, نهی از منکر,
ملخص المقالة :
امروزه با وجود پیشرفت های زیاد در عرصه های علمی صورت گرفته به دلیل عدم اتکاء به تعالیم الهی در بحران به خطر افتادن سلامت روح و جسم هستیم. از این رو؛ راه نجات بازگشت به تعلیمات اسلام است مقاله حاضر با روش تحلیلی – توصیفی با مطالعه کتابخانه ای به تبیین یکی از تعلیمات مهم اسلام با عنوان نظارت از طریق امر به معروف و نهی از منکر و تأثیر آن بر سلامت جامعه خواهد پرداخت. نجات جامعه از بحران ها و تأمین سلامت جامعه در پرتو تبیین جایگاه امر به معروف و نهی از منکر و اجرائی کردن آن است؛ پیاده شدن این دو فریضه راهکار اثبات شده برای سلامت جامعه است؛ هرگاه فرد به تزکیه و پرورش نفس خویش از طریق کنترل درونی گام بردارد؛ تاثیر بسزایی در سامان یافتن جامعه خواهد داشت؛ زیرا پرهیز از گناه و توجه به نکات مثبت انسانی و عمل به آن زمینه مناسبی در پرورش ظرفیت درون و اصلاح بیرون دارد؛ اسلام و آثار عظيم آن در بهداشت محیط، شاهدی بر صدق این ادعا است؛ بخشی از ماموریت نهاد حسبه در قالب امر به معروف و نهی از منکر در صدر اسلام، نظارت بر بازارها و بهداشت مواد غذایی، پوشاندن روی گوشت ها و مواد لبنی در بازار و اماکن عمومی بوده و بخش دیگر آن مربوط به محافظت از ارزش ها و فضائل اخلاقی و نظم در جامعه و جلوگیری از ارتکاب محرمات و ناامنی و مفاسد اخلاقی بوده است؛ عمل به این فریضه به معنی دوستی، عاطفه و علاقه مندی به سرنوشت دیگران و نفی بی تفاوتی و در نهایت، آرامش روحی و روانی ناشی از این همدلی است، چیزی که بشر امروزه بیش از هر چیز به آن نیاز دارد.
قران کریم.
نهج البلاغه.
امر به معروف و نهى از منكر(1376)؛ نمايندگى ولى فقيه در سپاه. مركز تحقيقات اسلامى سپاه.
ابویی مهریزی، حسین(1386)؛ نقش امر به معروف و نهی از منکر سلامت محیط، ویژه نامه اولین همایش بهداشت در آموزه¬های پیامبر اعظم، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره ششم، 23-30.
خوش فر، غلامرضا؛ محمدی، آرزو؛ محمدزاده، فاطمه؛ محمدی، راضیه و اکبرزاده، فاطمه (1394)؛ امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی (مطالعه موردی جوانان 29-15 شهر قاین)، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره نهم، شماره 1، 71-102.
جوادی آملی، عبدالله (1385)؛ نظارت عمومی، امر به معروف ونهی از منکر از عوامل پیشرفت، مجله پاسدار اسلام.
جوان آراسته، حسین (1384)؛ حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام. قم: دفتر نشر معارف.
جرجانی، میرسید شریف (1368)؛ التعریفات.تهران: انتشارات ناصرخسرو.
حاتمی، پریسا(1389)؛ بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان با تأکید بر شبکه¬های اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
حرعاملی، محمدبن حسن( 1409)؛ وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه.قم: مؤسسه آل البیت.
سجادی، حمیرا و صدرالسادات، سیدجلال(1383)؛ شاخص¬های سلامت اجتماعی، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 207، 244- 253.
رازي، ابوالفتوح(1334)؛ تفسیر روض الجنان و روح الجنان. قم: نشراسلامی.
راغب، الاصفهاني(1424هـ ق)؛ مفردات الفاظ القرآن. تحقيق صفوان عدنان داودى. قم: انتشارات ذوى القربى، چاپ سوم
شهیدثانی، زین الدین بن علی(1383)؛ فقه استدلالی (ترجمه تحریرالروضه فی شرح المعه)، مهدی دادمرزی، تهران: کتاب طه، چاپ هفتم.
طبرسى، ابوعلی، فضل بن حسن.(1415)؛ مجمع البیان فى تفسیر القرآن.بیروت:مؤسسه الاعلمى للمطبوعات.
طریحی، فخرالدین ( 1416ق )؛ مجمع البحرین. تهران: کتاب فروشی مرتضوی.
علیوردی¬نیا، اکبر و شارع¬پور، محمود و ورمزیار، مهدی(1387)؛سرمایه اجتماعی خانواده و بزهکاری، پژوهش زنان، دوره 6، شماره 2: 132-107.
قاضی شریعت پناهی، سید ابوالفضل (1383)؛ حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: میزان، چاپ دوازدهم.
قرائتی، محسن (1379)؛ امر به معروف و نهی از منکر، تهران: مرکز فرهنگی درس¬هایی از قران.
مکارم شیرازی ،ناصر (1370)؛ پیام قرآن. قم: موسسه مطبوعاتی هدف.
مسعودی،محمداسحاق.(1380). پژوهشی در امر به معروف ونهی ازمنکر ازدیگاه قرآن وروایات. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
مردانی، علی؛ آیتی، سید محمدرضا و نقیبی، سید ابوالقاسم؛ عوامل بی¬تفاوتی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر، فصلنامه علمی پژوهشی علوم اجتماعی، دوره 11، ویژه نامه پیشگیری از جرم و حقوق، زمستان 1396.
موسوي خميني. روح اله.(1389). صحيفه نور. تهران: مؤسسه نشرو تنظیم آثارامام خمینی.
