نسبت میان از خود بیگانگی و شهروندی در اندیشه «هربرت مارکوزه»
الموضوعات :
عباس منوچهری
1
(دانشگاه تربیت مدرس)
آزاده شعبانی
2
(دانشگاه تربیت مدرس )
الکلمات المفتاحية: شهروندی ازخودبیگانگی هربرت مارکوزه هانا آرنت,
ملخص المقالة :
بسیاری از اندیشمندان سیاسی که دغدغه انسان و انسانیت را داشته‌اند، در جست وجوی رهایی بشر به نقد معضلات جامعۀ مدرن پرداخته‌اند. یکی از مهم‌ترین معضلات جهان امروز، «از خود بیگانگی» است که موجب فرو کاستن شهروندی تباهی بشر می‌شود. «هربرت مارکوزه» از جمله اندیشمندانی است که به انتقاد از وضعیت از خود بیگانگی بشر پرداخته است. برای هربرت مارکوزه، تحقق یک جامعۀ بهتر، به رهاییِ سوژه‌ها وابسته است. از نظر مارکوزه، انسان‌های از خود بیگانۀ امروز، به صورت منفرد می‌زیند؛ زیرا همبستگی میان آنها به شکل مؤثری سرکوب‌شده است، اما این همبستگی اکنون شرط رهایی بشر است. او در نقد معضلات جامعۀ مدرن و در تقابل با از خود بیگانگی بشر، وضعیت بدیلی را به تصویر می‌کشد که مختصات شهروندی را دارد؛ شهروندی که به جای انفراد و انزوا و دوری گزینی از خویشتن، با «هم بودگی» و تعامل با دیگران، ارتباطی وثیق و ناگسستنی دارد.
ارسطو (1364) سیاست، ترجمه حمید عنایت، تهران، خوارزمی.
اسپریگنز، توماس (1392) فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران، آگه.
بکت، ساموئل (1380) در انتظار گودو، ترجمه علی‌اکبر علیزاد، تهران، ماکان.
بنیامین، والتر و دیگران (1388) زیبایی‌شناسی انتقادی: گزیده نوشته‌هایی در باب زیبایی‌شناسی از بنیامین، مارکوزه و آدورنو، گردآورنده و مترجم امید مهرگان، تهران، گام نو.
خلیلی، عبدالرسول (1389) هربرت مارکوزه (روشن‌بینی جوانان و جنبش دانشجویی)، تهران، چشمه.
فروم، اریک (1385) سرشت راستین انسان، ترجمه فیروز جاوید، تهران، اختران.
کانرتون، پل (1393) جامعه‌شناسی انتقادی (آدورنو، هابرماس، بنیامین، هورکهایمر، مارکوزه، نویمان)، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، کتاب آمه.
مارکس، کارل (1382) دست‌نوشته‌های اقتصادی و فلسفی 1844، ترجمه حسن مرتضوی، تهران، آگه.
مارکوزه، هربرت (1380) گفتاری در رهایی، ترجمه محمود کتابی، آبادان، پرسش.
------------- (1388) انسان تک¬ساحتی، ترجمه محسن مؤیدی، تهران، امیرکبیر.
مارکوزه، هربرت و کارل پوپر (1393) انقلاب یا اصلاح (گفت¬وگو با کارل پوپر و هربرت مارکوزه)، ترجمه ه. وزیری، تهران، خوارزمی.
متیک، پل (1392) نقد مارکوزه (انسان تک¬ساحتی در جامعه طبقاتی)، ترجمه مجید مددی، تهران، رشد آموزش.
مگی، برایان (1372) آشنایی با فلاسفه بزرگ، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران، خوارزمی.
هوستی، آل. آر (1373) تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه نادر سالارزاده امیری، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
Abromeit, John &W.Mark Cobb (2004) Herbert marcuse (A critical reader), published by Routledge.
Always, joan (1972) Critical Theory And Political Possibilities (Conceptions of Emancipatory Politics in the Works of Horkheimer, Adorno, Marcuse, and Habermas), greenwood press, London Biro, Andrew William (2000) denaturalizing ecological politics:alenation from nature from rousseau to marcuse, A thesis submitted to the Faculty of Graduate Studies in partial fiilfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, Graduate Programme in Political Science, York University, Toronto, Ontario.
Burchell, David, (1995) The Attributes of Citizens: Virtue, Manners and the Activity of Citizenship, Economy and Society, volume 24, issue 4.
Feenberg, Andrew (2005) Heidegger and Marcuse (the catastrophe and redemption of history), published by routledge, NewYork.London.
Fox, lisa Courtney (2006) finding freedom: simone weil, Hannah arendt and Herbert Marcuse on post totalitarian politics, A thesis submitted to the faculty of the University of North Carolina at Chapel Hill in partialfulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts in the Department of Political Science.
Franks, Benjamin (2000) Rebel Alliances: The Means and Ends of Contemporary British Anarchisms, Thesis submitted to the University of Nottingham for the degree of Doctor of Philosophy.
Kellner, Douglas & Tyson Lewis, Clayton Pierce, and K. Daniel Cho (2009) Marcuse’s Challenge to Education, Published in the United States of America by Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
Klinic, dogan baris (2006) labor, leisure and freedom in the philosophies of Aristotle, karl marx and Herbert marcuse, a thesis submitted to the graduate school of social sciences of middle east technical university, M.A, Department of Philosophy, Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ş. Halil Turan.
Marcuse, herbert (2001) Towards a critical theory of society (Collected papers of Herbert marcuse), Edited by Douglas Kellner, Volume Two, published by Routledge.
-------------------- (2005a) Heideggerian Marxism, Edited by Richard Wolin and John Abromeit, uuniversity of nebraska press lincoln and london University of nebraska press lincoln and London.
-------------------- (2005b) the new left and the 1960s (collected papers of Herbert marcuse), volume three, edited by douglas kellner, published by routledge.
-------------------- (2007) Art and liberation (Collected papers of Herbert marcuse), Edited by Douglas Kellner, Volume Four, published by Routledge.
-------------------- (2014) Marxism, revolution and utopia (collected papers of Herbert marcuse), Volume Six, Edited by Douglas Kellner and Clayton Pierce, published by Routledge.
Parker, jan (2007) revolution in psychology (Alienation to Emancipation), published by Pluto Press, London.
Schlottmann, chris (2002) liberation and the great refusal: Marcuse’s concept of nature, Thesis (B.A.), Bi-College (Haverford and Bryn Mawr Colleges). Dept. of German.
Weinberg, Paul (1970) Herbert Marcuse and his attemp to reconcile marx and freud, Submitted to the Facu1ty of Graduate studies and Research in partial fu1fillment of the requirements for the degree of Master of Arts, McGi11 University.
