تحلیل الگوهای فضایی ـ زمانی جرم سرقت در شهر سمنان
الموضوعات :
اسماعیل نجفی
1
,
کرامت اله زیاری
2
,
علیرضا دربان آستانه
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - استاد جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - استادیار جغرافیا و برنامه¬ریزی روستایی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: الگوهای فضایی ـ زمانی, کانون‌های جرم‌خیز, سرقت, سیستم اطلاعات جغرافیایی, شهر سمنان.,
ملخص المقالة :
امروزه یکی از مهم ترین معضلات در اکثر شهرهای جهان افزایش نرخ بزهکاری است. با گذشت زمان جرم شناسان متوجه شدند که مکان-های خاصی بر میزان وقوع جرم تأثیرگذار می باشند. به همین دلیل طی سال های اخیر پژوهش پیرامون رابطة متقابل محیط کالبدی شهرها با بزهکاری اهمیت زیادی یافته است. یکی از مهم ترین انواع جرایم، مسئله سرقت است. سرقت به انواع متفاوت در سطح جامعه وجود دارد. در پژوهش حاضر از سامانه اطلاعات جغرافیایی و همچنین نرم افزارهای Excel و SPSS به‌منظور تحلیل های فضایی ـ مکانی و همچنین زمانی استفاده شده است. در این پژوهش جرایم ارتکابی مرتبط با سرقت از تاریخ 1/1/1394 تا 29/12/1394 در محدوده قانونی شهر سمنان به‌عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس با تهیه پایگاه داده ای جرایم سرقت و استفاده از آزمون-های آماری و گرافیکی اقدام به شناسایی و تحلیل فضایی کانون های جرم خیز شهر سمنان شد. روش تحقیق پژوهش، تحلیلی و توصیفی و داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. نتیجه پژوهش نشان داد مهم ترین کانون های جرم خیز شهری سمنان در محدوده خیابان امام (ره) از میدان امام تا چهاراه مازندران و همچنین بازار سمنان واقع شده است که جزء محدوده های پرازدحام و شلوغ شهر با کاربری غالباً تجاری که دارای ساختار کالبدی نامناسب می باشد، شکل گرفته است. از نظر زمانی نیز مشخص شد، بیشترین میزان سرقت در شهر سمنان در طی ماه ها و هفته‌های سال در طی ساعات اداری تمرکز یافته است و پیک زمانی وقوع سرقت در شهر سمنان ساعات نزدیک به ظهر بوده است.
1. بارانی، محمد و کلانتری، محسن و جباری، کاظم، (1389)، تحلیل الگوهای مکانی ـ زمانی بزهکاری در مناطق شهری (مطالعه موردی: جرایم سرقت به عنف و شرارت و باج¬گیری در بخش مرکز شهر تهران)، تهران، انتظام اجتماعی، 2(1).
2. بواندیا، هرناندو گومز، (1380)، جرایم شهری، گرایش‌ها و روش¬های مقابله با آن‌ها، ترجمة گیوه¬چیان، فاطمه، تهران، دفتر پژوهش¬های فرهنگی.
3. پرهیز، فریاد و مشکینی، ابوالفضل و مهدنژاد، حافظ و مرادی¬نیا، سجاد، (1390)، تشکیل پایگاه داده¬ای جرایم شهری با استفاده از تکنیک¬های گرافیک مبنا، درون¬یابی و سامانه¬های اطلاعات جغرافیایی GIS، (مورد مطالعه جرایم ارتکابی شهر زنجان)، تهران، مطالعات امنیت اجتماعی.
4. پوراحمد، احمد و رهنمایی، محمدتقی و کلانتری، محسن، (1382)، بررسی جغرافیایی جرایم در شهر تهران، تهران، پژوهش¬های جغرافیایی، 44.
5. پیشگاهی¬فرد، زهرا و کلانتری، محسن و پرهیز، فریاد و حق¬پناه، احسان، (1390)، تحلیل جغرافیایی کانون¬های جرم¬خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر کرمانشاه، اصفهان، مطالعات و پژوهش¬های شهری و منطقه¬ای، 11.
6. تیلور، رالف بی و هارل ادل وی، (1389)، محیط کالبدی و بزهکاری، ترجمه کلانتری محسن و قزلباش، سمیه، زنجان، آذرکلک.
