واکاوی امر سیاسی در فضای مجازی از منظری آرنتی
الموضوعات :سارا نجف پور 1 , علي تدين‌راد 2
1 - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز
الکلمات المفتاحية: آرنت امر سیاسی امر اجتماعی فضای مجازی عمل,
ملخص المقالة :
همان طور که درباره نقش و اثرگذاری فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آنلاین در زندگی بشر امروز یقین داریم، کم و بیش به همان اندازه هم همچنان درباره امکانات و توانمندی و اثربخشی فضای مجازی برای ایجاد تحولات سیاسی، دموکراتیک و مدنی، ابهام و شک داریم. به ویژه عرصۀ نظریۀ سیاسی نیازمند تأمل و سنجش فکورانه این پدیده دنیای نو با محک عقل و نظریه های سیاسی است تا به فهم درستی از امکانات شبکه‌های اجتماعی آنلاین برای سیاست نائل آید. این مقاله پژوهشی است نظری درباب امکانات سیاسی شبکه‌های اجتماعی آنلاین و ارزیابی تضمنات سیاسی فضای مجازی از منظری آرنتی و امکان قرار گرفتن آن در جایگاه حوزه عمومی یا یک آگورای مجازی در نسبت با مفاهیم و دقایق تلقی آرنت از سیاست. در این ارزیابی، تلقی «هانا آرنت» از امر سیاسی را ملاک و معیار قرار می‌دهیم و سعی می کنیم تا روشن کنیم که «آیا شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌توانند کنش سیاسی راستین به معنای آرنتی آن را تسهیل کنند یا خیر؟». به عبارت دیگر و در بیانی آرنتی، «آیا شبکه‌های مجازی برای سیاست، فرصت و امکان هستند یا ضد سیاسی و تهدید؟». این بررسی نشان می‌دهد در حالی که سیاست در قالب مفهوم عمل در اندیشه آرنت بین‌الأذهانی، متکثر، مشارکتی، زبانی و گفت‌وگویی و ظهور در عرصۀ عمومی است، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آنلاین بیشتر عرصه خواسته‌های شخصی و مطالبات معیشتی، بیهوده گویی، غلبه امر اجتماعی و ویژگی‌های همگون ساز و ضد کثرت گراست که امکانات سیاسی آنها را با تردید جدی مواجه می‌کند.
آرنت، هانا (1359) خشونت، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران، خوارزمی.
-------- (1366) توتاليتاريانيسم، ترجمه محسن ثلاثي، تهران، جاويدان.
-------- (1389) وضع بشر، ترجمه مسعود علیا، تهران، ققنوس.
انصاري، منصور (1379) هانا آرنت و نقد فلسفه سياسي، تهران، مركز.
بردشا، لي (1380) فلسفه سياسي هانا آرنت، ترجمه خشايار ديهيمي، تهران، طرح نو.
بشيريه، حسين (1382) تاريخ انديشه¬هاي سياسي در قرن بيستم، جلد دوم: ليبراليسم و محافظه‌كاري، تهران، ني.
جهانبگلو، رامين (1385) «هانا آرنت و سياست مدرن»، مجله بخارا، شماره 58، زمستان، صص 155-166.
خانیکی، هادی (1383) «دموکراسی دیجیتال»، فصلنامه رسانه، شماره 59، صص 5-24.
رحمانی دهکردی، حمیدرضا (1394) «سویه‌های غیر دموکراتیک فضای مجازی و ساختار سیاسی- اجتماعی دولت»، فصلنامه دولت¬پژوهی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 1، شماره 3، پاییز ، صص 81-110.
سردارنیا، خلیل¬الله (1388) «اینترنت، جنبش‌های اجتماعی جدید و بسیج اعتراض‌ها، بررسی نظری و مصداقی چند جنبش اجتماعی»، پژوهش‌های ارتباطی، سال شانزدهم، شماره 4، صص 151- 176.
لسناف، مايكل ايچ (1385) فيلسوفان سياسي قرن بيستم، ترجمه خشايار ديهيمي، تهران، ماهي.
یزدخواستی، بهجت و دیگران (1392) «تحلیل محتوای صفحات و گروه‌های شبکه اجتماعی فیس‌بوک با نظریه حوزه عمومی هابرماس»، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 2، شماره 1، صص 78-110.
Alexa (2018) https,//www.alexa.com/siteinfo/twitter.com .
Arendt, Hannah (1968) Men in dark times, New York, Harcourt .
--------------------- (1969) On Violence, Orlando, FL, Harcourt Brace .
Attia, Ashraf, Nergis Aziz, Barry Friedman and Mahdi F. Elhusseiny, (2011) ‘Commentary, The Impact of Social Networking Tools on Political Change in Egypt’s “Revolution 2.0”’, Electronic Commerce Research and Applications 10, no. 4, 369–74 .
Ayers, Michael D, and Martha McCaughey (2003) Cyber activism, Online Activism in Theory and Practice, New York, Routledge .
Barassi, Veronica and Emiliano Trere, (2012) ‘Does Web 3.0 Come after Web 2.0? Deconstructing Theoretical Assumptions through Practice’, New Media & Society 14, no. 8 (2012), 1269– 85, 1272 .
Baumgartner, J. C., & Morris, J. S. (2010). My FaceTube politics, Social networking web sites and political engagement of young adults, Social Science Computer Review 28 (1) 24–44 .
Borren, Marieke (2010) Amor mundi, Hannah Arendt's political phenomenology of world, Faculty of Humanities, University of Amsterdam .
