بررسی تاثیر سرمایه فکری بر ارزش برند شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
الموضوعات :امیر غفوریان شاگردی 1 , تهمینه ناطق 2 , امید بهبودی 3 , غلامرضا خانی 4
1 - دانشگاه بین المللی امام رضا
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
4 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
الکلمات المفتاحية: سرمایه فکری, سرمایه انسانی, سرمایه ارتباطی, سرمایه ساختاری, ارزش برند,
ملخص المقالة :
از دیدگاه راهبردی، سرمایه فکری میتواند در ایجاد و کاربرد دانش برای افزایش ارزش سازمان مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش ابتدا سرمایه فکری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل پولیک محاسبه شده و سپس به بررسی تاثیر سه متغیر تشکیل دهنده سرمایه فکری شامل سرمایه انسانی، سرمایه ارتباطی و سرمایه ساختاری بر ارزش برند این شرکتها پرداخته شده است. همچنین برای سنجش ارزش برند شرکتها از شاخص کیو توبین که دیدگاهی شرکت محور است مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها غیرآزمایشی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که تعداد آنها 243 شرکت مشخص شد و با استفاده از روش نمونه گیری حذفی تعداد 68 شرکت به عنوان نمونه نهایی در نظر گرفته شد. به منظور سنجش سرمایه فکری و ارزش برند از صورتهای مالی شرکتها استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سرمایه فکری (سرمایه انسانی، سرمایه ارتباطی و سرمایه ساختاری) بر ارزش برند شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران تاثیر دارد. همچنین مولفه های سرمایه انسانی، سرمایه ارتباطی و سرمایه ساختاری به ترتیب قدرت تعیین کنندگی بیشتری داشته اند.
1. پورزمانی، زهرا، جهانشاد، آزیتا، و محمودآبادی، علی، "تاثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار و عملکرد مالی"، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال19، شماره3،30-17، 1391.
2. Pulic, A, "Measuring the Performance of Intellectual Potential in the Knowledge Economy". Available online: http://www.measuring-ip.at/OPapers/Pulic/ Vaictxt /vaictxt.html. 1998.
3. Chang ,W., & Hsieh, J, "The dynamics of intellectual capital in organizational development". African Journal of Business Management, Vol. 5, No. 6, 2345-2355,2011.
4. Nuryaman, "The Influence of Intellectual Capital on The Firm’s Value with TheFinancial Performance as Intervening Variable". Procedia - Social and Behavioral Sciences, 292-298, 2015.
5. شکری، انسیه، بررسي رابطه بين سرمايه اجتماعي و كارآفريني سازماني(مطالعه موردي: بانك اقتصادنوين شهر تهران)، پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد،1389.
6. Fernandez, P, IESE Business School, University of Navarra, a literature review, working paper, 2013.
7. خانی، عبدا...، و ابراهیمی، خدیجه، "تاثیر ارزش برند بر درآمد فروش و ارزش بازار شرکت¬ها"، تحقیقات بازاریابی نوین، سال 4، شماره2،54-41، 1393.
8. Bontis, N, "Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models". Management Decision, Vol. 36, No. 2, 63-76,1998.
9. یحیی زاده فر، محمود، آقاجانی، حسنعلی، و یحیی تبار، فاطمه،"بررسی رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". تحقیقات مالی، سال 16، شماره1، 199-181، 1393.
10. Meles, A., Porzio, C., Sampagnaro, G., Verdoliva, V, "The impact of the Intellectual Capital Efficiency on Commercial Banks Performance: Evidence from the US". Journal of Multinational Financial Management http: // dx.doi.org/10.1016/j.mulfin, 2016.
11. Maditinos, D., Chatzoudes, D., Tsairidis, Ch., Theriou ,T, "The impact of intellectual capital on firms’ market value and financial performance". Journal of Intellectual Capital, Vol. 12, No.1, 132-151, 2011.
12. El-Bannany, M, "A study of determinants of intellectual capital performance in banks: the UK case". Journal of Intellectual Capital, Vol. 9, No. 3, 487-498, 2008.
