بررسي روان‌شناختي سه منظومه غنايي فارسي (خسرو و شيرين، ليلي و مجنون و ويس و رامين)
الموضوعات :ابراهیم اقبالي 1 , حسين قمري گيوي 2
1 - دانشگاه تبریز
2 -
الکلمات المفتاحية: خسرو و شيرين ليلي و مجنون ويس‌و رامين نقد ادبي نقد روان‌شناختي,
ملخص المقالة :
در اين پژوهش سه منظومه، يعني خسرو و شيرين و ليلي و مجنون اثر حكيم نظامي‌گنجوي و ويس و رامين اثر فخرالدين اسعدگرگاني به عنوان منابع اصلي در جهت تفسير روان‌شناختي انتخاب و با استفاده از روش تحليل محتوا بررسي شده‌اند. سه فرضيه مطرح شد و درجه انطباق مفاهيم روان‌شناختي مكنون در اين آثار با رويكرد روانكاوي فرويد و رويكرد روان‌شناسي‌تحليلي يونگ و نيز با ويژگي‌هاي شخصيتي مصنف ـ كه خود مفهوم روانكاوانه دارد ـ بررسي گرديد. پس از تعيين واحدهاي كدگذاري و تعريف عملياتي هر يك، كدگذاري به عمل‌آمد و ضريب پايايي كدگذاران برابر81% تعيين گرديد. با استفاده از آزمون آماري مجذور خي(X2) واحدهاي‌كدگذاري شده براي هر يك از متون، به منظور تعيين فراواني انطباق هر يك با دو نظريه روانكاوي فرويد و روان‌شناسي تحليلي يونگ، مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان مي‌دهد آزمون آماري به عمل‌آمده براي دو منظومه خسرو و شيرين و ليلي و مجنون تفاوت معني‌داري از نظر درجه انطباق‌پذيري با دو نظريه فوق نشان نمي‌دهد؛ اما اين تفاوت در منظومه ويس و رامين معني‌دار است و نشان مي‌دهد اين منظومه رابطه بيشتري با نظريه روانكاوي فرويد دارد؛ البته با توجه به پيچيدگي كدگذاري و كمي‌سازي مفاهيم ادبي و مشكلات‌روش‌شناختي موجود، سعي شد در ادامه بحث، تفسيرهاي ممكن با استفاده از دو رويكرد فوق در مورد سه منظومه مورد مطالعه ارائه شود.
