بررسی رابطه بین بهکارگیری استراتژیهای نوآوری و عملکرد نوآورانه سازمانها با در نظر گرفتن ظرفیت جذب به‌عنوان متغیر میانجی در شرکت‌های مستقر در پارکهای فناوری (موردمطالعه: پارک فناوری پردیس)
الموضوعات :
راضیه بصیری
1
,
عباس صمدی
2
,
روح الله سهرابی
3
,
مهدی سعیدی
4
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 - استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
3 - استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت کسب‌و‌کار، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
الکلمات المفتاحية: استراتژیهای نوآوری, عملکرد نوآورانه, ظرفیت جذب, پارک فناوری پردیس,
ملخص المقالة :
سازمانهایی که محصولاتی با تکنولوژی بالا تولید می‌‌‌کنند ازجمله سازمانهایی که در پارکهای علم و فناوری مشغول به فعالیت‌اند، با کسب نوآوری به‌عنوان یک مزیت رقابتی و ارتقاء و بهبود آن و ارائه‌‌‌ی عملکردی نوآورانه می‌‌‌توانند در مسیر پیشرفت قرار گیرند. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه بین بهکارگیری استراتژیهای نوآوری و عملکرد نوآورانه سازمانها با نقش میانجی ظرفیت جذب در شرکت‌های مستقر در پارک فناوری پردیس انجام‌شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 65 مدیر از واحدهای تحقیق و توسعهی شرکت‌های مستقر در پارک فناوری پردیس میباشد، حجم نمونه با استفاده از روش سرشماری برابر با کل جامعه در نظر گرفته شد. این پژوهش یک پژوهش توصیفی، همبستگی و به لحاظ هدف، کاربردی میباشد. برای گردآوری دادهها از ابزار پرسشنامه استفاده‌شده است. برای ظرفیت جذب فردی از سنجه های پژوهش مینباوا و همکاران، برای ظرفیت جذب سازمانی از سنجه های موجود در پژوهش لیچتن هالر و برای عملکرد نوآورانه از پرسشنامه ی موجود در پژوهش هونگ و همکاران استفاده شد روایی محتوا و روایی سازه و همچنین پایایی این ابزارها تأیید شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها، نرم افزارهای SPSS و SmartPLS مورداستفاده قرار گرفت. در تجزیه‌وتحلیل دادهها نتایج آزمونهای آمار استنباطی و همچنین مدل یابی معادلات ساختاری ارائه‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که ظرفیت جذب، اثر مثبت و معنی داری بر همه ی ابعاد عملکرد نوآورانه دارد و بهکارگیری استراتژی پیشرو و همچنین تدافعی بر همهی ابعاد عملکرد نوآورانه اثر معناداری دارد و بهکارگیری استراتژی پیشرو، تدافعی و مقلدانه بر ظرفیت جذب اثر معناداری دارد و ظرفیت جذب در رابطه با به کارگیری استراتژی تدافعی و همچنین استراتژی پیشرو و ابعاد عملکرد نوآورانه نقش میانجی دارد. همچنین، بررسی شاخصهای برازش مدل، بیانگر این است که مدل مورداستفاده در پژوهش از برازندگی قابل قبولی برخوردار میباشد
ابراهیمی نژاد، مهدی، دهقانی سلطانی، مهدی. (1397). نقش قابلیت‌های نوآوری فناورانه در ارتقاء عملکرد نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان (مطالعه‌ی شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران). پژوهش‌های مدیریت عمومی، 11(41)، 109-183.
آقازاده، هاشم، مهدوي، غدير، الهي چورن، احمدرضا. (1394). بررسی استراتژیهای نوآوری در صنعت بیمه کشور با رویکرد اقیانوس آبی. فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهشنامه بیمه، 30(1)، 214-187.
اکبري، مرتضي، ذره پرورشجاع، الهام، پاداش زيوه، حميد، عليزاده مقدم، شکوه السادات. (1397). تأثیر نوآوری باز وارد شونده و خارج شونده بر عملکرد نوآوری در شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 6(2)، 184-157.
اکبری، مرتضی. ایمانی، صاحب. محمودی، رویا. (1396). اثرات ساختار شبکه، ذخیرة دانش و ظرفیت جذب بر عملکرد نوآورانه شرکت‌های دانش‌بنیان. فصلنامه نوآوری و ارزش‌آفرینی، 6(12)، 1-20.
