نقش‌آفرینی و ظرفیت سازی دانشگاههای نسل چهارم برای توسعه محلی و منطقه‌ای
الموضوعات :
1 - پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
2 -
الکلمات المفتاحية: دانشگاه نسل چهارم, ارتباط صنعت و دانشگاه, شبکه نوآوری, انتقال فناوری, توسعه محلی و منطقه ای,
ملخص المقالة :
با توجه به نقش دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی در فرایند جهانی شدن و توسعه ملی، منطقه ای و محلی، در این مقاله عوامل مؤثر بر توسعه محلی و منطقه‌ای به ویژه عواملی که دارای نفوذ قوی تری در توسعه منطقه ای درازمدت هستند، بررسی شده است. در این مقاله، با استناد به دانشگاه خصوصی WSB- NLU که حاصل سرمایه‌گذاری مشترک دانشگاه ملی لوئیز و ویسزا اسکولا بیزنیسو[1] می باشد، الگوی جدیدی از نهادهای آموزش عالی به‌نام «دانشگاههای نسل چهارم» معرفی شده است. دانشگاههای نسل چهارم، از یک‌سو، تأثیر قابل توجهی بر محیط پیرامون و توسعه محلی و منطقه‌ای دارند و از سوی دیگر، این نوع دانشگاهها موجبات تحول و توسعه خود را فراهم می کنند. این مقاله، بر اساس معرفی اجمالی پروژه معظم «شبکه نوآوری و انتقال دانش» و «شهر چندرسانه‌ای» نووی ساکز[2] لهستان تدوین شده است. بر اساس محتوای این مقاله، دانشگاههای نسل چهارم فراتر از آموزش، پژوهش و کارآفرینی، به مثابه ایجادکننده و فرصت ساز توسعه محلی و منطقه ای عمل می کنند. از این دانشگاهها انتظار می رود که علاوه بر تحول درونی منطبق با شرایط محیطی، زمینه تحول محیط پیرامون خود را نیز خلق کنند. در حال حاضر، اگر چه در عالم واقعیت، تعداد این نوع دانشگاهها کم می باشد، اما کارکرد مسئولیت پذیری اجتماعی و پاسخگویی ایجاب می کند که در دهه های آینده تعداد دانشگاههای نسل چهارم در تمامی نقاط سیاره زمین افزایش یابد. بدیهی است دانشگاههای ایران نیز نمی توانند و نباید از این تحول و دگرگونی شگرف عقب بمانند. [1] . Wyzsza Szkola Biznesu ( WSB) - National-Louis University (NLU) [2] .Nowy Sacz
یمنی دوزی سرخابی (1380)، درآمدی بر بررسی عملکرد سیستمهای دانشگاهی، تهران، نشر دانشگاه شهید بهشتی.
يمني دوزی سرخابی، محمد (1382)، برنامه ريزي توسعه دانشگاهي: نظريه ها و تجربه ها، دانشگاه شهيد بهشتي.
WOJCICKA, M., Uniwersytet i jego otoczenie dwa sposoby podejs´cia i ich moz˙liwe konsekwencje [University and its Environment – Two Approaches and Their Potential Consequences], in, LEJA, K. ed. Problemy zarza˛dzania w uczelni opartej na wiedzy [Management Issues in the Knowledge-based University]. Gdan´ sk: University of Technology Faculty of Management and Economics, Department of Knowledge and Information Management, 2006.
CLARK, B.R. Creating Entrepreneurial Universities: Organisational Pathways of Transformation. Oxford and New York: Published for the IAU Press by Pergamon Press, 1998.
CROZIER, M. Biurokracja. Anatomia zjawiska [Bureaucracy. The Anatomy of the Phenomenon]. Warsaw: PWE, 1967.
مهدی، رضا (1393)، رویکرد جامع به دانشگاه کارآفرین، طرح پژوهشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
Fayolle A., O. Basso & Bouchard V. (2010), Three levels of culture and firms’ entrepreneurial orientation: A research agenda, Entrepreneurship and Regional Development, 22(7): 707–730
UNESCO, Higher Education In the Twenty-first Century: Vision and Action. World Conference on Higher Education, Volume 1, Final Report, Paris, 1998.
LEJA, K. ‘‘Uniwersytet: tradycyjny — przedsie˛biorczy — oparty na wiedzy’’ [University: Traditional – Entrepreneurial – Knowledge-Based], Nauka i Szkolnictwo Wyz˙sze [Science and Higher Education] 2 28 (2006): 7–26.
کوی، لو تان (1378)، آموزش و پرورش : فرهنگها و جوامع، ترجمه دکتر محمد یمنی دوزی سرخابی، تهران، نشر دانشگاه شهید بهشتی.
PAWŁOWSKI, K., Społeczen´stwo wiedzy-szansa dla Polski [Knowledge-based Society – A Chance for Poland]. Krako´w: Wydawnictwo Znak, 2004b.
EUROPEAN COMMISSION, The Role of Higher Schools in the Europe of Knowledge, The Statement of the European Communities Commission (5 February 2003). Brussels: European Commission. Retrieved on 15 December 2008, from
EUROPEAN COMMISSION. ‘‘Joint Efforts for Growth and Employment. The Lisbon Community Program’’. The European Commission’s Communique´ to the European Council and European Parliament. Brussels: European Commission. Retrieved on 15 December 2008, from
PAWŁOWSKI, K., The ‘Fourth Generation University’ as a Creator of the Local and Regional Development, Higher Education in Europe, Vol. 34, No. 1, April 2009, Routledge.
Hendrickson, R. M., Lane, J.E., Harris J.T. & Dorman, R. H. (2013), Academic Leadership and Governance of Higher Education, USA, Stylus Publishing.
. مهدی، رضا (1395)، سیاستهای آموزش عالی بین‌المللی در کشورهای همسایه شمال غرب ایران (ترکیه، ارمنستان، آذربایجان)، گزارش نهایی طرح پژوهشی، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
PAWŁOWSKI, K. Rediscovering Higher Education in Europe. Bucharest: CEPES Studies on Higher Education, 2004a.
18. Hirsch, W. Z. & Weber, L. (1999), Challenges facing H.E. at the millennium, USA, Oryx.
یمنی دوزی سرخابی، محمد (1388)، دانشگاه سازگارشونده: یک فرایند پیچیده، رویکردها و چشم اندازهای نو در آموزش عالی، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی: 64-13.
