گونه های وساطت (نقش آفرینی) اهلبیت در معرفت الله
الموضوعات :
محمد جواد فلاح
1
(دانشگاه معارف اسلامی)
اعظم ملتزمی
2
(دانشگاه معارف اسلامی)
الکلمات المفتاحية: اهل بیت, وساطت, معرفت الله, انسان کامل, ولایت, فیض, چگونگی وساطت.,
ملخص المقالة :
چگونگی نیل آدمی به معرفت الله همواره دغدغه حکیمان و دانشمندان اسلامی بود، و دیدگاههای مختلفی درباره آن مطرح است؛ روایات اسلامی برای اهل بیت (علیهم السلام) در معرفت الله جایگاهی رفیع و کلیدی قائل شده اند تا جایی که در برخی روایات معرفت الله منحصرا از طریق اهل بیت معرفی شده است. واسطه‌بودن‌اهل بیت(علیهم السلام)که ازجهتی،وجودی‌خلقی‌داشته‌واز‌جهت دیگر به واسطه ویژگیهای منحصر به فرد و جایگاه خاصشان در عالم وجود به خداوند متصل اند می‌تواند ما را در دستیابی به معرفت و نیز تحلیل و کیفیت چگونگی دست یابی به آن رهنمون سازد. در این مقاله ضمن تبیین نقش واسطه گری اهل بیت علیهم السلام در معرفت الله و ضرورت چنین واسطه گری که مویدات نقلی و عقلی برآن صحه گذاشته اند، نقش تکوینی و تشریعی ایشان در معرفت آفرینی در اقسام مختلفی قابل تصویر است. تبیین عقلی و شهودی معرفت الله به صورت تشریعی در کنار تصرف وجودی، و نقش آفرینی ولایت و محبت ایشان به صورت تکوینی در شناخت خدا نقش افرینی می کنند. براین اساس چگونگی نیل به معرفت الله به وسیله اهلبیت را بر پایه منابع اسلامی از جمله روایات می توان تبییین و تحلیل نمود.
1.قرآن
2.نهج البلاغه ،1380، ترجمه علامه جعفری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
3. بندعلی، سعید، 1380، حکمت علوی، چاپ اول، بی جا، مرکز نشراسراء.
4.آشتیانی، جلال الدین،1381، تصحیح وتعلیق صائن الدین ابن ترکه اصفهانی، مقدمه تمهید القواعد، چاپ سوم، بی جا، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
5.حسینی طهرانی، محمد حسین، 1404، امام شناسی، چاپ اول، بی جا، انتشارات حکمت.
6.الحسینی، احمد،1415، رسائل الشریف المرتضی، بی چا، قم، دارالقرآن الکریم.
7. الحرالعاملی، محمد بن حسن، 1385، اثبات الهداة فی النصوص المعجزات، چاپ چهارم، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
8. خمینی، روح الله،1380، شرح دعای سحر، ترجمه سید احمد فهری، چاپ دوم، تهران، انتشارات فیض کاشانی.
9.دهخدا، علی اکبر،1377، لغت نامه دهخدا،چاپ دوم، تهران، موسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران.
10. ربانی، محمد رضا، 1379، جلوت ربانی، چاپ اول، بی جا، نشر مؤلف، مؤسسه کیهان.
11. رحیمیان، سعید،1381، فیض و فعلیت وجودی، چاپ اول، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی .
12. سبحانی، جعفر، 1362، خدا و نظام آفرینش، تنظیم رضا استادی، بی چا، قم، دفتر تبلغات اسلامی.
13. سبزواری، ملاهادی،1388، اسرار الحکم، چاپ دوم، قم، انتشارات مطبوعات، مصحح کریم فیضی.
14. سنگلجی، شریعت، 1362، توحید در عبادت، بی چا، بی جا، موسسه انتشارات دانش.
15. شیخ صدوق، 1388، توحید شیخ صدوق، ترجمه علی اکبر میرزایی، بی چا، قم، مجتمع علمی و پژوهشی منادیان اسلام
16. شریعت زاده، محمود،1378، در سایه سار اولیاء خدا، چاپ اول، قم، نشر دارالصادقی.
17. طباطبایی، محمدحسین، 1367،تفسیرالمیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، بی چا، قم، جامعه ی مدرسین دفتر انتشارات اسلامی.
18. طباطبایی امیری، جعفر، 1381، واسطه فیض یا توسل و شفاعت، بی چا، قم انتشارات طاووس بهشت.
19. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، 1388، الحکمه المتعالیه، ترجمه محمد خواجوی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات مولی.
20. صافی گلپایگانی، لطف الله، 1391، ولایت تکوینی و تشریعی، چاپ اول، قم بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود.
21.العاملی,علی بن محمد،1433، الدارالمنثورمن الماثور وغیر ماثور، چاپ اول، تهران، مرکزالعالی للعلوم، تحقیق منصور ابراهیمی.
22. الهندی، 1409،کنزالعمال، بیچا، بیروت، موسسه الرساله.
23. عیاشی کرمانی، محمد رضا،1373, اختران هدایت، چاپ هفتم، قم، ناشر مهر امیرالمومنین.
24. کلینی، اصول کافی،1382, ترجمه صادق حسن زاده، چ اول، بی جا، نشر مشکات.
25.گرامی، محمد علی، 1386،خدا در نهج البلاغه، چاپ اول، قم، بنیاد بین المللی نهج البلاغه.
26. لطفی، رحیم، 1387, امامت فلسفه خلقت، چاپ اول، قم، انتشارات مسجد جمکران 1387.
27. مصباح یزدی، محمد تقی،1389، خداشناسی، چاپ اول، قم، انتشارات مؤسسه ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
28. مجلسی، محمد باقر، 1365، بحارالانوار، تحقیق محمد باقر محمودی، بی چا، بی جا، وزارت الارشاد الاسلامی .
29. مصطفوی، حسن،1404، معرفت الله، بیچا، بیجا، کنگره جهانی حضرت رضا، دانشگاه علوم اسلامی .
30. محمدی ری شهری، محمد،1379، میزان الحکمه، ترجمه حمید رضا شیخی، چاپ دوم، بی جا، نشر دارالحدیث.
31. ناظم زاده قمی، اصغر، 1375، جلوه های حکمت، چاپ دوم، بی جا، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
32. نوری طبرسی، حاج میرزا حسین، 1408، کشف الاستار، بی چا، بیروت، موسسه النور للمطبوعات.
33.قراملکی، محمد حسن، خدا در حکمت و شریعت، انتشارات فرهنک و اندیشه اسلامی، چاپ اول، تهران،1386.
34. فلاح،محمدجواد و فرامرز قراملکی، گونه شناسی و تقریر برهان فسخ عزائم درخداشناسی، فصلنامه پژوهش های فلسفی کلامی، شماره46-45، دانشگاه قم، پاییزو زمستان1389.
35. خرمیان، عقل در قلمرو روایات، نشر سهرودی، تهران، 1389..
