هم‌سنجی مؤلفه‌های دموکراسی با شاخص‌های حکمرانی خوب در پرتو حقوق بین‌الملل
الموضوعات :
اکبر ساوری
1
(دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشکده علوم انسانی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران)
سمانه رحمتی فر
2
(استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران)
شهرام زرنشان
3
(دانشیار گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی)
الکلمات المفتاحية: حقوق بشر بین‌الملل, مشارکت, شفافیت, نظارت همگانی و حاکمیت قانون.,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر، تبیین مؤلفه های حکمرانی خوب به عنوان شاخص های اصول دموکراسی به قصد پایان دادن به تشتت آرا در فهم دموکراسی از منظر رویۀ عملی حقوق بین الملل است. حکمرانی خوب، یکی از تجویزاتِ نهادهایِ بین المللی برایِ نظام هایِ ملی و دموکراسی، یکی از آمالِ دیرینِ اجتماعیِ ملت‌هاست. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی با رویکرد تبارشناسانه است؛ به این ترتیب که پس از توصیف دمکراسی و حکمرانی خوب، با لحاظ تاریخ این دو در حقوق بین الملل، از طریق روش مقایسۀ تطبیقی، مؤلفه های حکمرانی خوب به عنوان اصول دموکراسی سنجیده می شود. نتیجه پژوهش نشان می دهد که مؤلفه هایِ حکمرانی خوب، قابلیتِ تبدیل شدن به شاخص هایِ اصول دموکراسی را دارد و با عینیت بخشیدن به دموکراسی، سنجشِ میزانِ مشروعیتِ دموکراتیک دولت ها از منظر حقوق بین الملل را ممکن می سازد؛ به نحوی که از حیث حقوق بین الملل دولت مشروع، دولت دمکراتیک است و دموکراسی به معنای غلبه حکمرانی خوب بر تمام مناسبات شهروندان و دولت است.
امامی، محمد و حمید شاکری (1396) «نگاهی اجمالی بر نسبت حکمرانی خوب و حقوق بشر»، حقوق بشر، سال دوازدهم، شماره 1، صص23-48.
انصاری، منصور (1384) دموکراسی گفت¬وگویی: امکانات دموکراتیک اندیشه‌‌های میخاییل باختین و یورگن‌‌هابرماس، تهران، مرکز.
بیتام، دیوید (1393) دموکراسی و حقوق بشر، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران، طرح نو.
حیدریان دولت¬آبادی، محمدجواد و منوچهر توسلی نائینی (1397) «مطالعه مؤلفه‌های حکمرانی خوب از منظر نهادهای بین‌المللی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، سال دهم، شماره 38، ص413.
رحمتی‌فر، سمانه (1394) «ظرفیت¬سنجی فرایند ایجاد قاعده حقوقی به عنوان مبنايِ قواعد متکثرِ حقوقی در دوران جهانی شدن (آیا مبناي قاعده حقوقی عینی شده است؟)»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره46، صص191-211.
گرجی ازندریانی، علی¬اکبر و سمانه رحمتی¬فر (۱۳۹۶) «استقلال قضایی به مثابه پیش¬شرطِ توسعه حقوق شهروندی»، جستارهای حقوق عمومی، شماره1، صص10-35.
مارتین لیپست، سیمور (1383) دائره¬المعارف دموکراسی، ترجمه توسط گروه مترجمان، جلد دوم، تهران، کتابخانه وزارت امور خارجه.
موسوی، سید زین¬العابدین و دیگران (1397) «تأثیر حکمرانی خوب در رعایت حقوق بشر»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال چهاردهم، شماره 43، ص197.
نقیبی منفرد، حسام (1389) حکمرانی مطلوب در پرتو جهانی شدن حقوق بشر، مؤسسه مطالعات و پژوهش¬های حقوقی شهر دانش.
نقیبی مفرد، حسام (1395) «صلح، عدالت و دموکراسی در پرتو حکمرانی مطلوب»، حقوق بشر، سال یازدهم، شماره 21، بهار و تابستان، ص104.
African Union (2002) “Declaration on the Principles Governing Democratic Elections in Africa”, AHG/Dec1.1 (XXXVIII), 2002, available at: http: //www.pogar.org/publications/other/elections/declaration- africa- 02.pdf.
Annan, k. (2001) “K. Annan Nobel Lecture”, available at: http: //nobelprize.org/nobel_prizes/peace/ laureates/2001/anna- lecture.html.
Bollen, K. A. (1980) Issues in the comparative measurement of political democracy. American Sociological Review, 370- 390.
Common Wealth Parliamentary Association (CPA) & World Bank Institution (WBI) (2004) “Recommendation for Transparent Governance”, www.humamrightsinitiativa.org// international/cw standard for Recommendation for transparent governance. Pdf.
Council of Europe, London 5.V (1949) available at: http: //conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/001.htm.
Dolzer, Rudolf and Schreuer, Christoph (2008) Principles of International Investment Law [Oxford: Oxford University Press].
Ehm, F., & Walter, C. (2015) The Americas. In International Democracy Documents (pp. 336- 448) Brill Nijhoff.
“General Assembly of the organization of American States, Inter- American Democratic Charter”, 11September 2001, available at: http: //www.oas.org/charter/docs/resolution1_en_p4.htm.
Governance for Sustainable Development, Integrating Governance in the Post- 2015DevelopmentFramework, March 2014. http: //www.undp.org/content/dam/undp/library/Democratic%20Governance/Discussion- Paper- - Governance- for- Sustainable- Development.pdf.
Hurd Heidi M. (1990) Sovereignty in Silence, The Yale law journal, Volume 99 Number 5, March.
Joseph, Sarah. "Democratic good governance: new agenda for change." Economic and Political Weekly (2001), 1011- 1014.
Khotami, M. (2017, November) The Concept Of Accountability In Good Governance. In International Conference on Democracy, Accountability and Governance (ICODAG 2017) Atlantis Press.
Kjaer, A. M. (2004) Governance: key concepts. Cambridge, UK.
Leftwich, A. (1993) Governance, democracy and development in the Third World. Third World Quarterly, 14 (3), 605- 624.
Lipset, S. M. (1960) Political Man. The Social Bases of Politics Garden City. Doubleday.
Ogundiya, I. S. (2010) Democracy and good governance: Nigeria's dilemma. African journal of political science and international relations, 4 (6), 201.
Oluwole, S. B. (2003) Democracy and indigenous governance: the Nigerian experience. na.
“Organization of African Unity, African Charter on Human and People's Rights”, June1981, OAU Doc. CAB/LEG/67/3.
Owolabi, K. A. (2003) Can the past salvage the future? Indigenous democracy and the quest for sustainable democratic governance in Africa.
Punyaratabandhu, Suchitra (2004) Commitment to good governance, development and poverty reduction: methodological issues in the evaluation of progress at the national and local levels, CDP Background Paper, No. 4.
Secretary- Generals Report, “the Rule of Law and Human Rights Protection and Transitional Justice in Conflict and Post- Conflict Societies”, (S/2004/616), 23 August 2004, para. 6.
Ulaanbaatar declaration, the 5th International Conference of New or Restored Democracies, 10- 12 September 2003.
United Nations Economic and Social Commission for Asia and Pacific (UNESCAP), (2009) What Is Good Governance? Waldron, J. (2017) Is the rule of law an essentially contested concept (in Florida) ?. Meyerson, Denise. "The rule of law and the separation of powers." Macquarie LJ 4 (2004): 1.
World, Bank (1989) World Development Report 1989 Financial Systems and Development; World Development Indicators.
