تفاوت‌های بیهوشی در سگ و گربه با اسب
الموضوعات :
ناصر وصال
1
(دانشگاه شیراز)
الکلمات المفتاحية: بیهوشی, سگ, گربه, اسب,
ملخص المقالة :
بیهوشی دامپزشکی علم نسبتاً جدیدی است که با استفاده از داروها و تکنیک‌های مختلف، شرایط لازم (بی‌دردی، بی‌حرکتی، شلی عضلانی و احتمالاً فراموشی ) را برای انجام انواع پروسه‌های درمانی و جراحی در گونه‌های مختلف حیوانی فراهم می‌نماید (1 و 2) برای استفاده صحیح و ایمن از داروهای آرام‌بخش، ضددرد، بی‌حسی و بیهوشی عمومی، داشتن اطلاعات کافی از آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی گونه‌های مختلف حیوانی ضروری است. دام‌های کوچک (سگ و گربه) و اسب معمول‌ترین گونه‌های ارجاعی به کلینیک‌های دامپزشکی محسوب می‌شوند که برای انجام اعمال جراحی به انواع تکنیک‌های آرام‌بخشی، بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی نیاز دارند. البته جراحی‌های مختلف بر روی نشخوارکنندگان نیز انجام می‌شود اما به دلیل ملاحظات اقتصادی، عوارض متعدد بیهوشی عمومی (مانند نفخ و بالا آوردن مواد غذایی ) و هم چنین سهولت انجام جراحی در حالت ایستاده (به خصوص گاو)، بندرت از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. تفاوت‌های عمده‌ای از نظر از آناتومی، فیزیولوژی، فارماکولوژی، اندازه جثه و خلق و خوی دام‌های کوچک (سگ و گربه) و اسب وجود دارد که اطلاع از آنها برای ارائه یک بیهوشی مناسب و ایمن ضروری است. در این نوشتار سعی شده است برخی از اختلافات عمده، که باید قبل از برنامه‌ریزی برای بیهوشی در این گونه‌های حیوانی مد نظر داد، مورد بحث قرار گیرد.
References
1- وصال، ناصر (1400): اصول بيهوشي دامپزشكي. چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه شيراز.
2- وصال، ناصر (1398): بيهوشي کاربردی در دامپزشكي. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه شيراز.
3- Clarke K.W., Trim C.M. and Hall L.W. (2014): Veterinary Anaesthesia. 11th ed., Elsevier Ltd., Edinburgh, UK.
4- Compston P.C. and Payne R.J. (2013): Standing fracture repair – a new chapter. Equine Vet. Educ. 25, 386-388.
5- Corley K. and Stephen J. (2008): The Equine Hospital Manual. Blackwell Publishing Ltd., Oxford, UK.
6- Dixon P.M., Dacre I., Dacre K., et al. (2005): Standing oral extraction of cheek tooth in 100 horses (1998-2003). Equine Vet. J.; 2: 105-12.
7- Doherty T.J. and Valverde A. (2006): Manual of Equine Anesthesia and Analgesia. Blackwell Publishing, Ames, Iowa, USA.
8- Grimm KA, Lamont LA, Tranquilli WJ, et al., (2015): Veterinary Anesthesia and Analgesia: The Fifth Edition of Lumb and Jones. John Wiley & Sons, Inc, USA.
9- Howes, D. A., Kerr, T. A., McQuillan, R., et al., (2018): Successful small intestinal resection and anastomosis in a late term broodmare with colic via a standing left flank laparotomy. Equine Veterinary Education, 30(10), 531-535.
10- Michou J., Leece E. (2012): Sedation and analgesia in the standing horse 1. Drugs used for sedation and systemic analgesia. In Pract.; 34: 524-531.
11- Muir W.W III and Hubbell J.A.E. (2009): Equine Anesthesia: Monitoring and Emergency Therapy. 2nd ed., Saunders-Elsevier, St. Louis, Missouri, USA.
12- Muir W.W III, Hubbell J.A.E., Bednarski R.M., et al. (2013): Handbook of Veterinary Anesthesia. 5th ed., Elsevier/ Mosby, St. Louis, Missouri, USA.
13- Pollock, P.J., Russel, T., Hughes, T.K., et al. (2008): Transpalpebral eye enucleation in 40 standing horses. Vet. Surg.; 37: 306-309.
14- Schumacher, J., Dutton, D.M., Murphy, D.J., et al., (2000): Paranasal sinus surgery through a frontonasal flap in sedated, standing horses. Vet. Surg. 29, 173-177.
15- Taylor P.M. and Clarke K.W. (2007): Handbook of Equine Anaesthesia. 2nd ed., Saunders Elsevier, Edinburgh, UK.
