اندیشه‌شناسی سیاسی الگوی نیازهای اساسی
الموضوعات :
مهدی مظفری نیا
1
(دانشگاه تربیت مدرس)
عباس منوچهری
2
(دانشگاه تربیت مدرس)
مسعود غفاری
3
(علوم انسانی)
الکلمات المفتاحية: اندیشه سیاسی نظریه توسعه الگوی نیازهای اساسی نظریه دلالتی- پارادایمی و فلسفه سیاسی جان رالز,
ملخص المقالة :
شرایط توفیق و دلایل عدم توفیق استراتژیها و برنامههای توسعه، از دغدغه‌ها و موضوعات مهم در قلمرو «مطالعات توسعه» بوده است. این مسئله به صورت‌های مختلفی تبیین شده است، از جمله از این منظر که میان کارآمدی استراتژیها و برنامههای توسعه و نوع نظریه‌های توسعه که مبنای برنامه‌ریزی بوده اند، ارتباط وثیقی وجود دارد. بنا بر نظریه دلالتی- پارادایمی که رابطۀ میان «نظریه‌های توسعه» و «اندیشه سیاسی» را تبیین کرده است و نظریه توسعه را یکی از دلالت‌های کاربردی اندیشه سیاسی محسوب می‌کند، یکی از شرایط توفیق استراتژیها و برنامههای توسعه می‌تواند به بنیاد اندیشگانی سیاسی نظریه‌های توسعه بازگردد. از این رو بررسی بنیاد اندیشگانی نظریهها و برنامههای توسعه ضروری به نظر میرسد. در این مقاله، با بهرهگیری از روش تحلیل محتوای کیفی نشان داده خواهد شد که بنیاد اندیشگانی سیاسی «الگوی نیازهای اساسی» که از مهم ترین الگوهای توسعه در دهه 1970 میلادی بوده است، بر اساس اصل «کمترین ضرر برای کمترین افراد» متناسب با اندیشه سیاسی «عدالت به مثابه انصاف» جان رالز است.
ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی (1390) «تحلیل محتوای کیفی»، فصلنامه پژوهش، سال سوم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 15-44.
بشيريه، حسين (1383) تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم: لیبرالیسم و محافظه‌کاری، تهران، ني.
پولادی، کمال (1386) تاریخ اندیشه سیاسی در غرب: قرن بیستم، تهران، مرکز.
رالز، جان (1390) نظريۀ عدالت، ترجمه مرتضي بحراني و سيد کمال سروريان، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردي.
رفيع‌پور، فرامرز (1379) توسعه و تضاد: کوششي در جهت تحليل علل پيدايش انقلاب اسلامي و مسايل اجتماعي ايران، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامي انتشار.
سريع‌القلم، محمود (1392) عقلانيت و توسعه¬يافتگي ايران، تهران، فرزان روز.
سن، آمارتيا (1391الف) توسعه به مثابه آزادي، ترجمه محمدسعید نوری نائینی، تهران، نی.
--------- (1391ب) انديشه عدالت، ترجمه احمد عزيزي، تهران، ني.
عظيمي، حسين (1391) اقتصاد ايران؛ توسعه، برنامه¬ريزي، سياست و فرهنگ (مجموعه مقالات و سخنراني‌ها)، به کوشش خسرو نورمحمدي، تهران، ني.
غنی‌نژاد، موسی (1386) تجددطلبي و توسعه در ايران معاصر، تهران، مركز.
لاکوست، ژان (1389) فلسفه در قرن بیستم، ترجمه رضا داوری اردکانی، تهران، سمت.
مالهال استيون و ادم سوئيفت (1385) جامعه‌گرايان و نقد ليبراليسم: گزيده انديشه¬هاي سندل، مک اينتاير، تيلور، والزر، جمعي از مترجمان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
منوچهري، عباس (1395) فراسوی رنج و رویا (1)، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام.
------------- (1394) «نظريه سياسي دلالتی- پارادایمی»، فصلنامه مطالعات میان‌رشته¬ای در علوم انسانی، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، شماره 26، بهار 1394، صص 1-22، DOI:10.7508/isih.2015.26.001.
------------ (1388) «نظريه سياسي پارادايمي»، پژوهش سياست نظري، شماره 6، تابستان و پاییز 1388، 77-95.
هانت، دايانا (1386) نظريه‌هاي اقتصادي توسعه (تحليلي از پارادايم‌هاي رقيب)، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکي، تهران، ني.
هتنه، بيورن (1392) تئوري توسعه و سه جهان، احمد موثقي، تهران، قومس.
هدی، فرل (1388) اداره امور عمومی تطبیقی، ترجمه سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، تهران، اندیشه¬های گوهربار.
Abdul Aziz, Sumayyah, Ruzita Mohd Amin, Selamah Abdullah Yusof, Mohamed Aslam Haneef, Mustafa Omar Mohamed & Gapur Oziev (2015) A Critical analysis of development indices, Australian Journal of Sustainable Business and Society Volume 01 No. 01 March 2015.
Chang, Ha-Joon (2003) Rethinking Development Economics (Anthem Frontiers of Global Political Economy) 1st Edition, Anthem Press; 1st edition.
