تحلیل نظام اجرایی طرح های نوسازی دربافت های فرسوده شهری با تأکید بر بافت فرسوده تهران؛ نمونه موردی: محلات صفا و شهید اسدی
الموضوعات :حسین کلانتری خلیل آباد 1 , مهدی حقی 2
1 - استاد گروه مدیریت و برنامه ریزی شهری و منطقه ای، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، جهاد دانشگاهی
2 - کارشناسی ارشد شهرسازی
الکلمات المفتاحية: نظام اجرایی, بافت فرسوده, تهران, محلات صفا, شهید اسدی,
ملخص المقالة :
نوسازی بافت های فرسوده ضرورتی است که در سطح ملی و کلان پشتوانههای متعدد قانونی و پشتیبانی برای آن در نظر گرفته شده است. طبق قانون سالانه 10 درصد از بافت های فرسوده باید نوسازی گردد که به منظور تحقق این هدف، در قالب ستاد بازآفرینی که در سطوح ملی تا شهرستانی تعریف شده، برای همه دستگاههای دولتی و عمومی تعیین نقش و وظیفه میگردد. در کنار ظرفیت ستاد بازآفرینی، قوانین متعددی نیز ضرورت نوسازی بافت های فرسوده را بیان کرده و برای آن دستورالعملها و راهکارهایی اندیشیدهاند که از آن جمله میتوان به قانون نوسازی و عمران شهری، قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری اشاره نمود. بررسی این قوانین نشان از پرداختن به تمام ابعاد نوسازی بافت فرسوده در سطح سیاست گذاری دارد. اما نکتهی مبهم آن است که با وجود این قوانین و هدف گذاریهایی که صورت گرفته، چرا مسیر حرکت به سوی اهداف کند و در برخی موارد ناممکن شده است. بدین منظور با بررسی قوانین، تجارب داخلی و خارجی و ادبیات موضوع سعی شده تا چارچوبی به منظور تعیین سنجههای کلیدی موفقیت طرح های نوسازی در حوزه اجرا به دست آید. نتایج به دست آمده از تحلیلها و مصاحبههای تکمیل شده در این مقاله نشان از افتراق عملکردی و هدف گذاری بین بازیگران عرصه نوسازی دارد و نوعی عدم تعادل در توزیع منابع، نقش ها، روابط بین دستگاهی و انتظارات و وظایف تعیین شدهی قانونی برای بازیگران عرصه نوسازی وجود دارد.
حاجیعلی اکبری، کاوه (1390)، «مرور تجارب دوساله تسهیلگری سازمان نوسازی شهر تهران»، نشریه اینترنتی نوسازی، شماره 2 (13).
حبیبی، کیومرث؛ بهزادفر؛ مصطفی؛ مشکینی، ابوالفضل؛ علیزاده، هوشمند؛ محکی، وحید (1390)، «ارزیابی اثرات طرحهای توسعه شهری بر ساختارشکنی و ارتقای کیفی فضای شهر کهن ایرانی»، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی - اسلامی، سال 1 (4): 28-15.
حقی، مهدی ( 1394)، تحلیل نظام اجرایی طرح های بافت فرسوده باتاکید بر شهر تهران 1384 الی 1394، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر، تهران.
سپانلو، ابوالفتح (1389)، طراحی نظام مداخله بهینه برای ساماندهی بافت های فرسوده شهر تهران، مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، تهران.
شرکت نوسازان شهر تهران (1389)، ساختار مدیریت فرآیند نوسازی، سازمان نوسازی شهر تهران، تهران.
عندلیب، علیرضا (1386)، نگاهی نو به راهبردها و سیاستهای نوسازی بافت فرسوده، نشر ری پور، تهران.
عندلیب، علیرضا و حاجی علی اکبری، کاوه (1387)، نوسازی بافت های فرسوده با مشارکت ساکنان؛ محله شهید خوب بخت، منطقه 15 تهران، سازمان نوسازی شهر تهران و نشر ری پور، تهران.
کامروا، محمدعلی (1390)، بررسی طرحهای نوسازی بافت فرسوده تهران در پنجاه سال گذشته (37- 1387) تهران. شهرداری تهران.
کلانتری خلیلآباد، حسین؛ حقی، مهدی؛ موسوی، سید رفیع (1394)، مدیریت بافت های فرسوده شهری، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
کلانتری خلیلآباد، حسین؛ صمیمی، محمدرضا؛ صالحی، سیداحمد (1389)، «راهبردهای احیای بافت تاریخی شهر اردکان با استفاده از تکنیک AHP»، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی - اسلامی، سال 1 (2): 68-49.
کلانتری خلیلآباد، حسین؛ پوراحمد، احمد (1385). برنامهریزی مرمت بافت تاریخی شهرها، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران.
کلانتری خلیلآباد، حسین (1399)، طرح پژوهشی تحلیل نظام اجرایی طرحهای نوسازی در بافت های فرسوده شهری با تأکید بر بافت فرسوده شهر تهران (موردی محلات صفا و شهید اسدی)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی. تهران.