7. جباری، کاظم، (1388)، شناسایی و تحلیل فضایی کانون¬های جرم¬خیز شهری با استفاده از سامانه¬های اطلاعات جغرافیایی GIS، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی زنجان.
8. جیسون، سوزان و ویلسون، پل آر، (1390)، طراحی محیطی جرم ستیز: پیشگیری جرم از طریق طراحی محیطی؛ ترجمه کلانتری، محسن و سلامی بیرامی، ابوذر، زنجان، آذرکلک.
9. سالنامه آماری استان سمنان، (1390). تهران، مرکز ملی آمار.
10. شماعی، علی و موحد، علی و ویسی، رضا، (1393)، بررسی و تحلیل فضایی جرایم مواد مخدر در کلان‌شهر تهران مورد مطالعه: منطقه 2 شهرداری تهران، تهران، بررسی مسائل اجتماعی ایران، 5(2).
11. عبادی نژاد، سید علی و کنعانی، اکبر و مهدوی نیا، مهدی، (1398)، شناسایی کانون‌های جرم¬خیز سرقت داخل خودرو و بررسی تأثیر تراکم جمعیت در شکل‌گیری این کانون‌ها در شهر گرگان، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 25، 37-50.
12. عباسی ورکی، الهام، (1387)، شناسایی و تحلیل فضایی کانون¬های جرم¬خیز شهر قزوین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه زنجان.
13. غنی¬زاده، جهان¬آقا و کلانتری، محسن، (1391)، آسیب¬شناسی نظم و امنیت در پارک¬های شهر تهران با استفاده از اصول و راهبرد¬های پیشگیری جرم از طریق طراحی محیطی، تهران، پژوهش¬نامه نظم و امنیت انتظامی، 5(3).
14. فلسون، مارکوس و کلارک، رونالد وی، (1389) فرصت و بزهکاری، نگرشی کاربردی برای پیشگیری از جرم، ترجمه کلانتری، محسن و قزلباش سمیه، زنجان، آذرکلک.
15. قدس، محسن و کامیابی، سعید، (1393)، استفاده از تکنیک AHP در محیط GIS برای مکان¬یابی ایستگاه¬های آتش¬نشانی (مطالعه موردی: شهر سمنان)، سمنان، کاوش¬های جغرافیایی مناطق بیابانی، 2(3)
16. قصری، محمد و کلانتری، محسن و جباری، کاظم و قزلباش، سمیه، (1390)، بررسی تأثیر نوع و میزان کاربری اراضی شهری در شکل¬گیری الگوهای فضایی بزهکاری، مطالعه موردی: جرایم مرتبط با مواد مخدر در بخش مرکزی شهر تهران، تهران، ژئوپلیتیک، 7(2)
17. کامیابی، سعید و سیدعلی¬پور، سیدخلیل و میرعمادی، ابراهیم، (1395)، ارزیابی ایمنی فضای شهری با تأکید بر شاخص¬های پدافند غیرعامل با استفاده از روش AHP و TOPSIS مطالعه موردی: شهر سمنان، تهران، پدافند غیرعامل، 7(1)
18. کامیابی، سعید و طاهری، سید مجتبی، (1394)، بررسی و مکان¬یابی مراکز پارکینگ طبقاتی با استفاده از روش AHP و TOPSIS (مطالعه موردی: شهر سمنان)، مازندران، مطالعات برنامه‌ریزی شهری، 3(9)
19. کلانتری، محسن و پوراحمد، احمد و ابدالی، یعقوب و الله قلی پور، سارا، (1397)، تحلیل فضایی کیفیت زندگی در کانون‌های جرم¬خیز (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهر تهران)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 21، 1-30.
20. کلانتری، محسن و توکلی، مهدی، (1386)، شناسایی کانون¬های جرم¬خیز شهری، تهران، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، 2(2)
21. کلانتری، محسن و قزلباش، سمیه و یغمایی، بامشاد، (1389)، بررسی جغرافیایی کانون¬های جرم¬خیز شهری زنجان (مورد مطالعه: جرایم مرتبط با مواد مخدر)، تهران، پژوهش¬های جغرافیای انسانی، 74.