13. محمدی پیراسته، سید محمد باقر و جلیلیان، حمیدرضا و میرزایی، حبیب، "رابطه سرمایه فکری و بهره وری در صنعت بانکداری". فصلنامه پول و اقتصاد، شماره7،234-203. 1390.
14. Shih, K. H., Chnag, Ch. J., Lin, B, "Assessing knowledge creation and intellectual capital in banking industry". Journal of Intellectual Capital, Vol. 11, No.1, 74-89, 2010.
15. قلیچ لی، بهروز و مشبکی، اصغر، "نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه فکری در سازمان، مطالعه دو شرکت خودروسازی". فصلنامه دانش مدیریت، شماره57، 125-147. 1385.
16. نمازي، محمد و ابراهيمي، شهلا، "بررسي تاثير سرمايه فكري بر عملكرد مالي جاري و آينده شركت¬هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". تحقيقات حسابداري، شماره4 ،25-4، 1388.
17. Tan, H.P., Plowman, D., Hancock, P, "Intellectual Capital and Financial Returns of Companies". Journal of Intellectual Capital, Vol. 8, No.1, 76-95, 2007.
18. Pulic, A, Measuring the performance of intellectual potential in knowledge economy. presented in 1998 at the 2nd McMaster World Congress on Measuring and Managing Intellectual Capital by the Austrian Team for Intellectual Potential pp.1-20 http://www.measuring-ip.at/Opapers/Pulic/Vaictxt.vaictxt.html , 1998.
19. دارابی، رویا، "تاثیر افشای اجزای سرمایه فکری بر کیفیت گزارشگری مالی". فصلنامه دانش سرمایه گذاری، سال 1، شماره4،131-105،1391.
20. Berzkalne, I., Zelgalve, E, " Intellectual capital and company value". Procedia - Social and Behavioral Sciences, 887-896 , 2014.
21. Aaker, D. A, "Building strong brands, Simon and Schuster", 2012.
22. Keller, K. L., M. Parameswaran ., I. Jacob, "Strategic brand management: Building, measuring, and managing brand equity", Pearson Education India, 2011.
23. Kapferer, J.-N, "The new strategic brand management: Advanced insights and strategic thinking", Kogan page publishers, 2012.
24. Keller, K. L., D. R. Lehmann, "Brands and branding: Research findings and future priorities", Marketing Science, No.25, 740-759, 2006.
25. Ramaswamy, V., Ozcan, K, "Brand Value Co-Creation in a Digitalized World: An Integrative Framework and Research Implications", International Journal of Research in Marketing, doi: 10.1016/j.ijresmar, 2015.
26. Kotler, P, "Marketing Management: Analysis, Planning and Control", 8th Edition, Englewood Cliffs, New Jersey, Prentice Hall, 1991.
27. عزیزی، شهریار و درویشی، زهرا و نمامیان، فرشید، "بررسی عوامل تعیین کننده ارزش برند با رویکرد مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". چشم انداز مدیریت بازرگانی، شماره6،32-9، 1390.
28. Chehab, A., Liu, J. & Xiao, Y, "More on intangibles: Do stockholders benefit from brand values?". Global Finance Journal doi: 10.1016/j.gfj.2015.12.001, 2016.
29. Zéghal, A, "Analysing value added as an indicator of intellectual capital and its consequences on company performance". Journal of Intellectual Capital, Vol. 11, No. 1, 39 – 60, 2010.
30. دستگیر، محسن و عرب صالحی، مهدی و امین جعفری، راضیه و اخلاقی، حسنعلی، "تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد مالی شرکت"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال6، شماره21، 36-1، 1392.
31. عباسی، ابراهیم و صدقی، امان گلدی، "بررسی تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد مالی شرکت¬ها در بورس تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال17، شماره2، 74-57، 1389.
32. مدهوشی، مهرداد و اصغرنژادامیری، مهدی، "سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی شرکت¬ها". بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال12، شماره57،116-101، 1388.
33. انواری رستمی، علی اصغر و سراجی، حسن، "سنجش سرمايه فكري و بررسي رابطه ميان سرمايه فكري و ارزش بازار سهام شركت هاي بورس اوراق بهادار تهران"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، سال12، شماره39،62-49، 1384.