«همسان‌سازي» و كاركرد زيباشناختي آن در اشعار اخوان
الموضوعات :
محمد عمران‌پور
1
()
فروغ صهبا
2
()
الکلمات المفتاحية: اخوان همسان‌سازي كاركرد زيبا شناختي,
ملخص المقالة :
مقاله‌ي حاضر پژوهشي است درباره‌ي «همسان‌سازي» و كاركرد زيباشناختي آن در اشعار مهدي اخوان ثالث كه به روش استقرائي انجام شده است. يكي از تمهيدات زباني اخوان در شعر، استفاده از «همسان‌سازي» براي گسترش سازه‌هاي كلام و ورود به عرصه‌ي اطناب است. اخوان با پيوندي كه از نظر لفظي يا معنايي بين دو ركن گروه‌هاي «همسان بدل‌دار» ايجاد مي‌كند، از آن‌ها به صورت عامل برجسته‌ساز زبان و عنصر زيبايي‌شناختي شعر استفاده مي‌كند. مهمترين نقش گروه‌هاي «همسان بدل‌دار» در اشعار اخوان، آشنايي‌زدايي، برجسته‌سازي، تبديل زبان ارجاعي به زبان ادبي و آفرينش زيبايي است. ازديگر جنبه‌هاي كاركرد زيبايي‌شناختي «همسان‌سازي» در اشعار اخوان عبارت است از: سوق دادن زبان شعر به سوي اطناب، توصيف مبدل‌منه، ايجاد فاصله‌ي زيبايي‌شناختي بين عقل و عاطفه. همچنين، با تكيه بر نقش اصلي گروه‌هاي «همسان بدل‌دار» كه همسان‌پنداري در ادبيات است، اخوان با گزينش بدل از مجموعه‌ي «مجردات، اجسام، گياهان، سيالات» و همنشين كردن آن با مبدل‌منه، تصاوير زيبايي كه متكي بر تجريد‌پنداري، تجسم پنداري، گياه‌پنداري، سيال‌پنداري و غيره است، به نمايش گذاشته‌است.
