اثربخشی طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت بر سازگاری پس از طلاق و سرمایه روانشناختی زنان مطلقه دارای فرزند
محورهای موضوعی : روانشناسی بالینی و آسیب شناسی روانی
یونس نصرتی
1
,
سعید اسماعیلی مهرا
2
,
صابر حسینی نهاد
3
,
ایت جعفری
4
1 - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، ایران.
2 - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، ایران.
3 - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران.
4 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
کلید واژه: طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت, سازگاری پس از طلاق, سرمایه روانشناختی, زنان مطلقه.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت بر سازگاری پس از طلاق و سرمایه روانشناختی زنان مطلقه دارای فرزند انجام شد. تحقیق حاضر یک طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان مطلقة تحت پوشش پایگاه های خدمات اجتماعی شهر کرمانشاه در سال 1402-1403 تشکیل داد. نمونه پژوهش 30 زن سرپرست خانوار بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس و بر اساس ملاک های ورود و خروج به پژوهش انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری مطالعه حاضر پرسشنامه های سرمايه روانشناختي لوتانز و پرسشنامه سازگاری پس از طلاق فیشر بود. گروه آزمایش 12 جلسله ۹۰ دقیقه ای پروتکل طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت را دریافت کرد و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. تجزيه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس آمیخته و براساس رعايت مفروضه های آن صورت گرفت. نتایج نشان داد که پروتکل طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت بر سرمايه روانشناختي و سازگاری پس از طلاق اثربخش (0/01>p) است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که یافته‌های این مطالعه از اثربخشی پروتکل طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت، حمایت می‌کند.
The current research was conducted with the aim of the effectiveness of schema mode therapy on post-divorce adjustment and psychological capital of divorced women with children. The current study was a semi-experimental design of pre-test-post-test and two-month follow-up with a control group. The statistical population of the research included divorced women covered by the social service bases of Kermanshah city in 1402-1403. The study sample was 30 female heads of the household, who were selected by available sampling and based on the criteria for entering and exiting the study and were randomly assigned to two experimental groups and one control group (15 people in each group). The collection tools of the present study were Lathan’s psychological capital questionnaires and Fisher's post-divorce adjustment questionnaire. The experimental group received 12 90-minute sessions of the mindfulness-based schema therapy protocol, and the control group did not receive any intervention. Data analysis was done using mixed variance analysis and based on its assumptions. The results showed that the schema mode therapy protocol on psychological capital and adjustment after divorce is effective (P<0.001). Based on this, it can be concluded that the findings of this study support the effectiveness of the schema mode therapy protocol.
امانی، زیبا؛ کجباف، محمدباقر، ماردپور، علی رضا. (1401). آموزش و تدوین بسته شفقت درمانی بومی بر سلامت روان، سرمایه روانشناختی و سبک زندگی زنان شاغل شهر اصفهان. دست آوردهای روان شناختی، 29(1)، 117-138.
بخشی پور، ابوالفضل؛ اولادی، زکیه. (1401). الگوی ساختاری موفقیت تحصیلی بر اساس اعتماد به نفس و سرمایه های روانشناختی با میانجی گری راهبردهای مقابله‌ای (اجتنابی، مسئله مدار و هیجان مدار). پژوهش های برنامه ریزی درسی و آموزشی. 12(1)، 181-194.
بلالی، طیبه؛ اعتمادی، عذرا؛ فاتحی زاده، مریم السادات. (1390). بررسی رابطه عوامل روانشناختی و جمعیت شناختی پیش بینی کننده سازگاری پس از طلاق در زنان مطلقه شهر اصفهان. فرهنگ مشاوره و روان درمانی (فرهنگ مشاوره)، 2(5)، 29-53.
علیجانی، فاطمه؛ نجفی، شهناز؛ نظری، فاطمه. (۱۴۰۱). نقش سرمایه روانشناختی و تمایزیافتگی خود در پیش بینی طلاق عاطفی در معلمان زن شهر زنجان. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، ۱۱(۴)، ۱۲-۲۳.
کلانتری، معصومه؛ ستوده، سمانه؛ دهقان بنادکی، مریم؛ عربکری، فاطمه. (1401). نقش سرمایه های معنوی و روانشناختی در پیش بینی کیفیت زندگی زنان مطلقه، خانواده درمانی کاربردی، 3(5)، 389-404.
Abasi Rad, A., Bahrami Hidaji, M., Tajeri, B., Mohamadi Shirmahaleh, F., & Ranjbari Poor, T. (2023). The effectiveness of schema therapy based on the mindset model based on emotional dysregulation and coherent self-knowledge in self-harming delinquent teenagers. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 12(7), 93-102.
Allen, S., Hawkins, A. J., Harris, S. M., Roberts, K., Hubbard, A., & Doman, M. (2022). Day‐to‐day changes and longer‐term adjustments to divorce ideation: Marital commitment uncertainty processes over time. Family Relations, 71(2), 611-629.
Arntz, A., & Van Genderen, H. (2020). Schema therapy for borderline personality disorder. John Wiley & Sons.
Arntz, A., Jacob, G. A., Lee, C. W., Brand-de Wilde, O. M., Fassbinder, E., Harper, R. P., ... & Farrell, J. M. (2022). Effectiveness of predominantly group schema therapy and combined individual and group schema therapy for borderline personality disorder: a randomized clinical trial. JAMA psychiatry, 79(4), 287-299.
Arntz, A., Rijkeboer, M., Chan, E., Fassbinder, E., Karaosmanoglu, A., Lee, C. W., & Panzeri, M. (2021). Towards a reformulated theory underlying schema therapy: Position paper of an international workgroup. Cognitive Therapy and Research, 1-14.
