زندگی پس از مرگ از منظر صدرالمتألهين
الموضوعات :
سيدحميدرضا سيدوكيلي
1
(دانشگاه ادیان و مذاهب قم)
الکلمات المفتاحية: برزخ, حیات پس از مرگ, معاد, بهشت, جهنم, ملاصدرا,
ملخص المقالة :
یکی از اصول اعتقادی مسلمانان، اصل معاد و زندگی پس از مرگ است. این اصل در دین اسلام از چنان جایگاهی برخوردار است که عدم اعتقاد به آن، موجب کفر و خروج از اسلام می‌گردد. اثبات تجرد نفس و بقای آن، زیر بنای معاد را تشکیل میدهد.مسئله معاد و همچنین نوع و چگونگی حیات برزخی، پیش از ملاصدرا از مسائل علم کلام و یکی از شاخه‌های مسئله نفس و فنا یا خلود آن پس از مرگ بوده است که ملاصدرا آن را در غالب مسأله فلسفی مطرح کرد و در دنباله مباحث مربوط به حرکت جوهری نفس انسانی و قوا و ادراکات او قرار داد. وی قائل است که ادراکات جزئی پس از مرگ توسط قوه خیال صورت می‌گیرد. این قوه همراه با نفس، پس از مرگ باقی می‌ماند، از این رو در این جا به تبیین این اصل و آراء فلاسفه در باب آن پرداخته می شود
آشتياني، سيد جلال، ،1379شرح برزاد المسافر ملاصدرا، تهران، انتشارات اميركبير
برقی احمد بن محمد، المحاسن، قم، دار الکتب الاسلامیة، جلد1، 1371 ق،
تهرانی، محمد حسین، معاد شناسی، مشهد، نور ملکوت قرآن،جلد 2، 1423 ه.ق
حسینی قائم مقامی،سید عباس،رنج بی پایان،تهران،انتشارات امیرکبیر،1379
خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی 1376
صدرالدين شیرازی، محمد ابراهيم، الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، قم، انتشارات مصطفوي، 1379
صدرالدين شيرازي، محمد ابراهيم ،الشواهد الربوبيه ، تعليق و تصحيح جواد مصلح،تهران، انتشارات سروش ،1389
صدرالدین شیرازی ، محمد ابراهيم، عرشيه، تصحيح و ترجمه: غلامحسين آهني، تهران، انتشارات مولي، 1361
صدرالدین شیرازی، المبدأ و المعاد، ترجمه احمدحسینی اردکانی،تهران، نشر دانشگاهی، 1381
صدرالدین شیرازی ، محمد ابراهيم، اسرارالآيات ، تصحيح محمد خواجوي، تهران، انجمن حكمت و فلسفه ايران، 1360
صدرالدين شیرازی، ،1981الحكم المتعاليه في الاسفار العقليـه الاربعـه، ج 9 ، بيـروت، داراحياء التراثالعربي
صدرالدين شیرازی ، 1378، المظـاهر الالهيـه، مقدمـه و تـصحيح سـيدمحمد خامنـه اي تهـران، انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا
صدرالدين شیرازی ، 1382، الشواهد الربوبيه، مقدمه و تصحيح سـيد جـلالالـدين آَشـتياني، قـم، بوستان كتاب
طباطبائی محمد حسین، المیزان فی تفسیر القران، ترجمه سید محمد باقر همدانی ،قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363
قیصری،داود، شرح فصوص‌الحكم، تهران،تصحیح آشتیانی، انتشارات علمی و فرهنگی، 1375
کلینی ، محمد بن یعقوب بن اسحاق ، اصول کافی ، مترجم : صادق حسن زاده ، جلد ۲ و ۳ ، دارالکتب الاسلامیه ، ۱۳۷۵ هـ .ش
كوربن، هانري، تاريخ فلسفه اسلامي، اسدالله مبشري،تهران، انتشارات امير كبير، جلد1،1371
مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، جلد2،
مجلسی ،محمد باقر، ، بحارالانوار،مترجم محمدجواد نجفی ، نشر کتابفروشی اسلامی(کتاب جامع)، ۱۳۸۰
مصطفوي، حسن، التحقيق في كلمات القرآن الكريم، بي‌جا، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1368
مطهری، مرتضی، معاد، تهران، انتشارات صدرا، 1389.
