از ذهن تا تجربة زیسته؛ تحلیل تطبیقی در شعر متقدّم و متأخر قیصر امین‌پور
الموضوعات :سیدرضا شاکری 1 , محمد کمالی زاده 2
1 - استادیار گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی
الکلمات المفتاحية: شعر متقدم, شعر متأخر, ذهن, تجربة زیسته, قیصر امین‌پور, موقعیت‌یابی, ویلهلم دیلتای.,
ملخص المقالة :
با نگاهی فلسفی و نظری می‌توان دو رویکرد فکری را در شعر قیصر امین‌پور شناسایی و تحلیل کرد؛ شعر متقدم و شعر متاخر. مسئله این پژوهش این است که فرایند شکل‌گیری این دو نوع را در نسبت با تحولات زمینه‌ای توضیح دهد و تفاوت‌های آن دو را از منظر دگرگونی و تحول فکری و روحی شاعر تبیین کند. شاعر در شعر متقدم از شرایط فکری و سیاسی و پیرامونی تأثیر گرفته و محوریت تولید شعر و ذهن شاعر اندیشه‌ها و باورهای عمدتاً دینی و انقلابی است که شعرهایی را با درونمایه‌های خاص تولید می‌کند. در شعر متأخر امین‌پور تجربة زیسته جای ذهن را گرفته و شعرهایی با محوریت و محتوای موقعیت‌های انسانی در زندگی تولید می‌گردد. مبنای نظری این پژوهش مفهوم تجربة زیسته در نظریة علوم انسانی ویلهلم دیلتای است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که قیصر امین‌پور شاعری در متن تحولات اجتماعی، فکری و سیاسی جامعة خویش و جهان بزرگتر مشترک بشری قرار دارد و یک فرایند تکاملی را در شاعرانگی از سر می‌گذراند و به زبان و جهان تازه‌ای از ابعاد شعر دست می‌یابد.
ابوالقاسمی، مریم و شهلا علیهپور (1389) بررسی جلوه‌های اندیشه در شعر قیصر امین‌پور، مجله تاریخ ادبیات، شماره 63/3 صص 5-38.
امین‌پور، قیصر (1375) به قول پرستو، تهران، زلال.
----------- (1378) بی بال پریدن، تهران ، چاپ پنجم، افق.
----------- (1386) دردواره‌ها، تهران، انتشارات روزنامه همشهری، چاپ سوم.
----------- (1391) مجموعه کامل اشعار، چ هشتم، تهران، نشر مروارید.
----------- (1396) مصاحبه در طرح تاریخ شفاهی انقلاب، کتابخانه ملی ایران، ر.ک: http://www. khaterenegari. com/ درج در سایت 10 ابان 1396 طاهری، سیدرضا (1389) زیباشناسی در هرمنوتیک گادامر، تهران، نگاه معاصر.
عسگری حسنکلو، عسگر (1392) سیروسلوک قیصر امین‌پور از آرامان‌گرایی حماسی تا واقع‌گرایی تراژیک، مجله زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)، شماره 228، صص 101-122.
فتوحی، محمود (1387) سه صدا، سه رنگ، سه سبک در شعر قیصر امین‌پور، فصلنامه ادب پژوهی، شماره‌ی پنجم، صص 9-30.
کاشانی، زینب السادات و محمدعلی گذشتی (1397) بررسی آرمان شهر (مدینه فاضله) در اشعار قیصر امین‌پور بر اساس آرای فارابی، دو فصلنامه مطالعات نقد ادبی، سال سیزدهم، پاییز و زمستان، شماره 48، صص83-99.
گرجی، مصطفی و حامد موسوی جروکانی (1393) بررسی و تحلیل مفهوم «معنای زندگی» در اشعار قیصر امین‌پور، زبان و ادب فارسی(نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) شماره 230، صص 135-156.
غنی‌پور ملکشاه، احمد، مرتضی محسنی و مرضیه حقیقی (1394) دگردیسی منطق گفت‌وگویی در اشعار قیصر امین‌پور، از آرمانگرایی تا درونگرایی، متن پژوهش ادبی، سال 19 شماره 64 صص 165-188.
مخملباف، محسن (1395) مصاحبه با مجله قلمرو، شماره 1، صص 65-70.
هولاب، رابرت(1378) نقد در حوزه عمومی، ترجمه حسین بشیریه، تهران، نشرنی.
Wilhelm Dilthey (1986) Selected Works, Vol. V, Poetry and Experience, ed. and trans. Rudolf A. Makreel and FrithjofRodi . princeton.
