چیستی مرگ و تفکرعام گرایانه آن با محوریت آیه 78 سوره نساء
محورهای موضوعی :ریحانه امام جمعه 1 , جعفر نکونام 2 , مهرداد عباسی 3
1 - واحدعلوم وتحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
2 - دانشگاه قم،قم،ایران
3 - واحدعلوم وتحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
کلید واژه: مرگ, عام گرایانه, آیه 78 سوره نساء,
چکیده مقاله :
مرگ از اساسی‌ترین دغدغه‌های پیش روی بشر، همواره مورد توجّه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هر نظریّه‌پرداز به فراخور منابع معرفتی، از زاویه‌ای به این مسئله پرداخته است. در بدیهی بودن این موضوع برای تمام انسان‌ها تردیدی نیست، امّا در اینکه چیستی مرگ چیست و اساساً انسان در قبال آن چه موضعی می‌تواند داشته باشد، همیشه محلّ تضارب دیدگاه ها گردیده و هر مکتبی برای طرفداران خود، دستورالعمل‌هایی صادر نموده است. در این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به آیه 78 سوره نساء یکی از سور مدنی قرآن می‌پردازیم. این سوره در مدینه نازل شده است. با دقت درآیات این سوره و موضوعات مطرح در آن میتوان گفت که این سوره در سال چهارم و پنجم هجرت نازل شده است.در این مقاله ابتدا به مفهوم شناسی مرگ از منظر آیه 78 سوره نساء پرداخته شده و سپس سایر دیدگاه ها درباره مرگ مطرح گشته است. و آنگاه به بیان احادیث مرتبط با ایه 78 سوره نساء پرداخته گردیده و در نهایت نتایج قابل استناد مطرح شده است.
Death is one of the most fundamental concerns facing human beings, has always been considered by scholars of the Qur'anic sciences, and every theorist has approached this issue from an angle according to epistemological sources. There is no doubt that this is obvious to all human beings, but what is death and what is basically what human beings can stand on, has always been a point of contention, and each school has issued instructions to its followers. In this article, we will deal with verse 78 of Surah Nisa, in a descriptive-analytical manner. This surah was revealed in Medina. Carefully in the verses of this surah and the issues raised in it, it can be said that this surah was revealed in the fourth and fifth year of the Hijrat. In this article, first the concept of death from the perspective of verse 78 of Surah Nisa is discussed and then other views on death. The narration related to verse 78 of Surah Nisa 'have been narrated and finally the citation able results have been presented.
قرآن
ایمانی‌فر، حمیدرضا و دیگران. (1390). «مواجهه با مرگ از دیدگاه قرآن و روانشناسی». پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم. س 2. ش 4. صص 65ـ72.
خرمشاهی، بهاءالدین،(1377)، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی ، ج۲، تهران، دوستان-ناهید.
دیّانی، محمود. (1390). «معنای زندگی از منظر سیّد محمّدحسین طباطبائی». فصلنامة علمی پژوهشی دانشگاه قم. س12. ش 48. صص 23ـ 38.
سلیمی بجستانی, حسین, وجدانی همت, مهدی. (1394). بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در روانشناسی وجودی و دیدگاه قرآنی علاّمه طباطبائی(ره). پژوهشنامه معارف قرآنی, 6(22), 7-36. doi: 10.22054/rjqk.2015.4499
سلطانی رنانی، محمد،1398،بررسی و نقد نظریات مفسران در بیان وجه ارتباط شرط و جزای آیه سوم سوره نساء،،،،،https://civilica.com/doc/1033633
شمس، مرادعلی، (1385)، سِیری در سیرة علمی و عملی علاّمه طباطبائی(ره) از نگاه فرزانگان. چ 1. قم: انتشارات اسوه.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین، (1378)، انسان از آغاز تا سرانجام. ترجمة صادق لاریجانی. قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین،(1374)، تفسیر المیزان. ترجمة محمّدباقر موسوی همدانی. قم: نشر دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرّسین حوزة علمیّة قم.
لگنهاوسن، محمّد. (1380). «علاّمه طباطبائی و الهیّات فلسفی معاصر». ترجمة منصور نصیری. مجلّة نقد و نظر.س 7. ش 27 و 28. صص 412ـ427.
مجلسى، محمد باقر،1403، بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربي، بیروت.
مصباح، محمّدتقی،(1378)، معارف قرآن. ج 3. چ 2. قم: انتشارات مؤسّسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مطهّری، مرتضی، (1372)، زندگی جاوید یا حیات اُخروی. چ 7. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری،مرتضی ، (1392)،عدل الهی. چ 40. تهران: انتشارات صدرا.
معرفت، محمد هادی،(1371) ، آموزش علوم قرآن، شركت نشر چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامى، ج۲، ص۱۶۸.
مقاتل بن سلیمان بلخی، 1423ق،تفسیر مقاتل بن سلیمان، دار احیاء التراث العربی،بیروت.
یالوم، اروین. (1375). روایت‌هایی از روان‌درمانی (روانشناسی وجودی). ترجمة مهشید یاسایی. چ 1. تهران: نشر آمون.
یاوری، محمّدجواد.،(1386)، «آفرینش انسان و مراحل حیات او از منظر علاّمه طباطبائی». معرفت. س 16. ش 121. صص 25ـ42.
