بررسی پیامدگرایی و وظیفه‌گرایی اخلاقی با تأکید بر نظریه کانت در جامعه حسابداران رسمی ایران و تأثیر آن بر میزان پایبندی بر رفتار حرفه‌ای حسابرسان
الموضوعات :
شرلی نعمت اللهی
1
(دانشگاه ازاد اسلامی واحد رشت)
کیهان آزادی
2
(دانشگاه ازاد اسلامی واحد رشت)
محمدرضا وطن پرست
3
(دانشگاه ازاد اسلامی واحد رشت)
الکلمات المفتاحية: وظیفه گرایی اخلاقی, پیامدگرایی اخلاقی, جامعه‌ی حسابرسان, رفتار حرفه‌ای حسابرسان.,
ملخص المقالة :
اخلاق موضوعی است فراگیر که همه جوانب زنـدگی بشـر را پوشـش می‌دهد. حرفۀ حسابداري یکی از متشکل‌ترین و منضبط‌ترین حرفه‌های دنیاست و به دلیل نوع و ماهیت خدماتی که ارائه می‌کند بایـد اعتبـار و اعتماد خاصی داشته باشد. تداوم این اعتبار و اعتمـاد و تقویـت آن، بـه پایبندي فکري و عملی اعضاي حرفه به ضوابط رفتاري و اخلاقـی آن بستگی دارد. یکی از محورهاي اساسی در فلسفۀ اخلاق در حسابداری، بحث معیار فعل اخلاقی و ارزیابی افعال اختیاري حسابرسان به لحاظ اخلاقی می‌باشد. در این زمینه، در طول تاریخ، مکاتب متعدد و دیدگاه‌های متنوعی از سوي متفکران و فیلسوفان پدید آمده است که یکی از آن‌ها مکتب اخلاقی کانت و پیامد گرایی اخلاقی است. اين پژوهش در گام اول به روش کتابخانه‌ای به جایگاه فلسفه‌های اخلاقی موجود در تدوین ایین رفتار حرفه‌ای پرداخته است. در گام دوم با استفاده از روش پيمايشي، دیدگاه‌های حسابرسان را تحليل می‌نماید. وظیفه گرایی اخلاقی و پیامد گرایی اخلاقی تاثیر معناداری بر میزان پایبندی حسابرسان به ایین رفتار حرفه‌ای حسابرسان دارد. رعایت دو بعد اخلاقی وظیفه گرایی اخلاقی و پیامد گرایی اخلاقی می‌تواند هم در فرایند انجام امور حسابرسان را تشویق به رعایت حدود اخلاقی می‌نماید که این همان وظیفه گرایی اخلاقی را شامل می‌شود و نتیجه‌ی کار ارائه‌شده نیز به نحوی خواهد بود که برای همه قابل‌اتکا و قابل‌اعتماد خواهد بود و این هم مرتبط با پیامد گرایی اخلاقی می‌باشد.
اترک، حسین (1389)، وظیفه گرایی. فصلنامه‌ی اخلاق در علوم و فناوری. سال 5. شماره‌های 1 و 2. صص 27-35.
آقایی، محمدعلی. حصار زاده، رضا (1391)، الگوسازی مفهومی اخلاق در حسابداری و پیمایش دیدگاه حسابداران. فصلنامه‌ی اخلاق در علوم فناوری. سال هفتم. شماره‌ی 3. ص 12.
براتی، سعید. لرستانی، علیرضا. سمیعی، امید (1395). به بررسی اهمیت اخلاق حرفه‌ای در حسابداری و مطالعات در حوزه‌ی اخلاقیات. کنفرانس بین‌المللی مدیریت و اقتصاد پویا.
براتی، سعید. لرستانی، علیرضا. سمیعی، امید (1395)، اهمیت اخلاق حرفه‌ای در حسابداری و مطالعات در حوزه‌ی اخلاقیات. کنفرانس بین‌المللی مدیریت و اقتصاد پویا. 23 اردیبهشت 1395
جباری، حسین. رحمانی، حلیمه (1389)، فصلنامه‌ی اخلاق در علوم و فناوری. سال 5. شماره 3 و 4. صص 47-56.
حاجتی شورکی، سید محمد. عارفی، عباس (1393)، وظیفه گرایی اخلاقی کانت در بوته نقد و بررسی. ماهنامه‌ی معرفت اخلاقی. سال 5. شماره 1. صص 17-36.
فروغی، میثم. جعفری، علیرضا. نادریبنی، رحمت اله (1393). عوامل مؤثر بر قضاوت‌های اخلاقی در بین جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی حسابداری مالی. سال ششم. شماره 22. صص 133-114.
محقق نیا، محمدجواد و کامران ناصری(۱۳۹۲)، اخلاق حسابداری با تأکید بر دیدگاه اسلامی، یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
موحدی، محمدجواد (1389)، پژوهش‌های فلسفی. نشریه‌ی دانشگده ی ادبیات. سال 53. شماره 216. صص 155-179.
نیکو مرام، هاشم. رهنمای رود پشتی، فریدون. طلوعی اشلقی، عباس. تقی پوریان، یوسف (1391)، ارزیابی تأثیر اخلاق حرفه‌ای حسابداران مدیریت بر ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری مدیریت (با استفاده از تکنیک آنتروپی-فازی). فصلنامه علمی و پژوهشی حسابداری مدیریت. سال هفتم. شماره 20. صص 49-66.
Darwall, S. (2003). Deontology, First edition, London: Blackwell Publishing.
Gafikin, M. (2007). Accounting Theory and Practice: the Ethical Dimension, pp 1-6.
Jinseok, S. Chun, Y. Jin Nam, C. Min Soo, K. (2013). How Does Corporate Ethics Contribute to Firm Financial Performance? The Mediating Role of Collective Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behavior" Journal of Management, vol 23, no 8.
Maree, K.W. Radloff, S. (2007). Factors affecting ethical judgment of South African chartered accountants. Meditari Accountancy Research, vol, 1, pp 1-18.
Modarres, A. Rafiee, A. (2011). Influencing factors on the ethical decision making of Iranian accountants. Social responsibility journal, vol 7. No 1. pp 136-144.
Muslumov, A. Aras, G. (2004). The analysis of factors affecting ethical judgment: the Turkish evidence. Conference proceding: Global Business and Technology Association, International Conference, June 8 to 12, Cape town, South Africa.