Clammer, John (2012) Culture, Development and Social Theory: Towards an Integrated Social Development, Zed Books.
Clark, David A. (2006) “The Capability Approach: Its Development, Critiques and Recent Advances” in The Elgar Companion to Development Studies, Cheltenham, Edward Elgar.
Crush, Jonathan. (2005) Power of development. London: Routledge.
Dasgupta, Partha (1989) Well-Being: Foundations, and the Extent of its Realization in Poor Countries, World Institute for Development Economics Research, September 1989.
Denton, John A. (1990) Society and the official world: a reintroduction to sociology. Dix Hills, N. Y: General Hall. p.17. ISBN 0-930390-94-6.
Ghai, Dharam (1978) "Basic Needs and its Critics". Institute of Development Studies 9 (4): 16–18. doi: 10. 1111/j. 1759-5436. 1978. mp9004004. x.
Harris, Jonathan M. (2000) Basic Principles of Sustainable Development, The Encyclopedia of Life Support Systems, Global Development and Environment Institute, Tufts University, June 2000 USA http://ase.tufts.edu/gdae.
Hettne, Björn (1995) Development theory and the three worlds: towards an international political economy of development (2. ed.), Harlow ; New York: Longman.
Hettne, Björn (2009) Thinking About Development. London: Zed books.
ILO (1976) Employment, Growth and Basic Needs: A One World Problem, Geneva: International Labour Organisation.
Jolly, R. (1976) The World Employment Conference: The Enthronement of Basic Needs. Development Policy Review, A9: 31–44. doi:10.1111/j.1467-7679.1976.tb00338.x.
Kekes, John (1997) Against Liberalism, NewYork: Cornell University Press. Knutsson, Beniamin (2009) The Intellectual History of Development: Towards a Widening Potential Repertoire, Perspectives, no. 13, April 2009. www. globalstudies. gu. se/africastudies/forskning/publication.
Lok-Dessallien, R. (2000) Review of Poverty Concepts and Indicators. UNDP Social Development and Poverty Elimination Division (SEPED) Series on Poverty Reduction.
Mayring, Philipp (2000) “Qualitative Content Analysis”, Forum", Qualitative Social Research, 1(2), Volume 1, No. 2, Art. 20, http://www.qualitative-research.net/fqs/ , 2015.
Moran, Ernilio F. (1996) Goals and Indices of Development: An Anthropological Perspective, Transforming Societies, Transforming Anthropology. E. F. Moran (ed.) University of Michigan Press.
Nederveen Pieterse, J. (2010) Development Theory; Deconstructions/ Reconstructions. (2. ed.) London: SAGE Publications.
North, Douglass C.(1990) Institutions, Institutional Change and Economic Performance (Political Economy of Institutions and Decisions), Cambridge University Press.
Nozick, Robert (1974) Anarchy, State, and Utopia, New York: Basic Books.
Peet, Richard & Hartwick, Elaine (2009) Theories of Development: Contentions, Arguments, Alternatives, (2E) The Guilford Press New York.
Plant, Raymond (1991) Modern Political Thought, Oxford: Basil Blakwell.
Rawls, John (1971) A Theory of Justice, Oxford University Press.
Rist, Gilbert (2008) The history of development: from Western origins to global faith. London: Zed.
Rostow, W. W. (1960) The stages of economic growth: a non-communist manifesto. Cambridge: Cambridge at the University Press.
Sandel, Michael .J (1984) Liberalism an Its Critics, New York University Press.
Seligson, Mitchell A. & Passé-Smith, John T (2013) Development and Underdevelopment: The Political Economy of Global Inequality, 5th Edition, Lynne Rienner Publishers.
Sen, Amartya (1988) The Concept of Development, Handbook of Development Economics, Volume L Edited by H. Chenery and T. N. Srinivasan, Elsevier Science Publishers B. V.
----------------- (1989) "Development as Capability Expansion", Journal of Development Planning 19: 41–58, reprinted in: Sakiko Fukuda-Parr and A. K. Shiva Kumar (eds.) (2003), Readings in Human Development, Oxford University Press, pp. 3–16.
Streeten, Paul (1995) human development: means and ends. the pakistan development review, 34: 4, 333-372.
----------------- (1981) First Things First: Meeting Basic Human Needs in the Developing Countries. Published for the World Bank by Oxford University Press, New York.
----------------- (2005) Thoughts About Development: Which Are Mere Fads? Which Are Here to Stay?, “Which Way?” series; Cont roversi es About the Future, A Pardee Center Publication, Boston University.
Sumner, Andy & Tribe, Michael (2008) International Development Studies: Theories and Methods in Research and Practice, London: SAGE Publications.
United Nations (1970) International Strategy for the Second United Nations Development Decade, General Assembly Resolution 2626 (XXV), Retrieved. From http: //www. un. org/documents/ga/res/25/ares25. Htm.
Vallentyne, Peter (2011) Nozick’s Libertarian Theory of Justice, in Anarchy, State, and Utopia — A Reappraisal, edited by Ralf Bader and John Meadowcroft, Cambridge University Press, pp. 145 – 67.
Ziai, A. (2007) Exploring Post-development Theory and practice, problems and perspectives. USA and Canada: Routledge.
