نقش قدرت، همخیالسازی و افراطیگری در خلق هویت انسانی
الموضوعات :
فاطمه شاه رضایی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
کیکاوس یاکیده
2
(پژوهشگر فلسفه)
الکلمات المفتاحية: دازاین- انسان هویت قدرت همخیالسازی افراطیگری,
ملخص المقالة :
این مقاله برای پاسخ به پرسش «نقش قدرت و افراطیگری در خلق هویت انسانی چیست»، بر این فرضیه استوار گشته که افراطیگری به عنوان یکی از شیوههای اعمال قدرت، واکنش فرد یا افراد منقادِ قدرت در جهت بازپسگیری هویت خویش است. در این پژوهش که با رویکرد کیفی و تکیه بر روشهای تفسیری صورت گرفته، شخصیت و هویت انسان از منظر اندیشمندان حوزه فلسفه، سیاست، روانشناسی و جامعهشناسی در تطبیق با ماهیت دازاین از نگاه «هایدگر» بررسی شده و دو گونه متفاوت و همزمانِ هویت برای هر فرد شناسایی شده است که به آنها نام «هویت موجود» (به مفهوم آنچه فرد توسط آن شناسایی و تعریف میگردد) و «هویت ممکن» (به مفهوم هویت تصویرشده در ذهن فرد و دیگر هویتهای قابل تصور برای هر فرد) دادهایم. با بررسی دازاین که بر پایه آشکاری خودش میفهمد، ضرورت تطبیق هویت موجود و ممکن در زیست او مورد توجه قرار گرفته، با تمرکز بر نقش قدرت و شیوههای اعمال قدرت در پرتو این هدف، پروسهای از اعمال قدرت برای امکان- ابزارسازی دیگران به قصد تطبیق هویت موجود و ممکنِ اعمالکننده قدرت رخ مینماید که آن پروسه را «همخیالسازی» (به مفهوم روند دخالت، تغییر و تعیین آرزوها و در پی آن اهداف و خواستهای افراد با شیوههای مختلف در اشکال آگاهانه و ناآگاهانه و در نظر آوردن دیگران تنها به عنوان ابزاری برای فراهمسازی شرایط حصول خواستها، اهداف و آرزوهای خود، نهاد خود، گروه خود، جامعه خود و...) نامیدهایم. منقادِ «همخیالسازی» که برای بازپسگیری هویت ممکن خود و به انقیاد کشاندن دیگران به واکنشهای افراطی مبادرت میکند، در حوزههای گوناگون زیستِ دازاین پیگیری شده است تا اطراف هجومبرنده به هویت دازاین در زیست کنونی به منظور قابل محاسبه و پیشبینیپذیر کردن دازاین مشخص شده، عوارض و اسباب افراطیگری نمایان گردد و بستری برای چارهاندیشی فراهم آید.
آرنت، هانا (1394) خشونت و اندیشههایی درباره سیاست و انقلاب، ترجمه عزتاله فولادوند، تهران، خوارزمی.
آشوری، داریوش (1393) تعریفها و مفهوم فرهنگ، تهران، آگه.
اسون، پل لوران (1394) واژگان فروید، ترجمه کرامت موللی، تهران، نی.
بیرو، آلن (1380) فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، کیهان.
ژیژک، اسلاوی (1396) خشونت (پنج نگاه زیرچشمی)، ترجمه علیرضا پاکنهاد، تهران، نی.
سن، آمارتیا (1395) هویت و خشونت، توهم تقدیر، ترجمه فریدون مجلسی، تهران، پایان.
شلر، ماکس (1392) کینتوزی، ترجمه جواد گنجی و صالح نجفی، تهران، ثالث.
شولتز، دوان. پی و سیدنی الن شولتز (1394) نظریه‌های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران، ویرایش.
صديق سروستاني، رحمت¬الله (1387) آسيبشناسي اجتماعي، تهران، سمت.
عبدالملکی، سعید (1396) «عوامل روانشناختی و شخصیتی افراد در شکلگیری پدیده افراطگرایی و خشونتطلبی (مطالعه موردی: گروهک تروریستی داعش)»، مجله تخصصی علوم اسلامی، فقه، فلسفه و الهیات، شماره 25، جلد1.
غنی‌نژاد، موسی (1381) درباره هایِک، تهران، نگاه معاصر.
فوکو، میشل (1389) تئاتر فلسفه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نی.