Bratich, Jack (2012) ‘The Rise of the Flashpublics – My Little Kony’, Counterpunch.org available at, http,//www.counterpunch.org/2012/03/13/my- little- kony/ (accessed on 23 March 2012) .
Burns, Matt (2016) "Encrypted Messaging App Telegram Hits 100M Monthly Active Users, 350k New Users Each Day". Online, TechCrunch.Com, Retrieved 12 July .
Campbell, David (2012) ‘Kony 2012, Networks, Activism and Community’, available at, http,// www.david- campbell.org/2012/03/16/kony2012- networks- activism- community/ (accessed on 23 March 2012) .
--------------------- (2013) ‘Social Networks and Political Participation’, Annual Review of Political Science 16, no. 10, 33–48 .
Canovan, Margaret (1995) Hannah Arendt – A Reinterpretation of her Political Thought, Cambridge, Cambridge University Press .
Caroll, Rory (2012) ‘Cover the Night Fails to Move from the Internet to the Streets’, Guardian, 21 April 2012, World News, available at, http,//www.guardian.co.uk/world/2012/apr/21/kony2012- campaign- uganda- warlord (accessed on 11 September 2012) .
Castells, Manuel (2007) ‘Communication, Power and Counter- power in the Network Society’, International Journal of Communication 1 (2007), 238–66 .
-------------------- (2012) Networks of Outrage and Hope, Social Movements in the Internet Age, Cambridge, Polity Press .
Eguiluz, Victor M. Przemyslaw A. Grabovicz and Jose J. Ramasco (2012) ‘Dynamics in Online Social Networks’, Eprint arXiv, 12100808 .
Facebook Newsroom, Key Facts (2013) available at, http,//newsroom.fb.com/content/ default.aspx?NewsAreaId=22 .
Gerbaudo, Paulo (2012) Tweets and the Streets, Social Media and Contemporary Activism, London, Pluto Press .
Ghonim, Wael (2012) Revolution 2.0, New York, Houghton, Mifflin Harcourt. Gladwell, W (1973) ‘Small Change’; Mark Granovetter, ‘The Strength of Weak Ties’, American Journal of Sociology 78, no. 6, 1360–80 .
Gonçalves, Bruno, Nicola Perra and Alessandro Vespignani (2011) ‘Modeling Users’ Activity on Twitter Networks, Validation of Dunbar’s Number’, PLoS ONE 6, no. 8 .
Hart, Jennefer, Charlene Ridley, Faisal Teher, Corina Sas and Alan Dix, (2008)‘Exploring the Facebook Experience, A New Approach to Usability’, paper presented at 5th Nordic Conference on Human- Computer Interaction, Building Bridges, 20–22 October 2008, ACM, New York, 471–4 .
Kietzmann, Jan; Kristopher Hermkens (2011) "Social media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social media". Business Horizons 54, 241–251 .
Lake, Adam (1995) How Computers Affect Our Future?, ACM Crossroads Magazing .
Morozov, Evgeny (2011a) ‘Facebook and Twitter Are Just Places Revolutionaries Go’, Guardian, 7 March 2011; available at http,//www.guardian. co.uk/commentisfree/2011/mar/07/facebook- twitter- revolutionaries- cyber- utopians .
---------------------- (2011b) ‘Facebook and Twitter Are Just Places Revolutionaries Go’, Guardian, 7 March 2011; available at http,//www.guardian. co.uk/commentisfree/2011/mar/07/facebook- twitter- revolutionaries- cyber- utopians .
---------------------- (2011c) The Net Delusion, How Not to Liberate the World (London, Penguin Books .
Pew Research Center, ‘Social Networking Sites and Politics’, Pew Research Center’s Internet and American Life Project; available at, http,//www.pewinternet.org/topics/SocialNetworking.aspx .
Pew Research Centre, ‘The Viral Kony 2012 Video’, Pew Research Center’s Internet and American Life Project; 2012, available at, http,//pewinternet.org/Reports/2012/Kony- 2012- Video/Main- report.aspx .
Reich, S.M. K. Subrahmanyam and G. Espinoza, (2012) ‘Friending, IMing, and Hanging Out Face- to- face, Overlap in Adolescents’ Online and Offline Social Networks’, Developmental Psychology 48, no. 2, 356–68 .
Rheingold, Howard (1998) The virtual community (E- Book) chapter 10, Disinformocracy, At, http,//well.com/user/hlr/vcbook/vcbook10.html .
Schwarz, Elke (2014) Hannah Arendt, An Arendtian Critique of Online Social Networks, Millennium, Journal of International Studies, Vol. 43 (1) 165–186. Shirky, Clay (2011) ‘The Political Power of Social Media – Technology, the Public Sphere and Political Change’, Foreign Affairs 90, no. 1, 28–41 .
Taylor, Chris (2011) ‘Social Networking Utopia Isn’t Coming’, CNN Tech, 27 June 2011, available at, http,//articles.cnn.com/2011- 06- 27/tech/limits.social .
Weng, Lilian A. Flammini, A. Vespignani and F. Menczer, (2012) ‘Competition among Memes in a World with Limited Attention’, Scientific Reports (2012) doi,10.1038/srep00335, available at, https://www.nature.com/articles/srep00335.pdf .
Zerilli, Linda (2005) Feminism and the Abyss of Freedom, Chicago, University of Chicago Press .
Zhang, Weiwu, Thomas J. Johnson, Trent Seltzer and Shannon L. Bichard (2010) ‘The Revolution Will Be Networked, The Influence of Social Networking Sites on Political Attitudes and Behaviour’, Social Science Computer Review 28, no. 1, 75–92 .
