بررسی زمین‌ساخت فعال گسل‌های تلخاب و توزلوگل و نقش آنها در شکل‌گیری تالاب میقان، اراک
محورهای موضوعی :
لیلی ایزدی کیان
1
,
نسرین پیری
2
,
محمدجواد اکبری
3
,
معصومه مولایی
4
1 - دانشگاه بوعلی سینا
2 - دانشگاه بوعلی سینا
3 - دانشگاه بیرجند
4 - دانشگاه بوعلی سینا،
کلید واژه:
چکیده مقاله :
تالاب میقان در مرز کمربند دگرگونی سنندج - سیرجان و کمربند آتشفشانی ارومیه - بزمان قرار دارد. دو گسل اصلی تلخاب و توزلوگل (تبرته) با حرکت امتداد لغز راست بر و امتداد شمال غرب- جنوب شرق در شکل‌گیری این حوضه نقش اصلی دارند. در این پژوهش شاخص‌های مورفوتکتونیکی برای بررسی فعالیت‌های زمین‌ساخت این دو گسل مورد بررسی قرار گرفت. از جمله شاخص‌های اندازه‌گیری شده شاخص انتگرال ارتفاع سنجی، شاخص نبود تقارن حوضه زهکشی، شاخص شکل حوضه، شاخص گرادیان طولی رودخانه است. بررسی زمین‌ساخت فعال نسبی با استفاده از شاخص‌های فوق نشان می‌دهد که منطقه اراک از فعالیت نسبی متوسط تا زیاد برخودار است. به‌خصوص منطقه حدفاصل بین دو گسل تلخاب و توزلوگل فعالیت بیشتری نسبت به دیگر مناطق دارند. فروافتادگی کویر میقان در اثر فعالیت گسل‌های تلخاب و توزلوگل در زمان پلیستوسن به‌صورت ترافشارشی راست بر شکل گرفته است. ضلع جنوب غربی دریاچه منطبق بر گسل توزلوگل می‌باشد. به نظر می‌رسد با توجه به مطالعات ریخت سنجی منطقه فعالیت گسل تلخاب نسبت به گسل توزلوگل بیشتر است و در شکل‌گیری دریاچه میقان نقش مهم‌تری ایفا کرده است.
Meyghan playa near Arak city is located at the boundary of the metamorphic zone of Sanandaj- Sirjan and Urmia-Bazman volcanic zone. Two main faults of Talkhab and Tozlugol (Tabarte) play a key role in the formation of this basin by right lateral movement with northwest - southeast trend. In this study, morphotectonic indices were investigated to study the tectonic activity of these two faults. The measured indices include altimeter integral index, asymmetry index, stream length gradient index and basin shape factor. Investigating the relative active tectonics using the above mentioned indicators shows that Arak region has a relatively moderate to high activity. Particularly, the region between the two Talkhab and Tozlugol faults is more active than the other regions. The graben of the Meyghan Desert is formed due to the activity of the Takhab and Thouzlugol faults during the Pleistocene by right lateral transpresion zone. The southwestern side of the lake is in accordance with the Tozlugol fault. It seems that according to the morphometric studies of this area, the activity of the Talkhab fault is more than the Tozlugol fault and plays an important role in the formation of the Meyghan playa.
