نژادپرستی در فلسفة اخلاق کانت با تکیه بر امر مطلق کانتی
الموضوعات :
علیرضا ملکی
1
(دانشگاه مفید)
محسن جوادی
2
(قم)
الکلمات المفتاحية: کانت, فلسفۀ اخلاق, نژادپرستی, بررسی اخلاقی, تنسیق‌های سه‌گانة امر مطلق.,
ملخص المقالة :
نژادپرستی در معنای فراگیر خود به معنای برتری برخی انسانها بر برخی دیگر به واسطۀ نوع نژاد آن‌هاست. موضوع نژادپرستی در علوم مختلفی از جمله سیاست، جامعه‌شناسی، حقوق، روان‌شناسی و به ویژه علم اخلاق مورد توجه قرار گرفته است. در برخی سیستمهای اخلاقی، همچُون دستگاه فلسفۀ اخلاق کانت، موضوع نژادپرستی، همانندِ بسیاری از موضوعات موردیِ دیگری، مورد توجه خاص قرار نگرفته است. اما این امر بدین معنا نیست که نتوان بر اساس آن سیستم، نژادپرستی را بررسی کرد. در این نوشتار سعی بر آن است تا بر اساس دستگاه اخلاقی کانت و با شرح و توضیح سه تنسیق مشهور او از امر مطلق، به استخراج و استنتاج نظر کانت در باب بحث نژادپرستی پرداخته شود. در فرجامین تحقیق، این نتیجه رُخ خواهد نمود که کانت، بر اساس دستگاه اخلاقی خود، نمیتواند نژادپرستی را موجّه بداند. در نظر کانت، فضیلت اخلاقی عبارت است از ادای تکلیف یا فعل مطابق تکلیف، که این امر نمیتواند ارتباطی با نوع نژاد فاعلِ فعل داشته باشد. این امر در حالی است که برخی، پاره‌ای از نظرات او، از جمله امر مطلق متعیّن، را موجب بروز عقاید نژادپرستانه می‌دانند.
1. اسکروتن، راجر (1383)، کانت، ترجمة علي پايا، تهران، انتشارات طرح نو.
2. بروس اوني (1381)، نظريه اخلاقي کانت، ترجمة عليرضا آل بويه، قم، انتشارات بوستان کتاب قم.
3. راجر ساليوان (1380)، اخلاق در فلسفه کانت، ترجمة عزت الله فولادوند، تهران، انتشارات طرح نو.
4. راس، ديويد (1386)، نظريه اخلاقي کانت (شرحي بر تاسيس ما بعد الطبيعة اخلاق کانت)، ترجمة محمد حسين کمالي نژاد، تهران، انتشارات حکمت.
5. کاپلستون، فردريک (1375)، تاريخ فلسفه، ترجمة اسماعيل سعادت و منوچهر بزرگمهر، ج6، تهران، شرکت انتشارات علمي و فرهنگي و انتشارات سروش.
6. کارل ياسپرس (1372)، کانت، ترجمة ميرعبدالحسين نقيب‌زاده، تهران، انتشارت کتابخانه طهوري.
7. کانت، ايمانوئل (1380)، فلسفه فضيلت، ترجمة منوچهر صانعي دره‌بيدي، تهران، انتشارات نقش و نگار.
8. کانت، ايمانوئل (1380)، مابعدالطبيعه اخلاق، ترجمة منوچر صانعي دره‌بيدي، 2 جلد، تهران، انتشارات نقش و نگار.
9. کورنر، اشتفان (1367)، فلسفة کانت، ترجمة عزت الله فولادوند، تهران، شرکت سهامي انتشارات خوارزمي.
10. Kant, Immanuel (2014), Fundamental Principles of the Metaphysic of Morals, tr. Tomas Kingsmill Abbott. University of Adelaide (PDF format)
