بررسی فرآیند تصفیۀ بانک¬های ورشکسته (مطالعۀ تطبیقی در حقوق امریکا و ایران)
الموضوعات :محمد عیسائی تفرشی 1 , خدیجه شیروانی 2
1 - استاد دانشگاه تربیت مدرس
2 - دانش‌آموخته دوره دکتری فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری
الکلمات المفتاحية: بانک, ورشکستگی, نظام گزیر, تصفیه, حقوق امریکا, حقوق ایران.,
ملخص المقالة :
چکیده: توجه به ورشکستگی بانک ها و تأثیرات بسیار منفی آن در اقتصاد کشور، از بحران بزرگ اقتصادی که در سال 1929 در امریکا شروع شد و پس از آن به تمام دنیا سرایت کرد، آغاز شد و قانون‌گذاران به این نتیجه رسیدند که مقررات عام ورشکستگی شرکت های تجاری برای رسیدگی به ورشکستگی بانک ها ــ که شرکت تجاری محسوب می شوندــ کفایت نمی کند. بر این اساس، در ایالات متحدۀ امریکا سعی شده است با توجه به نقش بانک ها در اقتصاد کشور و تفاوت هایی که با سایر شرکت‌های تجاری دارند، مقررات خاصی برای ورشکستگی آنها در نظر بگیرند. در این کشور نظام حقوقی حاکم بر ورشکستگی بانک ها به «Resolution Regime» معروف است که به «گزیر یا حل و فصل» ترجمه شده است. مهم ترین اهداف این نظام عبارتند از پیشگیری از اختلال های زنجیره‌ای در نظام مالی کشور، ادامه یافتن خدمات کلیدی بانک ها و عدم تحمیل عواقب ورشکستگی این بنگاه ها بر دولت و مؤدیان مالیاتی. در حقوق ایران نظام ورشکستگی بانک ها به طور کامل از نظام ورشکستگی شرکت ها جدا نیست و در صورتی که بانکی ورشکست گردد، مقررات قانون تجارت در زمینۀ ورشکستگی مقررات عام، و سایر مقررات پولی و بانکی خاص محسوب می شوند. و در نتیجه، در صورت سکوت مقررات خاص، مقررات عام قانون تجارت در زمینۀ ورشکستگی اعمال می گردند. در حقوق امریکا تصفیه، آخرین روش برخورد با بانک ورشکسته است، در حالی که در حقوق فعلی ایران با توجه به اینکه روش جایگزینی برای تصفیه وجود ندارد، به محض صدور حکم ورشکستگی، بانک وارد فرآیند تصفیه می‌شود.
منابع
- اسکینی، ربیعا. (1388) حقوق تجارت: ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته، تهران: انتشارات سمت.
- ستوده تهرانی، حسن. (1393) حقوق تجارت، تهران: انتشارات دادگستر.
- شیروانی، خدیجه. (1398) «بررسی نظام حقوقی حاکم بر ورشکستگی بانک¬ها (مطالعه تطبیقی در حقوق امریکا، ایران، با تأکید بر موازین فقه امامیه»، رسالۀ دکتری، دانشگاه شهید مطهری.
- صقری، محمد. (1388) حقوق بازرگانی «ورشکستگی»، تهران: شرکت سهامی انتشار،
- کاویانی، کوروش. (1391) حقوق ورشکستگی، تهران: نشر میزان.¬¬¬¬¬
- Ambrasas, Tomas. (2015) Bank Resolution Regime. Balancing Private and Public Interests, A Comparative Analysis, Doctoral Dissertation, Vilnius, Basel.
- Black, H.C. (1999) Black's Law Dictionary, Editor: Bryan A. Garner, 7th ed., West Publishing Company.
- Bremer, C.D. (1935) American Bank Failures, New York: Columbia University Press.
- Federal Deposit Insurance Corporation. (2016) Financial Institution Employee's Guide to Deposit Insurance.
- https://www.fdic.gov/deposit/deposits/index.html.
- Kaufman, George. (2004) “Depositor Liquidity and Loss Sharing in Bank Failure Resolutions”, Contemporary Economic Policy.
- Marino, James A, & Rosalind L. Bennett. (1999) “The Consequences of National Depositor Preference, FDIC Banking Review, Volume 12, No. 2.
- Ragalevsky, Stanly V. & Sarah J. Ricardi, (December 2009) “Anatomy of a Bank Failure”, Banking Law Journal.
- Thomson, James B. (1994) “The National Depositor Preference Law,” Federal Reserve Bank of Cleveland Economic Commentary.