--------- (1396) مراقبت و تنبیه، تولد زندان، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نی.
فیرحی، داوود (1392) «افراطگرایی و تقابل شیعه- سنی چالش پیش روی جهان اسلام»، دیپلماسی ایرانی (میزگرد)، قابل دسترس در: .
http //www.irdiplomacy.ir/fa/page/1916356 ---------- (1393) «همایش اعتدال و افراط، ایران در منطقه»، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه (سخنرانی)، قابل دسترس در: http //demo.cmess.ir/View/tabid/127/ArticleId/2458/.aspx.
کلرو، ژان پیر (1394) واژگان لَکان، ترجمه کرامت موللی، تهران، نی.
گریفیتس، مارتین (1390) دانشنامه روابط بینالملل و سیاست جهان، ترجمه علیرضا طیب، تهران، نی.
گنجی، حمزه و مهدی گنجی (1393) نظریه‌های شخصیت، تهران، ساوالان.
گیدنز، آنتونی (1378) تجدد و تشخص، جامعه و هویت در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، نی.
لاک، جان (1392) رسالهای درباره حکومت، ترجمه حمید عضدانلو، تهران، نی.
مارکوزه، هربرت (1362) انسان تک¬ساحتی، ترجمه محسن مؤیدی، تهران، امیرکبیر.
موللی، کرامت (1393) مبانی روان¬کاوی فروید - لکان، تهران، نی.
نبوی، عبدالامیر (1393) «همایش اعتدال و افراط، ایران در منطقه»، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه (سخنرانی)، قابل دسترس در: http //demo.cmess.ir/View/tabid/127/ArticleId/2458/.aspx.
نصری، قدیر (1394الف) «افسانه دفن خشونت»، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، قابل دسترس در: http //www.cmess.ir/Page/View/137/137.
-------- (1394ب) «جهل مقدس»، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، قابل دسترس در: https، //www.cmess.ir/Page/View/117/117.
ونت، الکساندر (1392) نظریه اجتماعی سیاست بینالملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه.
هادیان، ناصر و افسانه احدی (1388) «جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی»، فصلنامه روابط خارجی، سال اول، شماره 3، صص 85-117.
هایدگر، مارتین (1393) هستی و زمان، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران، نی.
هومر، شون (1388) ژاک لاکان، ترجمه محمدعلی جعفری و سید ابراهیم طاهایی، تهران، ققنوس.
هیندس، باری (1390) گفتارهای قدرت، از هابز تا فوکو، ترجمه مصطفی یونسی، تهران، شیرازه.
یونگ، کارل گوستاو (1394) انسان در جست¬وجوی هویت خویشتن، ترجمه محمود به¬فروزی، تهران، جامی.
Arendt, Hannah (1973) The Origins of Totalitarianism, Harvest Books.
Camus, Albert (2000) Myth of Sisyphus, Translated by Justin O'Brien, Penguin Classics.
------------- (2012) The Stranger, Translated by Matthew Ward, New York, Vintage Books.
Foucault, Michel (1987) The ethic of care for the self as a practice of freedom, an interview with michel foucault on January 20, 1984. Translated by J. D. Gauthier, S.J. Philosophy Social Criticism, Volume 12, issue 2-3, pp.112-131. Available at: https//static1.squarespace.com/static/57472ded62cd94c83384 aab3/t/5822369059cc68997103274c/1478637201626.
----------------- (1982) The Subject and Power, Critical Inquiry, Vol. 8, No. 4, pp. 777-795. Available at: http //www.unisa.edu.au/Global/EASS/HRI/foucault-the subject and power.pdf.
Giddens, Anthony (1984) The Constitution of Society, outline of the theory of structuration, University of California Press.
Kant, Immanuel (1917) Perpetual Peace, A Philosophical Essay, translated with Introduction and Notes by M. Campbell Smith, with a Preface by L. Latta, London, George Allen and Unwin.
Saussure, Ferdinand (2011) Course in General Linguistics, Translated by Wade Baskin, Edited by Perry Meisel and Haun Saussy, Columbia University Press.
Skocpol, Theda (1979) States and Social Revolutions, Cambridge, Cambridge University Press.
Steinberger, Peter J. (2004) The Idea of the state, Cambridge, Cambridge University Press.
Wilcox, Laird (1987) What is political «extremism»?, voluntaryist, issue 27. Available at: http, //voluntaryist.com/articles/issue27/what is political extremism/#.WdkKlVuCypo.