Barthel, D, Marshall G. (1994). The concise oxford dictionary of sociology. Oxford University Press. United Kingdom.
Basile, B., Tenore, K., Luppino, O. I., & Mancini, F. (2017). SCHEMA THERAPY MODE MODEL APPLIED TO OCD. Clinical Neuropsychiatry, 14(6).
DeFrain, J., & Asay, S. M. (2007). Family strengths and challenges in the USA. Marriage & Family Review, 41(3-4), 281-307.
Edwards, D. J. A. (2022). Using schema modes for case conceptualization in schema therapy: an applied clinical approach. Frontiers in Psychology, 12, 763670.
Eftekhari, A. (2021). The prediction of divorce adjustment through emotional adjustment with emphasis on gender considerations. Journal of Community Health Research. 10(3): 185-194.
Fassbinder, E., Schweiger, U., Jacob, G., & Arntz, A. (2014). The schema mode model for personality disorders. Die Psychiatrie, 11(02), 78-86.
Fisher, B., & Bierhaus, J. (1994). Facilitator's manual for rebuilding when your relationship ends. Fisher Publishing Company.
Gloor, S., Gonin-Spahni, S., Znoj, H., & Perrig-Chiello, P. (2021). Repartnering and trajectories of life satisfaction after separation and divorce in middle and later life. Journal of Social and Personal Relationships, 38(7), 2205-2224.
Grażka, A., & Strzelecki, D. (2023). Early maladaptive schemas and schema modes among people with histories of suicidality and the possibility of a universal pattern: a systematic review. Brain sciences, 13(8), 1216.
Heidecker, N. R. (2020). The Moderating Effect of Self-Compassion on the Relationship between Post-Divorce Adjustment and Adult Attachment for Individuals in a Remarriage (Doctoral dissertation, Northcentral University).
Jacob, G., Van Genderen, H., & Seebauer, L. (2015). Breaking negative thinking patterns: A schema therapy self-help and support book. John Wiley & Sons.
Kaytez, N. A. Z. A. N. (2020). Divorce and the effects of divorce. Innovations in health sciences, 20-28.
Kiecolt-Glaser, J. K. (2018). Marriage, divorce, and the immune system. American Psychologist, 73(9), 1098.
Krumrei, E., Coit, C., Martin, S., Fogo, W., & Mahoney, A. (2007). Post-divorce adjustment and social relationships: A meta-analytic review. Journal of Divorce & Remarriage, 46(3-4), 145-166.
Lobbestael, J. (2012). Validation of the schema mode inventory. The Wiley‐Blackwell handbook of schema therapy: Theory, research, and practice, 541-551.
Luthans, F. (2012). Psychological capital: Implications for HRD, retrospective analysis, and future directions. Human resource development quarterly, 23(1), 1-8.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2006). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford university press.
Murniasih, F., & Irvan, M. (2023). Promoting Resilience in Adolescents from Divorced Family: The Role of Social Support and Self-Efficacy. Journal An-Nafs: Kajian Penelitian Psikologi, 8(2), 278-293.
Navare, A., & Pandey, A. (2022). Karma Yoga: Scale development and studies of the impact on positive psychological outcomes at the workplace. International Journal of Cross-Cultural Management, 22(2), 271-299.
Nikupeteri, A., & Laitinen, M. (2022). High-Conflict Separations and Differentiated Professional Responses–From Confrontational Interaction to Post-Separation Violence and Stalking. Journal of Divorce & Remarriage, 63(7-8), 506-525.
Novalis, P. N., Singer, V., & Peele, R. (2019). Clinical manual of supportive psychotherapy. American Psychiatric Pub.
Ousman, Y. I., & Bulut, S. (2022). The impact of divorce on middle & high school students. Journal of Psychology & Clinical Psychiatry (JPCP). 13(3), 1-4.
Pellón, I., Martínez-Pampliega, A., & Cormenzana, S. (2024). Post-divorce adjustment, coparenting and somatization: Mediating role of anxiety and depression in high-conflict divorces. Journal of Affective Disorders Reports, 16, 100697.
Penney, E. S., & Norton, A. R. (2022). A novel application of the schema therapy mode model for social anxiety disorder: A naturalistic case study. Clinical Case Studies, 21(1), 34-47.
Phillips, K., Brockman, R., Bailey, P. E., & Kneebone, I. I. (2020). Schema in older adults: does the schema mode model apply? Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 48(3), 341-349.
Poshtiri, S. N., Hasanzadeh, R., & Emadian, S. O. (2023). The effectiveness of mindfulness-based schema therapy on cognitive distortions and causal attributions in nursing and midwifery students with health anxiety. Applied Family Therapy Journal (AFTJ), 4(4), 581-593.
Sabillo, C. I. P. (2024). Parental Separation: An Exploration on Learner’s Psychosocial well-being. International Journal of Multidisciplinary Research and Analysis, 7(3), 879-885.
Sander, S., Strizzi, J. M., Cipric, A., Øverup, C. S., & Hald, G. M. (2024). The Efficacy of Digital Help for Divorced Danes: Randomized Controlled Trial of Cooperation After Divorce (CAD) and Sick Days. Contemporary Family Therapy, 1-19.
Stavropoulos, A., Haire, M., Brockman, R., & Meade, T. (2020). A schema mode model of repetitive negative thinking. Clinical Psychologist, 24(2), 99-113.
Symoens, S., Colman, E., & Bracke, P. (2014). Divorce, conflict, and mental health: How the quality of intimate relationships is linked to post‐divorce well‐being. Journal of Applied Social Psychology, 44(3), 220-233.
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy. New York: Guilford, 254, 653-658.