الهی، شعبان، کلانتری، نادیا، آذر، عادل، حسن زاده، محمد. (1394). رابطه میان زیرساخت‌های رایج نوآوری، ظرفیت جذب و عملکرد نوآورانه در سطح ملی. مجله مدیریت نوآوری، 4(4)، 30-31.
الحسینی المدرسی، سید مهدی. باقری قره بلاغ، هوشمند. غلامی، محمد رضا. محمدی، فاطمه (1399)، اثر مشتری مداری و قابلیت‌های زیرساختی مدیریت ارتباط با مشتری با رفتار نوآورانه، فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 9(18)، 37-56.
الياسي، مهدي، صفردوست، عاطيه، محمدروضه سرا، مريم. (1397). بررسی نقش استراتژی نوآوری بر عملکرد نوآورانه سازمانها (موردمطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه زیست‌فناوری). نشریه اندیشه مدیریت راهبردی، 12(1)، 202-183.
امینی، علیرضا، فتاحی، حمیدرضا، دولتشاه، پیمان. (1398). استراتژیهای نوآوری، موفقیت کارآفرینانه و نقش میانجی ظرفیت جذب دانش. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 9(4)، 21-21.
جعفری سنگری، ابراهیم، مرادی، بهرنگ، شیرخانی، مسعود، شیدایی اردستانی، فاطمه. (1393). بررسی رابطه بین فرصت های تکنولوژیکی، تاکیدات بازاریابی و عملکرد نوآورانه. مدیریت صنعتی (آزاد سنندج)، 112-195.
حجازی، اسد، نظرپوری، امیرهوشنگ. (1397). تحلیل تأثیر عوامل حمایتی سازمانی بر قابلیت‌های نوآوری سازمان با در نظر گرفتن نقش میانجی ظرفیت جذب دانش. مجله مدیریت فرهنگ‌سازمانی، 16(50)، 870-851.
خدایاری، فرانک، خدایاری، بهناز، نوری، فاطمه. (1398). بررسی تأثیر جهت‌گیری بازار بر استراتژیهای نوآوری. مجله مدیریت بازاریابی، 14(43)، 29-17.
خلیلی عراقی، منصور، برخورداری، سجاد، فتاحی، مریم. (1397). عوامل تعیین‌کننده ظرفیت جذب و نوآوری اقتصاد ایران (مطالعه موردی صنایع ایران). فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 6(23)، 28-27.
خلیلنژاد، شهرام، دانشور، محمدرضا. (1396). تأثیر فرهنگ دانش‌محور بر نوآوری راهبردی، ظرفیت جذب دانش و انعطاف‌پذیری راهبردی. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 8(30)، 63-43.
داوری، علی، رضازاده، آرش. (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS (چاپ اول): سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی
رضائي، سجاد، جهانگيرپور، مهسا، موسوي، سيدولي اله، موسوي، سيدحشمت اله. (1393). نقش میانجی ویژگی شخصیتی وظیفه‌شناسی در رابطه بین گرایش به اعتیاد و عملکرد تحصیلی. اعتیادپژوهی، 1393(30)، 68-53.
سلیمی زاویه، سید قاسم. (1399). مروری بر انواع مدل‌های نوآوری (ارائه مدل نوآوری جدید در فرآیند تولید). فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4(27)، 61-40.
سیدعامری، میرحسن، عباسی، همایون، جمشیدی، عزت اله. (1398). بررسی اثر ظرفیت جذب و خلاقیت بر رفتار نوآورانه کارشناسان وزارت ورزش و جوانان ایران. نشریه مدیریت ورزشی، 11(3)، 546-521.
سیف الهی، ناصر، شفیعی نیک آبادی، محسن، مهاجر، سپیده، بیگی فیروزی، اله یاری، کریم، محمد حسین. (1398). تاثیر نوآوری باز بر عملکرد توسعه محصول جدید با تأکید برتأثیر ظرفیت جذب دانش. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 12(44)، 78-55.
صمدی، عباس، سهرابی، روح اله، عرفانی، فاطمه. (1397). بررسی رابطه بین هوشمندی فناوری و نوآوری استراتژیک در شرکت های مستقر در پارک های فناوری(مورد مطالعه: پارک فناوری پردیس)، پژوهش های مدیریت عمومی، 11(41). 111-147.
طالبی، کامبیز، صالحی، حسام. (1393). شناسایی رابطه سرریز دانش و عملکرد نوآورانه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان فعال در حوزه فناوری اطلاعات. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 7(1)، 73-57.
