وضعیت نگارش فارسی در وب‌سایت‌های پربینندۀ کشور از منظر اصول ویرایش فنّی
الموضوعات :
وحید خلیلی اردلی
1
,
محمد حکیم‌آذر
2
,
اصغر رضاپوریان
3
1 - شهرکرد/ جهاد دانشگاهی
2 - دانشگاه آزاداسلامی
3 - آزاد شهرکرد
الکلمات المفتاحية: فضای مجازی اینترنت زبان فارسی نگارش فارسی ویرایش فنّی,
ملخص المقالة :
فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتاپ و موبایل) پژوهش و پیمایش چندانی انجام نشده است. در این پژوهش از طریق روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی مبتنی بر هدف، حدود هشت‌هزار جمله از پنجاه پایگاه پربینندۀ کشور در ده موضوع جداگانه، مطالعه و بررسی شد و میزان انحراف آنها از نوشتار معیار فارسی، ارزیابی و بسامد اشتباهات شاخص‌های ویرایش فنّی مشخص شد که به‌ترتیب عبارتند از: دستور خط و هماهنگی در رعایت آن (39درصد)، نشانه‌گذاری‌ها (30درصد)، استقلال واژه (22درصد)، فاصله‌گذاری‌ها (6درصد)، عددنويسي (2درصد) و حروف‌چینی یا غلط تايپي (1درصد). درنهایت برای کمک به بهبود درست‌نویسی در فضای مجازی راه‌کارها و پیشنهادهایی ارائه شد.
ابوالقاسمی، محسن (1373) تاریخ زبان فارسی، تهران، سازمان سمت.
ارژنگ، غلامرضا (1394) ویرایش زبانی برای زبان نوشتاری امروز، تهران، قطره.
بی‌جنخان، محمود (1389) زبان فارسی و رایانه (مجموعه مقالات)، تهران، سمت.
--------------- (1394) «خط و زبان فارسي در فضاي مجازي»، محتوای ملّی در فضای مجازی، به‌کوشش سعید عاملی، تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملّی.
تربتی سنجابی، محمود (1385) هفت گفتار در پاسداری زبان و ادب پارسی، تهران، هزارۀ سوم اندیشه.
توکلّی، احمد (1389) ویراستاری و مدیریت اخبار، تهران، خجسته.
----------- (1394) شیوۀ نگارش در رسانه‌ها، تهران، ثانیه.
چناری، امیر (1392) آیین نگارش و ویرایش برای متون علمی، اداری و مطبوعاتی، تهران، زوار.
ذوالفقاری، حسن (1392) راهنمای ویراستاری و درست‌نویسی، تهران، علم.
------------- (1394) الگوهاي غيرمعيار در زبان مطبوعات، طرح تحقیقاتی، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، اجرا شده در مرکز تحقيقات زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تربيت مدرس.
------------- (1395) سهل‌انگاری غیرطبیعی در نوشتار فضای مجازی، روزنامۀ شرق، شمارۀ ۲۵۸۷، پنج‌شنبه ۳۰ ارديبهشت.
رضی، احمد و ضیائی، حسام (1389) «ویژگی‌ها و مسائل زبانی وب‌نوشت‌های فارسی»، نامۀ فرهنگستان، دورۀ یازدهم، شمارۀ سوم.
سارلی، ناصرقلی (1387) زبان فارسی معیار، تهران، هرمس.
ساروخانی، باقر (1387) روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سنماری، حسین (1384) ویرایش در رسانه‌ها، تهران، مؤسسۀ انتشاراتی روزنامۀ ایران.
شریفی، لیلا (1389) «پیامک، اسپرانتویی نوین»؛ بررسی ساختاری- محتوایی، مجلۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 6.
شهریاری فرد و چلمقانی (1392) «بررسی کلمات نامتعارف در زبان فارسی و شبکههای اجتماعی و دلایل رواج آنها»، مجموعه مقالات هم‌انديشي زبان فارسي و اينترنت، تهران، نويسه پارسي.
صلح‌جو، علی (1386) نکته‌های ویرایش، تهران، مرکز.
عامری، حیات (1395) زبان، هویت ملّی و فضای سایبر، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
عاملی، سعیدرضا (1391) محتوای ملّی در فضای مجازی، تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملّی.
------------- (1393) رويكرد دوفضايي به آسيب‌ها، جرايم، قوانين و سياست‌هاي فضاي مجازي، تهران، امیرکبیر.
فامیان، رضاقلی (1395) زبان و خط فارسی در مسلخ فضای مجازی، روزنامۀ خراسان، 25 آبان 1395، شمارۀ 19402.
فرهنگستان زبان وادب فارسی (1387) دستور خطّ فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
فرهی، آتوما (1388) نشانه‌گذاری، تهران، ری را.
محمّدنژاد عالی زمینی، یوسف و کاوسی، اسماعیل (1387) تأثیر فناوری نوین ارتباطی بر زبان فارسی، تهران، شادان.
ناظمي يگانه، فاطمه (1393) «شيوۀ نگارش در رسانه‌ها، فصل‌نامۀ نقدکتاب»، شمارۀ 3 و 4.
نجف‌قلی‌نژاد، اعظم و همکاران (1390) فضای مجازی، امکانات، قوانین، روش‌ها و ابزار ارزیابی، تهران، کتابدار.
نویدی‌مهر، حمیدرضا (1388) راهنمای ویرایش و درست‌نویسی در مطبوعات، مشهد، قدس رضوی.
نیکوبخت، ناصر (1393) دانش نشانه‌گذاری در خط فارسی، تهران، چشمه.
------------ (1395) مبانی درست‌نویسی زبان فارسی معیار، تهران، چشمه.
یاحقی، محمّدجعفر و ناصح، محمّدمهدی (1394) راهنمای نگارش و ویرایش، چاپ سی‌ام، تهران، به‌نشر.
یغمایی، فرزین و همکاران (1391) خلاصه مقالات نخستین کنفرانس بین‌المللی پردازش خط و زبان فارسی، سمنان، دانشگاه سمنان.
Aziz, Sh. & Shamim, M. & Aziz, M. F. , & Avais, P (2013), The Impact of Texting/SMS Language on Academic Writing of Students- What do we need to panic about?. Elixiy Linguistics and Translation (55).
Crystal, D (2004) The Language Revolution. Italy، Polity Press.
Dansieh, S. A (2011) SMS Texting and Its Potential Impacts on Students’ Written Communication Skills. International Journal of English Linguistics, (1) 2.
Greiffenstern, S (2010) The Influence of Computers, the Internet and Computer-Mediated Communication on Everyday English. Berlin، Logos Veflag Berlin GmbH.
Mingle, J. & Adams, M. & Adjei, E. A (2016), A Comparative Analysis of Social Media Usage and Academic Performance in Public and Private Senior High Schools. Journal of Education and Practice (7) 7.
