تأملی بر مضامین انتقادی در باب تعلیم و تربیت هگلی با نظر به پدیدارشناسی روح
محورهای موضوعی : تاریخ و ماهیت رشته فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت، مکاتب و رویکردهای فلسفهٔ تعلیم‌وتربیت قدیم و جدید ،تاریخ اندیشه و عمل تربیتی (سیاست‌ها، برنامه‌ها، اقدامات و...) مفاهیم، گزاره‌ها و نظریه‌های تربیتی آراء مربیان و فیلسوفان تربیتی روش‌شناسی پژوهش‌های تربیتی انواع تربیت مسائل تعلیم‌وتربیت ایران و جهان برنامه درسی و آموزش در رشته‌های گوناگون
سعید آزادمنش
1
(روانشناسی و علوم تربیتی)
خسرو باقری
2
(دانشگاه تهران )
میثم سفید خوش
3
(دانشگاه شهید بهشتی)
کلید واژه: تعلیم و تربیت, پدیدارشناسی هگل, بیلدونگ, آزادی, غایت‌گرایی,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش نقد و بررسی انتقادات مطرح شده درباره‌ی تعلیم و تربیت هگلی با تمرکز بر مفهوم تعلیم و تربیت در پدیدارشناسی هگل است. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل مفهومی و با مبنا قرار دادن پدیدارشناسی هگل، انتقادات وارد بر تعلیم و تربیت هگلی داوری و ارزیابی شد. عناوینی چون «تعلیم و تربیت هنجارین با تأکید بر دو قطب تدریس و یادگیری» و «نفی آزادی مطلق در تعلیم و تربیت» از جمله نقاط قوت مطرح شده است. تعلیم و تربیت در پدیدارشناسی هگل بر تعامل دو قطب تدریس و یادگیری به منظور نیل به اهداف مطلوب تربیتی استوار است. بدین جهت آزادی مطلق/ سلبی افراد با رعایت هنجارها و ارزش های تربیتی جای خود را به آزادی ایجابی می‌دهد. «تمامیت‌خواهی در تعلیم و تربیت» و «کژتابی در باب آزادی در تعلیم و تربیت دوران کودکی»، دو مورد از نقاط ضعفِ تعلیم و تربیت هگلی هستند که با نظر به پدیدارشناسی ارزیابی انتقادی شده اند. با این تفسیر که تمامیت‌خواهی در تعلیم و تربیت نه تنها به معنای نادیده گرفتن دیگری نیست بلکه خرد برای هگل با ایده دیگری در هم تنیده است و در تعامل با دیگری ها است که تشکل و تمامیت پیدا میکند. این در حالی است که مفهوم آزادی در دوران کودکی برای به رسمیت شناختن تمامیتِ خرد، نیازمند تفسیری بازسازانه در تعلیم و تربیت هگلی است.
The aim of this study is to review the critical themes on Hegelian education based on the concept of education in Hegelian Phenomenology. For this purpose, this research has reviewed the critiques of Hegelian education by Conceptual Analysis method. "Normative education with emphasis on both teaching and learning poles" and "Rejecting the absolute freedom in education", are among the strengths reviewed. Education in Hegel's Phenomenology is based on the interaction of two poles of teaching and learning in order to achieve the desirable educational aims. Therefore the absolute/ negative freedom of individuals for respect to norms and educational values gives its place to positive freedom. "Totalitarianism in education" and "Ambiguity on freedom in childhood education", are two weaknesses in Hegel's education that have critically been reviewed. With this interpretation that totalitarianism in education does not only mean ignoring the other, but also the wisdom in Hegel is intertwined with the idea of the other and it develops by this interaction with others. However, the concept of freedom in childhood for recognizing the totality of the wisdom requires a reconstructive interpretation of Hegelian education.