طالبی، کامبیز. سخدری، کمال. تازیکه، مهیا (1397) چگونگی ایجاد کارآفرینی استراتژیک برای رشد کسب‌وکارها در صنایع غذایی ایران، فصلنامة نوآوری و ارزش آفرینی، 14. 1-20.
قادری، فرهاد. رحیم نیا، فریبرز (1400) تناسب استراتژیک بین استراتژیهای نوآوری و عملکرد کسب‌وکارهای دانش‌بنیان. فصلنامه رشد فناوری، 17(66)، 21-31.
حق‌شناس گربابی، محمد.، کیماسی، مسعود. (1396). شناسایی و ارائه چارچوب مؤلفه‌های نوآوری استراتژیک (موردمطالعه: پارکهای علم و فناوری تهران). فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 5(3)، 205-169.
محمدی، اسفندیار. شرفی، حید. ویسی، سعید (1396) تأثیر نوآوری استراتژیک بر تمایل به خرید مشتری: نقش تعدیل‌گری قابلیت‌های نوآوری، فصلنامة نوآوری و ارزش آفرینی، 6(12)، 81-97.
محمدی، اکبر. رضایی آسیابر، بهنام. سحر، بابایی (1400) نقش تمرکز بر استراتژیهای نوآوری در تقویت تجاری‌سازی محصولات و خدمات در شرکت‌های کوچک تا متوسط. مجله مدیریت بازاریابی، 16(53)، 35-50.
مرادی، محمود، محمدعلی، ولی پور، یاکیده، کیخسرو، صفردوست، عاطیه، عبداللهیان، فرزانه. (1392). بررسی نقش ظرفیت جذب دانش بر عملکرد نوآورانه سازمانها (مطالعه موردی: شرکت‌های داروسازی و شرکت‌های بیمه حاضر در بورس اوراق بهادار تهران). چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 1392(13)، 102-179.
مرادی، محمود، عبداللهیان، فرزانه، صفردوست، عاطیه. (1392). بررسی نقش ظرفیت جذب دانش بر رابطه بین یادگیری از خطاهای سازمانی و نوآوری سازمانی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 19(69)، 149-121.
ملک اخلاق، اسماعیل، مرادی، محمود، مهدی زاده، مهران، درستکار احمدی، ناهید. (1392). گزینش استراتژیهای نوآوری با استفاده از رویکرد ترکیبی دلفی ـ فرایند تحلیل شبکه (موردمطالعه: شرکت مدیریت پروژه‌های ساختمانی ایران ـ مپسا). مدیریت بازرگانی، 5(3)، 172-145.
مظلومي، نادر، هرندي، عطااله. (1393). تبیین نقش هوشمندی راهبردی در عملکرد نوآورانه: با تأکید بر نقش میانجی سرعت تصمیم‌گیری راهبردی. مطالعات مدیریت راهبردی، 1393(20)، 148-129.
نقي زاده، محمد، طباطباييان، سيدحبيب اله، منطقي، منوچهر، حنفي زاده، پيام، نقي زاده رضا. (2012). الگوی افزایش ظرفیت جذب با تأکید بر جهت‌گیری‌های راهبردی سازمان و ادراک مدیران از پویایی محیط؛ نمونه بنگاه‌های بخش الکترونیک هوایی. سیاست علم و فناوری، 4(4)، 37-25.
نیک رفتار، طیبه. (1397). تبیین رابطه عملکرد نوآوری بر عملکرد مالی با درنظرگرفتن متغیرهای میانجی عملکرد بازار و عملکرد محصول در صنعت نساجی. علوم و فناوری نساجی، 6(2)، 42-37.
Akman, G., & Yilmaz, C. (2008). Innovative capability, innovation strategy and market orientation: an empirical analysis in Turkish software industry. International journal of innovation management, 12(01), 69-111.
Al‐kalouti, J., Kumar, V., Kumar, N., Garza‐Reyes, J. A., Upadhyay, A., & Zwiegelaar, J. B. (2020). Investigating innovation capability and organizational performance in service firms. Strategic Change, 29(1), 103-113.
Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. (1990). Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation. Administrative science quarterly, 128-152.
Ferreira, G. C., & Ferreira, J. M. (2020). Generational Diversity as a Moderator for the Relationship Between Absorptive Capacity and Innovation Performance at Family Firms Entrepreneurship and Family Business Vitality (pp. 85-111): Springer.
Ferreras-Méndez, J. L., Fernández-Mesa, A., & Alegre, J. (2019). Export Performance in SMEs: The Importance of External Knowledge Search Strategies and Absorptive Capacity. Management International Review, 59(3), 413-437.
