معرفی و بررسی سبکی و محتوایی نسخه‌ی خطی فتنه سالارالدوله
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظممحمدرضا ضیا 1 , مرتضی جعفری 2 , سحر زارع 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحدفیروزآباد
کلید واژه: نسخه‌ی خطی, سالارالدوله, سبک شناسی, بررسی محتوا, صحاف,
چکیده مقاله :
در گذر زمان بخشی از میراث مکتوب این مرز و بوم از هجوم حوادث شوم مصون و در امان نمانده یا برآن گرد گمنامی نشسته و جامعه ی علمی و پژوهشی را محروم کرده است. نسخه ای خطی در مرکز پژوهش‌های آستان حضرت شاه چراغ(ع) موسوم به فتنه‌ی سالار الدوله به شماره ی243 ثبت و نگهداری می‌شود. این نسخه‌ی خطی در 12صفحه و در قالب مثنوی به نظم در آمده است . نسخه‌ی خطی مذکور نسخه‌ی منحصر به فرد از شاعری گمنام با تخلص«صحاف» است. ابوالفتح میرزا ملقب به سالارالدوله پسر سوم مظفرالدین شاه قاجار است. سالارالدوله در همدان علیه برادر خود محمدعلی شاه که تازه به سلطنت رسیده بود ؛ قیام کرد. محمدعلی شاه این سرکشی و طغیان برادر را خیلی زود سرکوب می‌کند. در تاریخ از این واقعه به عنوان غائله و فتنه‌ی سالارالدوله یاد شده است. صحاف شاعر گمنام این مثنوی این واقعه را در 84بیت به تصویرکشیده است. این مقاله می‌کوشد تا برای نخستین بار ضمن معرفی نسخه‌ی خطی مذکور به بررسی و تحلیل سبکی و محتوایی این مثنوی بپردازد . هم چنین تقلیدی یا ابتکاری بودن شاعر را نیز روشن ساخته و درپایان به نتیجه گیری می پردازد.
Over time, part of the written heritage of this frontier has been protected from invasion by unsafe or isolated anonymity and has deprived the scientific and research community. A manuscript is kept at the Astan Research Center of Hazrat Shah Cheragh (AS) known as Salar al-Dawlah sedition No. 243. This manuscript is arranged in 12 pages in the form of Masnavi. The manuscript is a unique version of an anonymous poet with the book "Bookmaker". Abul Fateh Mirza is also known as Salar al-Dowleh, the third son of Muzaffar al-Din Shah Qajar. Salar al-Dawlah rebelled in Hamadan against his brother Mohammad Ali Shah, who had just come to the throne. Muhammad Ali Shah suppresses this rebellion and brotherly revolt very soon In the history of this event is referred to as Salar al-Dawlah's sedition and sedition. The anonymous poet's bookmaker has depicted the event in 84 bits. This article attempts to study and analyze the style and content of this Masnavi for the first time introducing the manuscript. It also clarifies the poet's imitation or creativity and draws conclusions.
بامداد، مهدی(1371) شرح رجال ایران، تهران، زوار.
داد، سیما(1395) فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران، مروارید.
رزمجو،حسین(1374)انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی، مشهد آستان قدس.
شمیسا،سیروس(1381)آشنایی با عروض وقافیه، تهران:فردوس.
صفا، ذبیح الله(1388) حماسه سرایی در ایران، تهران، امیرکبیر.
کسروی،احمد(1370)تاریخ مشروطه ایران،تهران،امیرکبیر.
گروته، هوگو(1369)سفرنامه گروته، ترجمه مجید جلیلوند،تهران،نشر مرکز.
مردوخ،شیخ محمد(1351)کرد و مکردستان،تهران،غریقی.
ناتل خانلری، پرویز(1345) وزن شعرفارسی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
نسخه خطی فتنه سالار الدوله.مرکز پژوهش‌های آستان شاهچراغ(ع) به شماره ثبت و نگهداری243
وحیدیان کامکار، تقی(1376) بررسی منشاء وزن شعرفارسی، مشهد، آستان قدس رضوی.