22. کلانتری، محسن و قزلباش، سمیه و یغمایی، بامشاد، (1391)، بررسی الگوهای مکانی بزهکاری در سطوح منطقه-ای مورد شناسی: جرایم مرتبط با مواد مخدر در استان خراسان جنوبی، زاهدان، جغرافیا و آمایش شهری ـ منطقه¬ای، 4.
23. کلانتری، محسن، (1380)، بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، پایان¬نامه دوره دکتری رشته جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، به راهنمایی محمدتقی رهنمایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
24. مهندسین مشاور آرمانشهر، (1394)، طرح جامع شهر سمنان.
25. نظریان، اصغر و زیاری، یوسفعلی و خزاعی، نساء، (1392)، بررسی نظریات جرم¬شناسی محیطی در ارتباط با پیشگیری از بزهکاری در محیط¬های شهری، اصفهان، پژوهش¬های علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 21(4).
26. نوغانی دخت بهمنی، محسن و میر محمدتبار، سیداحمد، (1394)، بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر جرم (فراتحلیلی از تحقیقات انجام شده در ایران)، اصفهان، پژوهش¬های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 4(3)
27. ولد، جرج و برنارد، توماس و اسنیپس، جفری، (1388)، جرم‌شناسی نظری (گذری بر نظریه¬های جرم¬شناسی)، ترجمه شجاعی، علی، تهران، سمت.
28. یزدانی، محمدحسن و فیروزی مجنده، ابراهیم و هاشمی، جواد، (1397)، بررسی الگوی پراکنش فضایی جرایم سرقت در شهر اردبیل به منظور شناسایی کانون جرم¬خیز سرقت، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 22، 137-164.
29. Conrow, L., Aldstadt, J. & Mendoza, N. S. (2015), A spatio-temporal analysis of on-premises alcohol outlets and violent crime events in Buffalo, NY, Applied Geography 58 (2015) 198e205.
30. Cozens, P. (2008). Crime prevention through Environmental Design In western australia: Planning for sustainable urban futures, 3(3), 272-292. https://doi.org/10.2495/SDP-V3-N3-272-292
31. Engel, C., Beckenkamp, M., Glöckner, A., Irlenbusch, B., Hennig-schmidt, H., Kube, S., … Towfigh, E. (2014). International Review of Law and Economics First impressions are more important than early intervention : Qualifying broken windows theory in the lab. International Review of Law & Economics, 37, 126–136. https://doi.org/10.1016/j.irle.2013.07.005
32. Gau, J. M., Corsaro, N., & Brunson, R. K. (2014). Journal of Criminal Justice Revisiting broken windows theory : A test of the mediation impact of social mechanisms on the disorder – fear relationship. Journal of Criminal Justice, 42(6), 579–588. https://doi.org/10.1016/j.jcrimjus.2014.10.002
33. Ha, T., Oh, G., & Park, H. (2015). Comparative analysis of Defensible Space in CPTED housing and non-CPTED housing. International Journal of Law, Crime and Justice, 43(4), 496–511. https://doi.org/10.1016/j.ijlcj.2014.11.005.
34. Hedayati, M., Abdullah, A., & Ignatius, J. (2016). International Journal of Law, Crime and Justice Examining the effects of crime prevention through environmental design (CPTED) on Residential Burglary, 46, 86–102.
35. Hinkle, J. C., & Yang, S. (2014). Journal of Criminal Justice A New Look into Broken Windows : What Shapes Individuals ’ Perceptions of Social Disorder ?. Journal of Criminal Justice, 42(1), 26–35. https://doi.org/10.1016/j.jcrimjus.2013.11.002
36. Hipp, J. R., & Kane, K. (2017). Cities and the larger context: What explains changing levels of crime? Journal of criminal justice, 49, 32-44.
37. Ratcliffe, J. H. (2004). The Hotspot Matrix: A Framework for the Spatio-Temporal Targeting of Crime Reduction. Police Practice and Research, 5(1), 5–23. https://doi.org/10.1080/1561426042000191305
38. Sampson, R. J., & Raudenbush, S. W. (2004). Seeing Disorder : Neighborhood Stigma and the Social Construction of “ Broken Windows ”*, 67(4), 319–342.
39. Sharma, R., Palria, S. and Bhalla, P. (2016), Crime mapping analysis of Ajmer city -A GIS approach, Journal of Geomatics Vol 10 No. 1 April 2016.