Fornell, C., Larcker, D. F., 1981.” Evaluating structural equation models with unobservable variables and masurment error”. Journal of marketing research, pp. 39-50.
Gilbert, J. T. (1994). Choosing an innovation strategy: Theory and practice. Business Horizons, 37(6), 16-23.
Guan, J. C., Richard, C., Tang, E. P., & Lau, A. K. (2009). Innovation strategy and performance during economic transition: Evidences in Beijing, China. Research Policy, 38(5), 802-812.
Guo, B., Pérez-Castrillo, D., & Toldrà-Simats, A. (2019). Firms’ innovation strategy under the shadow of analyst coverage. Journal of Financial Economics, 131(2), 456-483.
Guo, R. (2019). Effectuation, opportunity shaping and innovation strategy in high-tech new ventures. Management Decision, 57(1), 115-130.
Hagedoorn, J., & Cloodt, M. (2003). Measuring innovative performance: is there an advantage in using multiple indicators? Research Policy, 32(8), 1365-1379.
Hung, R. Y. Y., Lien, B. Y.-H., Yang, B., Wu, C.-M., & Kuo, Y.-M. (2011). Impact of TQM and organizational learning on innovation performance in the high-tech industry. International business review, 20(2), 213-225.
Jun, J., Lee, T., & Park, C. (2020). The mediating role of innovativeness and the moderating effects of strategic choice on SME performance. Journal of Small Business Management, 1-21.
Karabulut, A. T. (2015). Effects of innovation strategy on firm performance: a study conducted on manufacturing firms in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 1338-1347.
Kijkasiwat, P., & Phuensane, P. (2020). Innovation and Firm Performance: The Moderating and Mediating Roles of Firm Size and Small and Medium Enterprise Finance. Journal of Risk and Financial Management, 13(5), 97.
Kossyva, D., Sarri, K., & Georgolpoulos, N. (2014). Co-opetition: A business strategy for SMEs in times of economic crisis. South-Eastern Europe Journal of Economics, 12(1), 89-106.
Lane, P. J., Koka, B. R., & Pathak, S. (2006). The reification of absorptive capacity: A critical review and rejuvenation of the construct. Academy of management review, 31(4), 833-863.
Lendel, V., & Varmus, M. (2011). Creation and implementation of the innovation strategy in the enterprise. Economics and management, 16(1), 819-826.
Lichtenthaler, U. (2009). Absorptive capacity, environmental turbulence, and the complementarity of organizational learning processes. Academy of Management Briarcliff Manor, NY, 52(4), 822-846.
MALEK, A. E., Moradi, M., Mehdizade, M., & DOROSTKAR, A. N. (2013). Innovation strategies, performance diversity and development: An empirical analysis in Iran construction and housing industry. Iranian Journal of Management Studies (IJMS), 6, 31-60.
Martin-Rios, C., & Ciobanu, T. (2019). Hospitality innovation strategies: An analysis of success factors and challenges. Tourism Management, 70, 218-229.
Martínez-Pérez, Á., García-Villaverde, P. M., & Elche, D. (2016). The mediating effect of ambidextrous knowledge strategy between social capital and innovation of cultural tourism clusters firms. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(7), 1484-1507.
Minbaeva, D., Pedersen, T., Björkman, I., Fey, C. F., & Park, H. J. (2003). MNC knowledge transfer, subsidiary absorptive capacity, and HRM. Journal of international business studies, 34(6), 586-599.
Moser, M. R., & Morrissey, B. (1984). Achievement recognition in a research and development unit. Engineering Management International, 3(1), 49-54.
Müller, J. M., Buliga, O., & Voigt, K.-I. (2020). The role of absorptive capacity and innovation strategy in the design of industry 4.0 business Models-A comparison between SMEs and large enterprises. European Management Journal.
Olson, E. M., Walker Jr, O. C., & Ruekert, R. W. (1995). Organizing for effective new product development: The moderating role of product innovativeness. Journal of marketing, 59(1), 48-62.
Prajogo, D. I., Power, D. J., & Sohal, A. S. (2004). The role of trading partner relationships in determining innovation performance: an empirical examination. European Journal of Innovation Management, 7(3), 178-186.
Wu, S. H. (1989). The impact of knowledge distribution to industry innovation. In proceeding of industry managmen, Taiwan, Taiwan National University,7th conference.
Zahra, S. A., & George, G. (2003). Absorptive capacity: A review, reconceptualization, and extension. Academy of management review, 27(2), 185-203.
